Ο παράγοντας της γεωπολιτικής αβεβαιότητας επανήλθε δριμύτερος την Τετάρτη με το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, για μερική επιστράτευση, ισχυριζόμενος πως η Ουάσιγκτον ασκεί πιέσεις στο Κίεβο και έχει «απόλυτο μίσος» κατά της χώρας του.
Έτσι, οι τιμές του φυσικού αερίου, αν και είχαν υποχωρήσει κοντά στα 170 ευρώ τη μεγαβατώρα στις αρχές της εβδομάδας χάρις στις ενέργειες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να διασφαλίσουν την ενεργειακή τους επάρκεια, επανήλθαν σε επίπεδα άνω των 200 ευρώ τη μεγαβατώρα, καθώς η Ρωσία επιδιώκει μια κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία.
Η απεξάρτηση της ΕΕ από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας παραμένει χρονοβόρα διαδικασία, με τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν πολλαπλασιαστεί από τα σχεδόν 30 ευρώ τη μεγαβατώρα που ίσχυαν στην αγορά TTF της Ολλανδίας πέρσι τον Ιούλιο, λίγο πριν ξεκινήσει η Ρωσία να χειραγωγεί τις ροές προς την Ευρώπη. Αυτή η χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου εντάθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία στα τέλη του φετινού Φεβρουαρίου και τις συνακόλουθες κυρώσεις της Δύσης. Κορυφώθηκε μέσα στο καλοκαίρι με το κλείσιμο του Nord Stream 1.
Από τα τέλη του καλοκαιριού, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ΕΕ επισπεύδουν μέτρα για τη θωράκιση των οικονομιών τους, με τους αναλυτές της αγοράς να θεωρούν πως τα ανταλλακτικά των κυβερνώντων ήταν αργά και μια ύφεση είναι αναπόφευκτη στην Ευρωζώνη. Οι εταιρείες στην Ευρώπη κλείνουν μονάδες παραγωγής όπως η γαλλική κατασκευάστρια γυάλινων επιτραπέζιων σκευών Arc International καθώς οι δαπάνες για την κατανάλωση ενέργειας ανήλθαν στα 75 εκατ. ευρώ αυτό το καλοκαίρι έναντι των 19 εκατ. ευρώ έναν χρόνο πριν. Η μεταποιητική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη υποχώρησε τον Αύγουστο στο χαμηλό διετίας, με τις νέες παραγγελίες να παρουσιάζουν απότομη πτώση.
Ωστόσο, οι προτάσεις της ΕΕ για τη μείωση της κατανάλωσης, τη φορολόγηση των υπερκερδών σε όσες εταιρείες ενέργειας επωφελούνται από την άνοδο των τιμών με στόχο τη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης 140 δισ. ευρώ και την ενίσχυση της ρευστότητας στους μεσάζοντες που ασφυκτιούν με τεράστια margin calls, συνέβαλαν σε μια έστω και προσωρινή αποδυνάμωση των ανοδικών τάσεων στις τιμές.
Σπριντ της Γερμανίας για LNG και τη διάσωση της Uniper
Την Τρίτη, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη διοχέτευση ακόμα 2,5 δισ. ευρώ για την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) εκτός αρχικού πακέτου 1,5 δισ. δολαρίων, ενώ ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς ετοιμάζεται να κλείσει νέες συμφωνίες στο πλαίσιο επίσκεψης στη Μέση Ανατολή αυτό το Σαββατοκύριακο. Είχε ήδη προηγηθεί η κατάσχεση των διυλιστηρίων της ρωσικής Rosneft στη Γερμανία την περασμένη Παρασκευή σε μια προσπάθεια να ανακτήσει το Βερολίνο τον έλεγχο του ενεργειακού της κλάδου καθώς οι σχέσεις με τη Μόσχα κατέρρευσαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Μην έχοντας άλλη επιλογή, το Βερολίνο ανήγγειλε επίσης την εξ ολοκλήρου κρατικοποίηση του ενεργειακού ομίλου Uniper, αυξάνοντας τις συνολικές δαπάνες διάσωσης στα 29 δισ. ευρώ. Με τις ροές του Nord Stream 1 να έχουν διακοπεί πλήρως και τον πολλαπλασιασμό των τιμών του φυσικού αερίου, η Uniper συσσώρευε απώλειες άνω των 100 εκατ. ευρώ την ημέρα καθώς προμηθεύονταν από τις αγορές spot, σύμφωνα με το Bloomberg.
Την Τρίτη, επίσης, Ολλανδία ανακοίνωσε πως ετοιμάζει πακέτο με μέτρα της τάξεως των 18 δισ ευρώ για τη στήριξη των νοικοκυριών. Εκτός της επιβολής πλαφόν στις τιμές ενέργειας, της προσωρινής φορολόγησης των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου για τη χρηματοδότηση της κατανάλωσης, η Ολλανδία προσανατολίζεται επίσης στην αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10% προκειμένου να στηριχθούν τα νοικοκυριά σε ένα περιβάλλον οξυμένου πληθωρισμού.
Στην Ιταλία, όπου οι έκτακτες εκλογές έχουν δρομολογηθεί για τις 25 Σεπτεμβρίου, o επικεφαλής της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι υποσχέθηκε κρατικές επιδοτήσεις 30 δισ. ευρώ για την υιοθέτηση ανώτατου ορίου στο κόστος ενέργειας των επιχειρήσεων. «Το πρόβλημα μου είναι να διασφαλίσω την επιβίωση των ιταλικών βιομηχανιών μέσα στους επόμενους μήνες» είπε ο Σαλβίνι, συμπληρώνοντας πως αποδοκίμασε δημόσια τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Η Γαλλία έχει ήδη δρομολογήσει μέτρα 16 δισ. ευρώ μέσα στο 2023 για να περιορίσει την αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στο 15% για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις. Κλειδί για την αποσυμφόρηση των αγορών ενέργειας, ωστόσο, θα διαδραματίσει η συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε στα τέλη Σεπτεμβρίου αλλά και η μεταρρύθμιση όλου του μοντέλου διαπραγμάτευσης ενέργειας καθώς η Ευρώπη γυρίζει την πλάτη της στα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας.
