Από τον Πειραιά έως το Λαύριο και μέχρι τη Θεσσαλονίκη, η ελληνική αγορά ακινήτων δείχνει να περνά σε μια νέα φάση, καθώς παλιά βιομηχανικά ακίνητα παίρνουν ξανά ζωή. Παραδοσιακοί «παίκτες» του κλάδου, εισηγμένοι και μη -όπως οι Noval, Dimand, DKG Development- αλλά και νεοεισερχόμενοι επενδυτές, μεταξύ αυτών η Mercan Group, αποκτούν και αξιοποιούν παλιές βιομηχανίες, μετατρέποντάς τις σε κατοικίες και δημιουργώντας σημαντικές υπεραξίες.
Ιδιαίτερο βάρος συγκεντρώνει ο Πειραιάς, όπου οι παλιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις μετατρέπονται σταδιακά σε σημεία αναφοράς για την πόλη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Dimand, που ήδη από τα προηγούμενα χρόνια «άνοιξε τον δρόμο» με την αναβίωση των κτιρίων της Παπαστράτος ή του Πύργου του Πειραιά. Η συνέχεια δίνεται με σταθερές επενδύσεις στην περιοχή, γεγονός που έχει καταστήσει το μεγάλο λιμάνι πόλο έλξης για ανάλογες κινήσεις και από άλλους developers.
Την παράδοση που ξεκίνησε η Dimand στον Πειραιά συνεχίζει πλέον η Mercan Greece, θυγατρική του καναδικού ομίλου Mercan, με το project Keranis Residences. Το έργο αφορά την αξιοποίηση του εγκαταλελειμμένου για περισσότερα από είκοσι χρόνια εργοστασίου της Κεράνη, επί της οδού Θηβών.
Η επένδυση προβλέπει την ανάπτυξη συγκροτήματος 29.900 τ.μ., με έξι ορόφους και συνολικά 408 κατοικίες, που θα κυμαίνονται από 44 έως 69 τ.μ., σε μορφή στούντιο και διαμερισμάτων ενός ή δύο υπνοδωματίων. Παράλληλα, εντάσσονται εμπορικές χρήσεις -καταστήματα, χώροι εστίασης, γυμναστήριο και γραφεία-, ενώ στο σχέδιο περιλαμβάνονται και κοινόχρηστες υποδομές για τους κατοίκους. Οι κατοικίες προωθούνται ήδη κυρίως σε αγοραστές Golden Visa, με τιμές εκκίνησης τις 250.000 ευρώ, προσφέροντας εγγυημένη ετήσια απόδοση 3%, καθώς το ακίνητο εντάσσεται στη νομοθετική εξαίρεση που ισχύει για μετατροπές πρώην βιομηχανικών κτιρίων.
Αντίστοιχα φιλόδοξο είναι το σχέδιο της DKG Development για το Piraeus Gate, μια μεγάλη αστική ανάπλαση που μεταμορφώνει πρώην βιομηχανική ζώνη -όπου στο παρελθόν στεγάζονταν ιστορικά εργοστάσια, μεταξύ των οποίων και η Κλωστοϋφαντουργία Πειραιά-, σε «νέα γειτονιά» μεικτής χρήσης. Το έργο, επιφάνειας 85.000 τ.μ., θα φιλοξενεί 462 οικογενειακές κατοικίες και 268 επιπλωμένα διαμερίσματα για φοιτητές, επαγγελματίες και ταξιδιώτες, ενώ θα περιλαμβάνει χώρους γραφείων, καταστήματα, εστιατόρια και καφέ. Η ανάπτυξη προετοιμάζεται να λάβει πιστοποίηση LEED, αντανακλώντας τις σύγχρονες τάσεις βιωσιμότητας.
Η δεύτερη φάση του Piraeus Gate αφορά την ανάπλαση του ιστορικού βιομηχανικού συγκροτήματος της ΑΖΕΛ, που αποκτήθηκε από την Πειραιώς Real Estate. Πρόκειται για τέσσερα κτίρια, συνολικής επιφάνειας 12.606 τ.μ., σε οικόπεδο 7,8 στρεμμάτων, στο τρίγωνο Γρ. Λαμπράκη – Ομηρίδου Σκυλίτση – Αθ. Διάκου, πολύ κοντά στον ΗΣΑΠ. Το σχέδιο προβλέπει 440 διαμερίσματα εξυπηρετούμενης διαβίωσης (serviced apartments), συνολικής επιφάνειας 54.600 τ.μ., με διαφορετικές κατηγορίες μεγέθους: 20% στα 47 τ.μ., 70% στα 75 τ.μ. και 10% στα 92 τ.μ. Η ολοκλήρωση τοποθετείται χρονικά στο τέλος του 2028.
Στο «ραντάρ» των επενδυτών βρίσκεται και ο γειτονικός Ταύρος. Εκεί, στην οδό Κερκύρας, το πρώην εργοστάσιο της ΔΕΛΤΑ, ιδιοκτησίας Froneri, πέρασε πριν από περίπου έναν χρόνο στα χέρια της MRP Development. Η εταιρεία, ένας από τους μεγαλύτερους developers της Ολλανδίας, απέκτησε ακίνητο με υφιστάμενα κτίρια 20.000 τ.μ. Το σχέδιο της MRP προβλέπει τη μετατροπή του πρώην εργοστασίου σε ένα σύγχρονο συγκρότημα μικρών, προσιτών κατοικιών, με κοινόχρηστους χώρους και παιδικές χαρές.
Στην οδό Πειραιώς 252, στον Ταύρο, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ένα από τα πιο πολυαναμενόμενα σχέδια ανάπλασης της Αττικής. Πρόκειται για τις πρώην εγκαταστάσεις της Viohalco, που μέσω της Noval Property ΑΕΕΑΠ μετασχηματίζονται σε ένα νέο συγκρότημα μεικτών χρήσεων, με προϋπολογισμό 169 εκατ. ευρώ. Το masterplan έχει ανατεθεί στους διεθνούς φήμης Foster & Partners, ενώ εντός του καλοκαιριού αναμένεται η έγκριση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος. Το έργο προβλέπει ανάπτυξη γραφείων, ξενοδοχειακών μονάδων, κατοικιών, πολιτιστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη δημιουργία κατοικιών προς μίσθωση για μόνιμους κατοίκους της περιοχής, με τον στόχο η ανάπλαση να έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό έως το 2030.
Στην ίδια λεωφόρο, στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ, έκτασης 18 στρεμμάτων, η κυβέρνηση εξετάζει την ανάπτυξη ενός προγράμματος κοινωνικής κατοικίας. Η χαμηλή διαθεσιμότητα νέων κατοικιών στην Αττική έχει επαναφέρει το ακίνητο στο προσκήνιο, καθώς το παλιό βιομηχανικό συγκρότημα θα μπορούσε να αποτελέσει υπόδειγμα αξιοποίησης για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών με πιο προσιτό κόστος.
Παράλληλα, η Dimand, σε συνεργασία με τη Strix Holdings (θυγατρική της Πειραιώς), προχωράει την ανάπλαση του ιστορικού εργοστασίου Καρέλλα ή αλλιώς της Κλωστοϋφαντουργίας Αιγαίον. Η επένδυση προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ και αφορά τη δημιουργία ενός σύνθετου πεντάστερου συγκροτήματος. Το σχέδιο περιλαμβάνει 420 πολυτελή διαμερίσματα. Στο ίδιο έργο προβλέπεται και η δημιουργία δύο κτιρίων εμπορικών χρήσεων. Η ιδιοκτησία της έκτασης κατανέμεται κατά 70% στην Τράπεζα Πειραιώς και κατά 30% στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Σειρά για αξιοποίηση αναμένεται να πάρει και το δεύτερο ιστορικό εργοστάσιο της περιοχής, τα Κλωστήρια Λαυρίου, που ιδρύθηκαν το 1939.
Την ίδια στιγμή, ανάλογες κινήσεις δρομολογούνται και στη Θεσσαλονίκη. Η Dimand Real Estate έχει ήδη λάβει το απαραίτητο Προεδρικό Διάταγμα για την ανάπλαση του παλιού εργοστασίου ΦΙΞ στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Σε έκταση 25 στρεμμάτων και συνολικής επιφάνειας 46.500 τ.μ. σχεδιάζεται η ανάπτυξη ενός πολυχώρου με κατοικίες, ξενοδοχείο, χώρους εστίασης και καταστήματα. Από αυτά, 15.500 τ.μ. θα προκύψουν μέσα από την αξιοποίηση των υφιστάμενων διατηρητέων κτιρίων, ενώ τα υπόλοιπα 30.000 τ.μ. θα καλυφθούν από δύο νέα «πράσινα» κτίρια κατοικιών, πιστοποιημένα κατά LEED Gold, στα οποία θα δημιουργηθούν περίπου 200 διαμερίσματα. Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ, με την έκδοση της οικοδομικής άδειας να αναμένεται στις αρχές του 2025.
Τέλος, σε φάση αδειοδοτήσεων παραμένει και το μεγάλο project της ΣΤΑΝΤΑ Α.Ε., που αφορά την ανάπλαση του ιστορικού συγκροτήματος των Κεραμείων Αλλατίνη στη Θεσσαλονίκη. Η διαδικασία θεωρείται απαιτητική, καθώς μέρος των εγκαταστάσεων έχει χαρακτηριστεί δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο περίπλοκη την πορεία προς την υλοποίηση.
