THEPOWERGAME
Λίγες ημέρες πριν πάει στο Κάιρο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κώστας Σκρέκας και υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας για την προμήθεια φυσικού αερίου με πιθανότητα κατασκευής αγωγού, βρέθηκε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα η Επίτροπος Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάντρι Σίμσον.
Με την έκρηξη τιμών στην ενέργεια να έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη απεξάρτησης της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο η κα Σίμσον συζήτησε με τον υπουργό Πετρελαίου και Φυσικών Πόρων της Αιγύπτου Τάρεκ Ελ Μόλλα τη διεύρυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο του East Mediterranean Gas Forum.
Σήμερα το 41% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ε.Ε. προέρχονται από τη Ρωσία, το 16% από τη Νορβηγία, το 8% από την Αλγερία και το 5% από το Κατάρ. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως αν η Ευρώπη θέλει να περιορίσει την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο έχει δύο λύσεις: Να επιταχύνει τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου μέσω των σχεδίων που προωθούν Αίγυπτος, Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα.
Παρά τη σκληρή διαμάχη που έχει ξεσπάσει για το ρόλο του φυσικού αερίου στο πλαίσιο του EU Taxonomy, του καταλόγου με τις επενδύσεις που θεωρούνται «πράσινες» στην Ε.Ε., και τις ανησυχίες εξαιτίας της τουρκικής επιθετικότητας, στις Βρυξέλλες εξακολουθούν να βλέπουν προς την περιοχή μας.
Ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed (που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη μέσω Κύπρου και Κρήτης) παραμένει στον κατάλογο με τα ευρωπαϊκά έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) που ανακοινώθηκε αυτή την εβδομάδα. Μαζί με τον αγωγό Ελλάδας – Ιταλίας «Ποσειδών» και έργα αναβάθμισης των ιταλικών δικτύων μεταφοράς.
Για να γίνει πιο ελκυστικό το πακέτο, όπως έχει δηλώσει και ο ΥΠΕΝ, προωθείται το πρασίνισμα του αγωγού με την προσθήκη υδρογόνου σε δεύτερο στάδιο. Στα έργα κοινού ενδιαφέροντος της Ε.Ε. περιλαμβάνεται και ο Euroasia Interconnector, η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης. Η Ελλάδα στηρίζει και τα σχέδια για τον Euroafrica Interconnector που θα συνδέει την Αίγυπτο με τη χώρα μας.
Οι υποστηρικτές αυτών των σχεδίων θεωρούν πως το αέριο ή μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα μπορούν να χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε Ισραήλ και Αίγυπτο που θα μεταφέρεται προς την Ευρώπη μέσω των ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Το αέριο ή τα φωτοβολταϊκά μπορούν να χρησιμοποιούνται και για την παραγωγή υδρογόνου που θα μεταφέρει μέσω του East Med ώστε να «πρασινίσει».
Η συζήτηση για το πόσο «πράσινο» είναι το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια έχει προκαλέσει μεγάλη ένταση εντός της Ε.Ε. με αποτέλεσμα να αναβληθεί η παρουσίαση σχετικής πρότασης της Κομισιόν για την κατάταξή τους στο EU Taxonomy που είχε προγραμματιστεί για τις 1 Δεκεμβρίου. Οι διαρροές σύμφωνα με τις οποίες το αέριο θα θεωρείται «πράσινο μεταβατικό καύσιμο» έχουν θορυβήσει όσους θεωρούν πως πρέπει να εξαιρεθεί από τις χρηματοδοτήσεις πράσινων επενδύσεων από κοινοτικά κονδύλια. Από την άλλη πλευρά πλήθος κρατών – μελών τονίζουν πως είναι απαραίτητο για την ενεργειακή μετάβαση, για τη στήριξη της ανάπτυξης των ΑΠΕ στα επόμενα χρόνια.
Οι αγωγοί
Τα σχέδια που συζήτησε ο κ. Σκρέκας και οι άλλοι συμμετέχοντες στο East Mediterranean Gas Forum την εβδομάδα που πέρασε δεν είναι καινούργια. Πρόκειται για σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι εδώ και καιρό και περιλαμβάνουν την κατασκευή αγωγού (ή αγωγών) ώστε να μεταφέρονται τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου προς τους σταθμούς υγροποίησης αερίου (τερματικά LNG) της Αιγύπτου. Στη συνέχεια σχεδιάζεται είτε η μεταφορά τους προς την Ελλάδα μέσω πλοίων προς τα τερματικά (FSRU) που σχεδιάζονται σε Αλεξανδρούπολη, Κόρινθο, κ.λπ, είτε μέσω αγωγού που θα φτάνει στην Κρήτη.
Την εβδομάδα που πέρασε έγινε, επίσης, γνωστό πως Ισραήλ και Αίγυπτος βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων για ένα νέο αγωγό φυσικού αερίου μέσω της χερσονήσου του Σινά, κόστους γύρω στα 200 εκατ. ευρώ, που θα μπορεί να μεταφέρει 3 – 5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως. Το Reuters, που αποκάλυψε τις συζητήσεις, υποστηρίζει πως ο νέος αγωγός μπορεί να είναι έτοιμος σε δύο χρόνια και συμπληρώνει τα σχέδια για υποθαλάσσιο αγωγό, από τα κοιτάσματα του Ισραήλ μέχρι την Αίγυπτο.
Με την επέκταση του κοιτάσματος «Λεβιάθαν» που διαχειρίζονται η αμερικανική Chevron και η Delek Group, η εξαγωγική δυνατότητα του Ισραήλ θα αυξηθεί από τα 5 bcm σήμερα, σε 8 bcm μέχρι το 2023.Οι εξαγωγές θα αυξηθούν όταν το 2023 αρχίσει η παραγωγή από το κοίτασμα Karish North που διαχειρίζεται η ελληνική Energean. Η ίδια εταιρεία στο πρώτο τρίμηνο του 2022 ξεκινά νέες ερευνητικές γεωτρήσεις στην ισραηλινή ΑΟΖ και εφόσον ανακαλύψει νέες ποσότητες αερίου, θα προκύψει πρόσθετο δυναμικό προς εξαγωγή.
Αλλά και για τα κοιτάσματα της Κύπρου, οι όμιλοι που διαχειρίζονται την «Αφροδίτη» (Chevron, Shell, Delek) βρίσκονται σε στάδιο επεξεργασίας της τελικής επενδυτικής απόφασης για το αν θα κατασκευάσουν υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς του φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο. Τον ίδιο δρόμο φαίνεται πως θα πάρουν και οι ποσότητες από το κοίτασμα «Γλαύκος» (ExxonMobil, Qatar Petroleum) καθώς και το «Καλυψώ» (Total, Eni) αν και τα προβλήματα με την τουρκική πλευρά εμποδίζουν το χρονοδιάγραμμα ερευνών, κ.α.
Η Αίγυπτος διαθέτει σήμερα δύο τερματικούς σταθμούς LNG μέσω των οποίων το υγροποιημένο φυσικό αέριο μπορεί να μεταφερθεί προς την Ευρώπη και άλλους προορισμούς. Τα τερματικά Idku και Damietta ελέγχονται μάλιστα μετοχικά από ευρωπαϊκούς ομίλους. Η Shell και η μαλαισιανή Petronas λειτουργούν τον τερματικό σταθμό LNG του Idku στον οποίο συμμετέχουν και η γαλλική Engie καθώς και οι αιγυπτιακές Natural Gas Holding Company (EGAS) και Egyptian General Petroleum Corporation (EGPC). Η ιταλική Eni κατέχει το 50% του τερματικού Damietta με την EGAS στο 40% και την EGPC στο 10%.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Αριστοφάνης Στεφάτος υποστήριζε πρόσφατα πως η ενεργειακή κρίση δημιουργεί νέα δεδομένα και για την αξιοποίηση τυχόν κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε Ελλάδα σε θαλάσσιες περιοχές όπως νότια και δυτικά της Κρήτης (που έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία ExxonMobil – Total – Ελληνικά Πετρέλαια). Θεωρεί πως η Ελλάδα έχει έναν ορίζοντα τουλάχιστον 30 ετών για την αξιοποίηση του συγκεκριμένου καυσίμου το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση. Το φυσικό αέριο μπορεί να συνεισφέρει αρχικά στη σταθεροποίηση του ενεργειακού μίγματος και αργότερα ακόμα και στην παραγωγή πράσινου υδρογόνου.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
