THEPOWERGAME
Η αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου βρίσκεται στη Λακωνία, δίπλα στην Πούντα. Απέναντι από την υπέροχη Ελαφόνησο, ανάμεσα στην ξηρά και τη μικρή νησίδα Παυλοπέτρι, υπάρχει εδώ και 5.000 χρόνια μια μικρή πολιτεία.
Μια μοναδική στο είδος της περιοχή, με δρόμους, κτίρια και νεκροταφείο, ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Νίκολας Φλέμινγκ και χαρτογραφήθηκε το 1968 από ομάδα του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
Η απίστευτη ανακάλυψη οδήγησε σε νέες έρευνες το 2009, οι οποίες βοήθησαν στην πλήρη χαρτογράφηση της πόλης.
Αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι κτίστηκε περί το 1600-1100 π.Χ., αλλά αργότερα οι έρευνες αποκάλυψαν μέσω των ευρημάτων ότι η πόλη κατοικείται πριν από το 2800 π.Χ., στην αρχή της εποχής του χαλκού.
Το πιο εντυπωσιακό στη συγκεκριμένη τοποθεσία είναι ότι η βυθισμένη πολιτεία είναι ορατή σε όλους τους επισκέπτες.
Αρκεί μια βουτιά και μία μάσκα για να θαυμάσει κανείς το μοναδικό φαινόμενο και να περιηγηθεί στα σοκάκια του οικισμού. Προσιτά είναι από ξηράς και το Νεκροταφείο στην ακτή της Πούντας, το λατομείο, το κανάλι και η λίμνη Στρογγύλη.
Η πρώτη επαφή με τη βυθισμένη πόλη
Ο Φωκίων Νέγρης ήταν ο πρώτος που παρατήρησε τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του καταποντισμένου οικισμού το 1904. Χρειάστηκαν όμως 60 χρόνια για να επιβεβαιωθούν οι επισημάνσεις του.
Το 1967 ο Νίκολας Φλέμινγκ ανακάλυψε τα ερείπια του οικισμού και ξεκίνησαν οι πρώτες έρευνες.
Έναν χρόνο αργότερα η ομάδα υποβρύχιας εξερεύνησης του Πανεπιστημίου του Cambridge μπήκε στην πολιτεία με σκοπό να ερευνήσει τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και να βρει στοιχεία για τη χρονολόγησή τους.
Η επταμελής ομάδα ερεύνησε για έξι εβδομάδες την περιοχή και κατέγραψε με μεγάλη ακρίβεια τα ορατά βυθισμένα κατάλοιπα, ενώ στην έρευνα συμμετείχε και ελληνική αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής τον γνωστό αρχαιολόγο Άγγελο Δεληβοριά.
Τα θραύσματα κεραμικής που συγκέντρωσαν οι ερευνητές οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για έναν προϊστορικό οικισμό που εκτείνεται χρονικά και στις τρεις εποχές του χαλκού (πρώιμη, μέση, ύστερη), αλλά άκμασε ιδιαίτερα στην πρώιμη και στην ύστερη περίοδο, η οποία περιλαμβάνει τα μυκηναϊκά χρόνια.
Τελευταία ευρήματα
Μετά την έρευνα του 1968 το Παυλοπέτρι κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος και την προστασία του ανέλαβε η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. Το 2009 η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων με μια ομάδα από αρχαιολόγους και έμπειρους δύτες ξεκίνησε πενταετές πρόγραμμα ερευνών. Με τη νέα έρευνα η έκταση του βυθισμένου οικισμού αυξήθηκε από 30 σε περίπου 50 στρέμματα.
Επιπλέον, η έρευνα του 2009 έφερε στο φως νέα στοιχεία κεραμικής, που αποδεικνύουν ότι η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά στην Τελική νεολιθική περίοδο και όχι στην Πρωτοελλαδική ΙΙ, όπως είχε γίνει παραδεκτό μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή. Επομένως, η ζωή του οικισμού ξεκινά αρκετά νωρίτερα.
Η κεραμική της Τελικής νεολιθικής περιόδου παρουσιάζει συγγένειες με ευρήματα από σύγχρονους οικισμούς και περιοχές με σπήλαια στη Λακωνία.