Η συνεχιζόμενη διαμάχη στη Μέση Ανατολή μπορεί να επηρεάσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες μέσω (α) του περιορισμού του εμπορίου με την περιοχή, (β) της επιδείνωσης των χρηματοδοτικών συνθηκών, (γ) της αύξησης των ενεργειακών τιμών και (δ) της εξασθένησης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Αυτό αναφέρει σε έκθεσή της η Goldman Sachs, στην οποία προσπαθεί να αξιολογήσει τις επιπτώσεις της πολεμικής σύγκρουσης του Ισραήλ με τη Χαμάς.
Η αμερικανική τράπεζα εκτιμά ότι οι εμπορικές επιπτώσεις θα είναι περιορισμένες καθώς η έκθεση της Ευρωζώνης και της Μ. Βρετανίας στην περιοχή είναι μικρή. Οι εξαγωγές της Ευρωζώνης προς το Ισραήλ και τα γειτονικά κράτη, αντιστοιχούν στο 0,4% του ΑΕΠ, ενώ η εμπορική έκθεση της Μ. Βρετανίας δεν ξεπερνά το 0,2% του ΑΕΠ. Από την Ευρωζώνη, η πιο ευάλωτη σε πιθανή κλιμάκωση των αναταραχών είναι η Ιταλία.
Η επιδείνωση των χρηματοδοτικών συνθηκών θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη, ωστόσο η Goldman Sachs σημειώνει ότι στα έξι προηγούμενα επεισόδια στην περιοχή, μόνο το ένα επηρέασε ουσιαστικά τις χρηματοδοτικές συνθήκες σε Ευρωζώνη και Μ. Βρετανία.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η μετάδοση της κρίσης στις αγορές ενέργειας και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, οι αγορές εμπορευμάτων εμφανίζουν αυξημένη μεταβλητότητα. Οι τιμές του Brent και του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου έχουν σημειώσει άνοδο έως και 9% και 34% αντίστοιχα. Η πολεμική σύγκρουση μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεάσει τη διακίνηση πετρελαίου αλλά οι αναλυτές της τράπεζες παρουσιάζουν διάφορα σενάρια, στα οποία οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν από 5% έως 20% πάνω από το βασικό σενάριο.
Μία αύξηση διαρκείας κατά 10% στην τιμή του πετρελαίου συνήθως μειώνει το πραγματικό ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά περίπου 0,2% μετά από ένα χρόνο και αυξάνει τις τιμές για τους καταναλωτές κατά περίπου 0,3 ποσοστιαίες μονάδες. Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει οι τιμές του πετρελαίου να διατηρηθούν ψηλά, κάτι που ήδη αμφισβητείται με την τιμή του Brent να έχει επιστρέψει στο τέλος Οκτωβρίου στο επίπεδο που ήταν πριν το χτύπημα της Χαμάς.
Παράλληλα, η πορεία των τιμών του φυσικού αερίου αποτελεί μία πιο άμεση πρόκληση, με την άνοδό τους να οφείλεται στη μείωση των παγκόσμιων εξαγωγών LNG από τα κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ισραήλ και την τρέχουσα περιορισμένη ικανότητα της αγοράς φυσικού αερίου να αντιμετωπίσει τις αναταράξεις.
Οι αναλυτές εμπορευμάτων της Goldman Sachs προβλέπουν σημαντική άνοδο των ευρωπαϊκών τιμών φυσικού αερίου μεταξύ 102-200 ευρώ/μεγαβατώρα, στο σενάριο που υπάρξουν προβλήματα στην προσφορά. Ωστόσο, η τράπεζα υποστηρίζει ότι ο αντίκτυπος για τους Ευρωπαίους καταναλωτές μπορεί να αντιμετωπιστεί από τα κρατικά μέτρα στήριξης.
Το τελευταίο κανάλι πιθανής μετάδοσης των επιπτώσεων είναι η καταναλωτική εμπιστοσύνη. Στην Ευρωζώνη, καταγράφηκε σημαντική επιδείνωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Μάρτιο του 2022, στην αρχική φάση του πολέμου στην Ουκρανία. Εντούτοις, ανάλογη επίδραση δεν έχει παρατηρηθεί στα διάφορα επεισόδια έντασης μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Στο μεταξύ, η Goldman Sachs παρουσιάζει ένα δείκτη μέτρησης της αβεβαιότητας που σχετίζεται με τον πόλεμο στο Ισραήλ και προκύπτει από την ειδησεογραφία. Σύμφωνα με αυτό το δείκτη, οι αναζητήσεις για τη διαμάχη στη Μέση Ανατολή είναι σε ιστορικά υψηλά, αντικατοπτρίζοντας την ενισχυμένη αβεβαιότητα στην κοινή γνώμη.
