Οι Ρώσοι καταναλωτές προγραμματίζουν φέτος να αγοράσουν χρυσό σε ποσότητες ισοδύναμες με τα κρατικά αποθέματα της Ισπανίας ή της Αυστρίας, καθώς το πολύτιμο μέταλλο έχει γίνει μια από τις δημοφιλέστερες επιλογές αποταμίευσης στη χώρα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με μελέτη.
Οι λιανικές αγορές χρυσού σε ράβδους, νομίσματα και κοσμήματα αναμένεται να φτάσουν τους 62,2 τόνους (σχεδόν 2 εκατομμύρια ουγκιές) φέτος, σύμφωνα με την Al Banyan Tree Research, νεοσύστατη εταιρεία ποσοτικής έρευνας με έδρα το Χονγκ Κονγκ, που ιδρύθηκε από χρηματοοικονομικούς αναλυτές και διαχειριστές κινδύνου με εμπειρία στον ρωσικό κλάδο εμπορευμάτων.
Αν και οι αγορές έχουν επιβραδυνθεί σε σχέση με το 2024, καθώς οι τιμές του χρυσού ξεπέρασαν πρόσφατα το ρεκόρ των 4.000 δολαρίων ανά ουγκιά, οι συνολικές λιανικές αγορές από τότε που το Κρεμλίνο εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022 εκτιμάται ότι φτάνουν τους 282 τόνους.
Στροφή σε χρυσό στη Ρωσία λόγω περιορισμένων επιλογών
Η τάση αυτή υπογραμμίζει πώς οι Ρώσοι, αποκομμένοι από παραδοσιακές επιλογές αποταμίευσης όπως ευρώ και δολάριο, αναζητούν νέους τρόπους για να διαφυλάξουν τον πλούτο τους. Ο χρυσός έχει αναδειχθεί ως ένα από τα προτιμώμενα ασφαλή καταφύγια τους.
«Ιστορικά, οι επενδυτές προτιμούσαν να επενδύουν σε ακίνητα και ξένο συνάλλαγμα, αλλά μετά τους περιορισμούς λόγω κυρώσεων, το συνάλλαγμα έγινε λιγότερο βολικό μέσο για τη διατήρηση αποταμιεύσεων, και από το 2022 η ζήτηση για χρυσό έχει αυξηθεί», δήλωσε ο Dmitry Kazakov, αναλυτής της BCS Global Markets στη Μόσχα.
Περιορισμένη πρόσβαση σε ευρώ και δολάρια
Οι ρωσικές τράπεζες έχουν κατά βάση καταργήσει τις καταθέσεις σε ευρώ και δολάρια, ενώ οι διασυνοριακές συναλλαγές με αυτά τα νομίσματα γίνονται ολοένα και πιο δύσκολες. Οι Ρώσοι θα μπορούσαν να έχουν μεταφέρει μέρος των αποθεμάτων χρυσού στο εξωτερικό ως μέσο μεταφοράς κεφαλαίων, ωστόσο το ακριβές ποσό είναι αδύνατο να εκτιμηθεί, σύμφωνα με τον Kazakov.
Ρωσία: Δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χρυσού
Η Ρωσία, ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στον κόσμο, εξορύσσει πάνω από 300 τόνους ετησίως. Από το 2022, ωστόσο, ο ρωσικός χρυσός έχει απαγορευθεί στις δυτικές αγορές, και ο London Bullion Market Association (LBMA), που καθορίζει τα παγκόσμια πρότυπα εμπορίας χρυσού, δεν τον δέχεται πλέον.
Ως αντίδραση, η Ρωσία κατάργησε τον φόρο προστιθέμενης αξίας στις λιανικές αγορές χρυσού για να ενισχύσει τη ζήτηση εσωτερικά και να βοηθήσει τις εξορυκτικές επιχειρήσεις που πλήττονται από τις κυρώσεις να βρουν εναλλακτικές στις εξαγωγές.
Στήριξη της εγχώριας ζήτησης και νέες αγορές
Χωρίς ισχυρή εγχώρια ζήτηση, οι ρωσικοί εξορυκτικοί όμιλοι θα αντιμετώπιζαν μεγαλύτερες δυσκολίες. Η κεντρική τράπεζα της χώρας, κάποτε ο μεγαλύτερος κρατικός αγοραστής χρυσού παγκοσμίως, σταμάτησε τις αγορές το 2020 και, παρότι άνοιξε ξανά το ενδεχόμενο το 2022, τα αποθέματα χρυσού παραμένουν σχεδόν αμετάβλητα για χρόνια, στα περίπου 75 εκατομμύρια ουγκιές τρωίας.
Οι εγχώριες πωλήσεις υποστηρίζονται επίσης από αγορές τραπεζών, που φαίνεται να κατείχαν 57,6 τόνους τον Αύγουστο του 2025, σύμφωνα με την Al Banyan Tree. Η εταιρεία χρησιμοποιεί οικονομετρικά μοντέλα και αναλυτικά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για την ερμηνεία σύνθετων δεδομένων της αγοράς εμπορευμάτων.
Η Ρωσία ξεκίνησε φέτος το φυσικό εμπόριο χρυσού στο Χρηματιστήριο της Αγίας Πετρούπολης, στο πλαίσιο προσπαθειών αντικατάστασης των LBMA benchmarks, αλλά μέχρι στιγμής έχουν πωληθεί μόνο λίγες ράβδοι. Παράλληλα, οι εξαγωγές χρυσού έχουν μειωθεί.
Η στροφή στη ζήτηση εντός χώρας υποδηλώνει ότι τα πρότυπα εμπορίου και η συμπεριφορά αποταμίευσης δεν θα επανέλθουν πλήρως, ακόμη και αν οι κυρώσεις χαλαρώσουν. «Αμφιβάλλουμε ότι, αν αρθούν οι κυρώσεις, όλοι θα αρχίσουν να πουλάνε χρυσό», τόνισε ο Kazakov, καθώς η δυσπιστία προς δολάριο και ευρώ θα παραμείνει.
