THEPOWERGAME
Ελάχιστοι άνθρωποι θα αντιλαμβάνονταν ένα 23χρονο μοντέλο με μπικίνι και βραδυνή τουαλέτα ως πολιτική απειλή. Ωστόσο, η στέψη της Sheynnis Palacios, της βασίλισσας της ομορφιάς από τη Νικαράγουα, ως Μις Υφήλιος τον Νοέμβριο συντάραξε το δικτατορικό δίδυμο της χώρας. Την 1η Δεκεμβρίου η αστυνομία της Νικαράγουας κατηγόρησε την Karen Celebertti, την διοργανώτρια του τοπικού franchise της Μις Υφήλιος, ότι υποκίνησε και χρηματοδότησε τρομοκρατικές ενέργειες και ότι συνωμότησε με ξένη υποστήριξη για την ανατροπή της κυβέρνησης (η ίδια, φυσικά, αρνείται αυτές τις παράλογες κατηγορίες). Στην κα Celebertti απαγορεύτηκε η επιστροφή στη Νικαράγουα μετά τον διαγωνισμό, ο οποίος διεξήχθη στο Ελ Σαλβαδόρ. Ο σύζυγος και ο γιος της έχουν έκτοτε συλληφθεί.
Η νίκη της κα. Palacios προκάλεσε ένα σπάνιο κύμα ευφορίας στην πατρίδα της. Οι κάτοικοι της Νικαράγουας ξεχύθηκαν στους δρόμους, κορνάροντας και ανεμίζοντας την εθνική σημαία. Οι αυθόρμητοι εορτασμοί εκνεύρισαν τον πρόεδρο Daniel Ortega και την αντιπρόεδρο και σύζυγό του, Rosario Murillo. Και οι δύο, πρώην μαρξιστές-λενινιστές αντάρτες, βοήθησαν στην ανατροπή μιας οικογενειακής δικτατορίας το 1979. Ο κ. Ortega κατείχε την εξουσία για μια δεκαετία πριν χάσει τις εκλογές το 1990. Επανεξελέγη το 2006 και έκτοτε εγκατέστησε τη δική του οικογενειακή δικτατορία. Και τα εννέα παιδιά του κυβερνώντος ζεύγους, εκτός από ένα, είναι προεδρικοί σύμβουλοι ή ελέγχουν κρατικές εταιρείες διανομής πετρελαίου και κανάλια μέσων ενημέρωσης. (Η εξαίρεση κατηγόρησε τον κ. Ortega για σεξουαλική κακοποίηση και ζει στην εξορία. Ο κ. Ortega αρνείται όλες τις κατηγορίες).
Οι πανηγυρισμοί για τον θρίαμβο της κα Palacios προκάλεσαν ένα δυσάρεστο déjà vu για την κυρίαρχη οικογένεια. Η τελευταία φορά που τόσοι πολλοί Νικαραγουανοί βγήκαν στους δρόμους ήταν το 2018 για πορείες υπέρ της δημοκρατίας. Μετά από εκείνες τις διαδηλώσεις η αστυνομία σκότωσε τουλάχιστον 350 ανθρώπους και φυλάκισε πολλούς περισσότερους. Όλοι οι κορυφαίοι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές του 2021 φυλακίστηκαν και έκτοτε εξορίστηκαν και τους αφαιρέθηκε η υπηκοότητα. Οι φιλανθρωπικές οργανώσεις αποκλείστηκαν ως ξένοι πράκτορες. Ο ανεξάρτητος Τύπος και πολλά πανεπιστήμια έκλεισαν. Ούτε η ρωμαιοκαθολική εκκλησία τη γλίτωσε. Τον Φεβρουάριο ένας δημοφιλής επίσκοπος καταδικάστηκε σε πάνω από 26 χρόνια φυλάκισης.
Όσοι κυματίζουν τη γαλανόλευκη εθνική σημαία αντί για το κοκκινόμαυρο λάβαρο του κυβερνώντος κόμματος κινδυνεύουν να συλληφθούν. Από το 2018, περίπου 600.000 Νικαραγουανοί – περίπου το ένα δέκατο του πληθυσμού – έχουν μεταναστεύσει και πάνω από το ένα πέμπτο των ερωτηθέντων σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Gallup δήλωσαν ότι είναι «πολύ πιθανό» να μεταναστεύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στην Κόστα Ρίκα μέσα στον επόμενο χρόνο.
Σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί κάτοικοι της Νικαράγουας ερμήνευσαν την ενδυματολογική επιλογή της κας Palacios για τον τελικό των καλλιστείων ως μήνυμα υποστήριξης του αγώνα υπέρ της δημοκρατίας. Φορούσε ένα ασημί-λευκό φόρεμα και μια γαλάζια κάπα, μια αναφορά τόσο στην εθνική σημαία όσο και στην καταδιωκόμενη εκκλησία, με το ένδυμα να θυμίζει τα χρώματα του ενδύματος με το οποίο συνήθως απεικονίζεται η Παναγία. Το καθεστώς αντέδρασε ψυχρά. Ένα επίσημο ανακοινωθέν, χωρίς τις υπογραφές του κυβερνώντος ζεύγους, εξήρε τη στέψη της ως μια στιγμή «νόμιμης χαράς και υπερηφάνειας».
Ωστόσο, στο παρασκήνιο τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι Ortegas προσπάθησαν αρχικά να εμποδίσουν την κα Palacios να επιστρέψει στη Νικαράγουα μετά τον διαγωνισμό, προφανώς για να την εμποδίσουν να γίνει εθνική ηρωίδα. (Τώρα ζει στη Νέα Υόρκη, ως μέρος της συμφωνίας της ως Μις Υφήλιος).
Πράγματι, ακόμα και πριν από τον θρίαμβό της, ένας παρουσιαστής της κρατικής τηλεόρασης την αποκάλεσε «Miss Buñuelos», μια αναφορά στους τηγανητούς λουκουμάδες από μανιόκα και σιρόπι που η κα Palacios μεγάλωσε, πωλώντας στους δρόμους. Η αστυνομία ανάγκασε τους καλλιτέχνες που έφτιαχναν μια τοιχογραφία προς τιμήν της να την ασβεστώσουν.
Το καθεστώς εξοργίστηκε ιδιαίτερα από τις φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στη Νικαράγουα και έδειχναν την κα Palacios στις διαδηλώσεις του 2018. Όταν τα εξόριστα μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης επαίνεσαν την κ. Palacios, η κα Murillo, η οποία είναι επίσης κυβερνητική εκπρόσωπος, έκανε λόγο για «ωμές και κακές τρομοκρατικές επικοινωνίες» που προωθούσαν «μια επιστροφή – φυσικά αδύνατη – στις φαύλες, εγωιστικές και εγκληματικές πρακτικές» του 2018. Η αστυνομία κατηγόρησε την κα Celebertti, η οποία συμμετείχε επίσης στις διαδηλώσεις του 2018, ότι «μετέτρεψε τους διαγωνισμούς σε πολιτικές παγίδες, χρηματοδοτούμενη από ξένους πράκτορες».
Η αντίδραση του καθεστώτος της Νικαράγουας έρχεται σε αντίθεση με την αντίδραση του Nayib Bukele του Ελ Σαλβαδόρ, που φιλοξένησε τον διαγωνισμό. Ο εκκολαπτόμενος δικτάτορας αγκάλιασε το θέαμα για να αποσπάσει την προσοχή των επικριτών από την αμφισβητήσιμη πορεία του για δεύτερη θητεία και τις εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με την καταστολή των συμμοριών, η οποία περιελάμβανε τη φυλάκιση 70.000 φερόμενων ως μελών συμμοριών κατά το περασμένο έτος. Επισήμανε αναρτήσεις στο X, πρώην Twitter, με τις διαγωνιζόμενες να απολαμβάνουν τις παραλίες της χώρας, εγκωμιάζοντας την ασφάλειά της . «Όπως είπε ο πρόεδρος Nayib Bukele, το Ελ Σαλβαδόρ αλλάζει», έγραψε η περσινή Μις Υφήλιος.
Η Πεντάμορφη και το τέρας
Οι φήμες για προσωπική βεντέτα δίνουν και παίρνουν. Στις 11 Δεκεμβρίου η κα Celebertti, η οποία πιστεύεται ότι βρίσκεται στο Μεξικό, ανακοίνωσε, μετά από 23 χρόνια στο τιμόνι, ότι αποσύρθηκε από επικεφαλής της τοπικής διοργάνωσης Μις Υφήλιος. Την επόμενη ημέρα η Univisión, ένα αμερικανικό ισπανόφωνο τηλεοπτικό κανάλι, μετέδωσε ότι το καθεστώς είχε πιέσει την κα Celebertti να παραιτηθεί με αντάλλαγμα την απελευθέρωση του συζύγου και του γιου της. Το κανάλι συνέχισε λέγοντας ότι το τοπικό franchise θα μπορούσε τώρα να διοικείται από μια νύφη των Ortegas. (Η νύφη θα είναι πιθανότατα η Xiomara Blandino, πρώην Μις Νικαράγουα). Ωστόσο, καμία από αυτές τις δηλώσεις δεν έχει επαληθευτεί και κανένα από τα μέρη δεν έχει σχολιάσει.
Ο έλεγχος του δικαιώματος ψήφου θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι η επόμενη Μις Υφήλιος της Νικαράγουας θα φοράει, αντί για τα εθνικά, τα σύμβολα του κυβερνώντος κόμματος των Σαντινίστας. Σε διεθνή τουρνουά, οι πρωταθλητές πυγμαχίας της Νικαράγουας έχουν φορέσει ρούχα διακοσμημένα με τη σημαία των Σαντινίστας. Το 2021 το καθεστώς θέσπισε ότι είναι παράνομο για οποιονδήποτε Νικαραγουανό να δέχεται εθνικά ή διεθνή βραβεία, εκτός αν ο παραλήπτης έχει την έγκριση της κυβέρνησης.
Ίσως κανείς δεν είναι πιο εξοργισμένος από την κα Murillo. Σε αντίθεση με τα παιδιά της πρώτης κυρίας, η κα Palacios είναι αυτοδημιούργητη. Γεννημένη σε μια φτωχή γειτονιά, βοηθούσε τη γιαγιά της να πουλάει buñuelos πριν εισαχθεί σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Νικαράγουας. Το πανεπιστήμιο αυτό κατασχέθηκε από το κράτος τον Αύγουστο και έκλεισε. Η ταπεινή καταγωγή της την έχει κάνει αγαπητή στο λαό. «[Η αντιπρόεδρος] Murillo αισθάνεται ότι απειλείται επειδή νομίζει ότι είναι η βασίλισσα της Νικαράγουας», λέει ο Silvio Prado, ένας εξόριστος ακαδημαϊκός. «Όμως, η μόνη βασίλισσα που αναγνωρίζει ο λαός σήμερα είναι αυτή η νεαρή γυναίκα».
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
