THEPOWERGAME
Η καλή πορεία της Ελλάδας σε σχέση με τα έργα, τα άλλα προγράμματα και τις εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, που επισημαίνεται και στις πρόσφατες εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρέχει στη νέα κυβέρνηση περισσότερα περιθώρια διαπραγμάτευσης για αναθεώρηση του προγράμματος. Η ανεπίσημη συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει καθώς ο τέως αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θοδ. Σκυλακάκης και ο διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης Ν. Μαντζούφας με το επιτελείο τους έχουν φτιάξει μια πρώτη λίστα έργων που βγαίνουν και έργων που μπαίνουν. Όμως, η επίσημη κουβέντα θα αρχίσει από το φθινόπωρο και από τη νέα κυβέρνηση.
Η Ελλάδα είναι πρώτη μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ με βάση τις εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης ως ποσοστό του ΑΕΠ καθώς φτάνουν το 6,1% (έχουμε εκταμιεύσει 11,1 δισ. ευρώ) με δεύτερη την Κροατία με 3,9% (εκταμίευσαν 2,2 δισ.). Σίγουρα κάποιες χώρες όπως η Ιταλία έχουν εκταμιεύσει περισσότερα χρήματα ως απόλυτο νούμερο αλλά δεν πάνε εξίσου καλά με την Ελλάδα, όπως αποτυπώνεται και στις εαρινές προβλέψεις.
Η Ιταλία έχει εκταμιεύσει σχεδόν 67 δισ. ευρώ αλλά το συνολικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης προσεγγίζει τα 191,5 δισ. ευρώ, δηλαδή πρέπει να απορροφηθούν σχεδόν 120 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία, μέχρι τον Αύγουστο του 2026. Η Ουγγαρία και η Πολωνία λόγω της κόντρας με την Κομισιόν δεν έχουν απορροφήσει ούτε ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, από τα σχεδόν 42 δισ. που εκκρεμούν συνολικά. Χώρες όπως το Βέλγιο και η Κύπρος εμφανίζουν, επίσης, μεγάλες καθυστερήσεις στην απορρόφηση κονδυλίων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ζητά επιτάχυνση του προγράμματος.
Το αναθεωρημένο σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης θα περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές καθώς τα τελευταία χρόνια υπήρξαν μεταβολές που επηρεάζουν τον σχεδιασμό του προγράμματος. Για παράδειγμα βγήκε εκτός Ταμείου Ανάκαμψης το μεγαλύτερο τμήμα των αρδευτικών έργων και έργων ύδρευσης που προωθούσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αφού περιορίστηκαν σε επτά – οκτώ από περίπου 20.
Θα βγουν αρκετά άλλα έργα (όπως το περίφημο «5G Corridors» για την ανάπτυξη δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς στο εθνικό οδικό δίκτυο με στόχο την αυτόνομη οδήγηση φορτηγών), θα προστεθούν κάποια καινούργια, αλλά θα υπάρξουν και πολλές μεταβολές στα ορόσημα και στα χρονοδιαγράμματα. Για παράδειγμα θα επιδιωχθεί να μετατεθεί προς τα πίσω το ποσοστό ολοκλήρωσης αρκετών έργων (τεχνολογίας και άλλων) που αποτελεί ορόσημο για επόμενες εκταμιεύσεις. Τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, για τις επόμενες εκταμιεύσεις και κυρίως από την τέταρτη και μετά, προβλέπουν συγκεκριμένο ποσοστό (π.χ. 30%) ολοκλήρωσης κάποιων έργων προκειμένου να λάβει η Ελλάδα τα χρήματα.
Μέχρι στιγμής, ουδείς έχει τολμήσει να μιλήσει δημοσίως για παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης (η τελευταία προθεσμία για ολοκλήρωση των εκταμιεύσεων είναι ο Αύγουστος του 2026) αλλά στους διαδρόμους των Βρυξελλών κυκλοφορούν διάφορα σενάρια. Η Κομισιόν είχε ξεκαθαρίσει με την έναρξη του προγράμματος πως όποιο κράτος – μέλος δεν καταφέρει να απορροφήσει τα κονδύλια που του αναλογούν μέχρι τότε, θα τα χάσει. Δεν πρόκειται, δηλαδή, να δούμε να επαναλαμβάνονται αυτά που γίνονται στο ΕΣΠΑ με τα περίφημα «έργα – γέφυρες» που σέρνονται από τη μία προγραμματική περίοδο στην άλλη.
«Το σίγουρο είναι πως χώρες όπως η Ιταλία θα περιμένουν την κατάλληλη πολιτικά στιγμή για να βάλουν στο τραπέζι μια πιθανή παράταση» λένε παράγοντες που παρακολουθούν την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι ίδιοι προσθέτουν πως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ζυγίσει μια σειρά από ανατροπές που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια, από την έκρηξη στο κόστος των πρώτων υλών μέχρι τις τεράστιες ελλείψεις ανθρωπίνου δυναμικού που ναρκοθετούν τα έργα και στην Ελλάδα. Όπως υποστήριζαν προ ημερών στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου, αν δεν έρθουν στη χώρα μας εργάτες από τρίτες χώρες μέσω διακρατικών συμφωνιών τότε δύσκολα θα ολοκληρωθούν εγκαίρως τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και όχι μόνο.
Η Ελλάδα διεκδικεί πρόσθετα πέντε δισ. ευρώ για το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλα 760 εκατ. ευρώ σε επιδοτήσεις, μέσω του σχεδίου που έχει στόχο την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης έχει εξαιρετική πορεία αφού μέσα σε έναν χρόνο (Ιούνιος 2022 – Ιούνιος 2023) έχουν υπογραφεί 178 δανειακές συμβάσεις για τη χρηματοδότηση αντίστοιχων ιδιωτικών επενδύσεων συνολικού ύψους 6,8 δισ. ευρώ. Δεν πρέπει να υπάρχουν πολλά δωδεκάμηνα τα τελευταία χρόνια που να έχουν ανακοινωθεί επενδύσεις σχεδόν επτά δισ. ευρώ από μεγάλες και μικρότερες επιχειρήσεις. Συνολικά έχουν υποβληθεί για χρηματοδότηση μέσω του δανειακού σκέλους 425 επενδυτικά σχέδια.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
