THEPOWERGAME
Το σημαντικότερο νόμισμα στον κόσμο βρίσκεται σε ανοδική τροχιά. Το δολάριο έχει ανέβει κατά περίπου 20% το τελευταίο έτος έναντι ενός καλαθιού παγκόσμιων νομισμάτων και βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών. Ένα ευρώ αξίζει λιγότερο από ένα δολάριο, ενώ άλλοι διεκδικητές του θρόνου του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, όπως το γεν, το γιουάν ή το κρυπτονόμισμα, έχουν υποχωρήσει.
Ακόμα περισσότερο, όταν η Αμερική χρησιμοποίησε την οικονομική της δύναμη για να πιέσει τη Ρωσία, ορισμέμοι κατέφυγαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που βασίζεται στο δολάριο για να βρουν ασφαλές καταφύγιο. Αυτή η κυκλική ισχύς του δολαρίου κυριαρχεί στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τοπίο. Αν όμως ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά θα δούμε ότι οι τεχνολογικές αλλαγές που θα μπορούσαν τελικά να το αμφισβητήσουν, αυξάνουν τη δυναμική τους.
Η πορεία του δολαρίου αντανακλά διάφορες δυνάμεις. Ακόμα και όταν η Ευρώπη και η Κίνα βρίσκονται αντιμέτωπες με την ύφεση, η αμερικανική οικονομία αποδεικνύεται εξαιρετικά ανθεκτική, με την αύξηση της απασχόλησης και τα κέρδη να παραμένουν ισχυρά.
Ο πληθωρισμός είναι υψηλός και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αυξάνει τα επιτόκια ταχύτερα και υψηλότερα από άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Οι ενεργειακές κρίσεις αποτελούν σοκ για τους όρους του εμπορίου που ευνοούν τους εξαγωγείς ενέργειας και τιμωρούν τα νομίσματα των εισαγωγέων. Το 2019, χάρη στην επανάσταση του σχιστολιθικού αερίου η Αμερική μετατράπηκε σε εξαγωγέα ενέργειας για πρώτη φορά μετά το 1952. Καμία από αυτές τις δυναμικές δεν φαίνεται πιθανό να υποχωρήσει σύντομα.
Για την Αμερική το ισχυρό δολάριο έχει κάποια πλεονεκτήματα. Θα βοηθήσει στη μείωση του πληθωρισμού, ακόμα και αν ενδέχεται να δημιουργήσει κάποια μακροπρόθεσμα προβλήματα ανταγωνιστικότητας. Για το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, όμως, τα νέα είναι άσχημα.
Το δολάριο παραμένει κυρίαρχο στην εμπορική τιμολόγηση και το διασυνοριακό χρέος. Ως αποτέλεσμα, καθώς η Fed αυξάνει τα επιτόκια και τα κεφάλαια μεταφέρονται στην Αμερική, τα οικονομικά των αναδυόμενων αγορών συμπιέζονται. Μέχρι στιγμής οι μεγάλες οικονομίες, όπως η Ινδία, έχουν αντέξει, αλλά οι μικρότερες χώρες με μεγάλο χρέος, όπως η Σρι Λάνκα και το Πακιστάν, έχουν μεγάλο πρόβλημα.
Η αντοχή αυτού του παγκόσμιου συστήματος που βασίζεται στο δολάριο, παρά τις δυσαρέσκειες που προκαλεί, αποτελεί απόδειξη της ανθεκτικότητας της Αμερικής. Τα τελευταία 15 χρόνια πέρασε δύσκολες στιγμές, με μια οικονομική κρίση, μια πανδημία την οποία διαχειρίστηκε πλημμελώς, ένα διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα και μια συνταγματική κρίση το 2021. Παρ’ όλα αυτά, τη στιγμή που το δολάριο ανεβαίνει στα ύψη, υπάρχουν δύο τεχνολογικές εξελίξεις που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Η πρώτη αφορά τα νέα κρατικά συστήματα ψηφιακών νομισμάτων και πληρωμών, τα οποία κερδίζουν επιτέλους έδαφος. Το e-γιουάν της Κίνας έχει πλέον 260 εκατομμύρια χρήστες και η σχετική τεχνολογία μπορεί τελικά να επιτρέψει στην Κίνα να λειτουργήσει το δικό της παγκόσμιο δίκτυο πληρωμών, διατηρώντας παράλληλα τους ελέγχους κεφαλαίων, τους οποίους θεωρεί απαραίτητους για τη διατήρηση της σταθερότητας.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να την καταστήσει σχεδόν απρόσβλητη από τις αμερικανικές κυρώσεις. Αλλού, τα κρατικά συστήματα πληρωμών παρουσιάζουν δικτυώνονται δυναμικά. Το σύστημα UPI της Ινδίας είναι τεράστιο και το Pix, το σύστημα πληρωμών της Βραζιλίας, χρησιμοποιείται από 126 εκατομμύρια ανθρώπους. Σήμερα αυτά τα δίκτυα πληρωμών παραμένουν εγχώρια. Αύριο θα μπορούσαν να διευκολύνουν τις διασυνοριακές συναλλαγές ως εναλλακτικές λύσεις για το σύστημα που έχει ως βάση το δολάριο.
Η δεύτερη, την οποία βλέπουμε αν κοιτάξουμε πέρα από τις απάτες και τις φούσκες των κρυπτονομισμάτων, είναι ότι οι τεχνολογίες αποκεντρωμένης χρηματοδότησης συνεχίζουν να βελτιώνονται. Οι προγραμματιστές προωθούν την αναβάθμιση της αλυσίδας μπλοκ Ethereum, στην οποία βασίζονται οι περισσότερες εφαρμογές αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (DeFi).
Στις 15 Σεπτεμβρίου θα μεταβεί σε έναν νέο μηχανισμό για τη λήψη συλλογικών αποφάσεων, γνωστό ως proof-of-stake, ο οποίος είναι πολύ λιγότερο ενεργοβόρος: η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας θα είναι ισοδύναμη με την απενεργοποίηση της Χιλής. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο ώστε το Ethereum να γίνει πιο αποδοτικό στη διαχείριση μεγάλου όγκου συναλλαγών – και ένας πιο αξιόπιστος παγκόσμιος αντίπαλος της παραδοσιακής χρηματοδότησης.
Τον 20ό αιώνα το δολάριο επισκίασε τη στερλίνα ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως λογιστική μονάδα, μέσο αποθήκευσης αξίας και μέσο πληρωμής.
Η επόμενη αλλαγή στα νομισματικά καθεστώτα μπορεί να μην είναι τόσο ξεκάθαρη, καθώς οι νέες τεχνολογίες καθιστούν δυνατό τον διαχωρισμό ορισμένων λειτουργιών του αποθεματικού νομίσματος – επιτρέποντας στις χώρες να καθιερώσουν αυτονομία στις πληρωμές, για παράδειγμα – χωρίς να αμφισβητείται ο ρόλος του δολαρίου σε άλλους τομείς. Το καθεστώς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος δεν αλλάζει ακόμη, αλλά η τεχνολογία θα αλλάξει το τι σημαίνει να είσαι αποθεματικό νόμισμα.
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr.Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
