Η φοιτητική στέγαση στην Ελλάδα βρίσκεται ίσως στη μεγαλύτερη καμπή των τελευταίων δεκαετιών. Η αύξηση των ενοικίων, η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών στις μεγάλες πόλεις και η απουσία επαρκών δημόσιων υποδομών έχουν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση για χιλιάδες φοιτητές, που αναζητούν ένα οικονομικά προσιτό μέρος για να μείνουν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το κράτος, τα πανεπιστήμια και ο ιδιωτικός τομέας κινητοποιούνται συντονισμένα, υλοποιώντας ένα ευρύ πρόγραμμα δημιουργίας νέων φοιτητικών εστιών και ριζικών ανακαινίσεων παλαιών εγκαταστάσεων. Πρόκειται για έργα που επαναπροσδιορίζουν τη φυσιογνωμία της πανεπιστημιακής μέριμνας στη χώρα και φιλοδοξούν να απαντήσουν, με όρους σύγχρονους και βιώσιμους, στην τεράστια στεγαστική ανάγκη της φοιτητικής κοινότητας.
Νέα έργα στέγασης από το Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέσω της Εταιρείας Αξιοποίησης Περιουσίας του (ΕΑΠΠΑ Α.Ε.), προχωράει σε μια νέα εποχή ενεργητικής διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας του. Όπως ανέφερε στην Prodexpo ο πρόεδρος της εταιρείας, κ. Θωμαΐδης, το Πανεπιστήμιο διαθέτει πάνω από 200 ακίνητα, κυρίως στην Αττική, και στόχος είναι η αξιοποίησή τους προς όφελος τόσο του Ιδρύματος όσο και των φοιτητών. «Προχωράμε άμεσα στην αξιοποίηση δύο οκταώροφων παλαιών κτιρίων, ενός στην οδό Υψηλάντου στον Πειραιά και ενός στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Αθήνα. Θα μετατραπούν σε φοιτητικές κατοικίες για 200 φοιτητές», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι «η έρευνα και η πανεπιστημιακή περιουσία οφείλουν να επιστρέφουν στην κοινωνία».
Το Πάντειο «ξαναζεί» έπειτα από δύο δεκαετίες εγκατάλειψης
Η φοιτητική εστία του Παντείου Πανεπιστημίου, στον Νέο Κόσμο, υπήρξε για χρόνια ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο-σύμβολο αδράνειας. Από το 2001 και μετά παρέμενε ουσιαστικά κλειστή, στερώντας από εκατοντάδες φοιτητές τη δυνατότητα στέγασης.
Πλέον, με τη νέα σύμβαση που υπεγράφη, η εστία μπαίνει σε φάση ριζικής ανακατασκευής και αντισεισμικής ενίσχυσης, έργο που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Παιδείας με 13 εκατομμύρια ευρώ.
Η ανακαινισμένη εστία, που αναμένεται να λειτουργήσει ξανά το 2027, θα διαθέτει περίπου 100 δωμάτια, λόμπι, εστιατόριο, ιατρείο και πλήρως αναδιαμορφωμένους κοινόχρηστους χώρους. Τα δωμάτια θα είναι μονόκλινα και δίκλινα, τα πρώτα προορισμένα αποκλειστικά για φοιτητές με αναπηρίες, με όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές προσβασιμότητας. Σε κάθε όροφο θα υπάρχουν κουζίνα και κοινόχρηστο σαλόνι, ενώ θα λειτουργεί 24ωρη φύλαξη και σύστημα πρόσβασης με έξυπνες κάρτες (access control).
Πατησίων: Πλήρης ανακαίνιση για την ιστορική Φοιτητική Εστία Αθηνών
Η Φοιτητική Εστία Αθηνών, στην οδό Πατησίων, αποτελεί μία από τις παλαιότερες εγκαταστάσεις στέγασης φοιτητών της πρωτεύουσας. Ιδρύθηκε το 1964, φιλοξενεί 278 φοιτητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και λειτουργεί υπό την εποπτεία του ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Με προϋπολογισμό 25 εκατ. ευρώ, το υπουργείο Παιδείας προχωρεί σε ριζική ανακαίνιση του συγκροτήματος, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πολιτικής αναβάθμισης των δημόσιων φοιτητικών υποδομών.
Η νέα εστία θα διαθέτει σύγχρονες υποδομές, ενεργειακή αναβάθμιση, συστήματα ασφάλειας και κοινόχρηστους χώρους που θα ενθαρρύνουν τη συλλογικότητα και τη φοιτητική ζωή. Η ανακαίνιση εντάσσεται σε ένα πρόγραμμα που στοχεύει στην ουσιαστική στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που επιλέγουν τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση.
Ζωγράφου: Το εμβληματικό κτίριο του Πολυτεχνείου αλλάζει εποχή
Εδώ και πενήντα χρόνια, το επιβλητικό κτίριο της Φοιτητικής Εστίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου δεσπόζει στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου. Η ιστορία του ξεκινά το 1966, όταν το ΕΜΠ προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανέγερσή του· λειτούργησε το 1975 και από τότε φιλοξένησε γενιές φοιτητών.
Όμως, πέντε δεκαετίες αργότερα, το κτίριο είχε πια φθαρεί. Έλλειψη συντήρησης, προβλήματα λειτουργικότητας και περιστατικά παραβατικότητας το είχαν μετατρέψει σε «πληγή» μέσα στην Πολυτεχνειούπολη.
Σήμερα η εστία αυτή εισέρχεται σε φάση ριζικής ανακαίνισης μέσω ΣΔΙΤ, ύψους 50 εκατ. ευρώ, με στόχο να μετατραπεί σε έναν σύγχρονο, ασφαλή και λειτουργικό χώρο στέγασης.
Το έργο εγκρίθηκε το 2023 από τη Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ και χρηματοδοτείται πλήρως. Στην ολοκλήρωσή του, το Πολυτεχνείο φιλοδοξεί να αποκτήσει μια εστία που θα συνδυάζει την ιστορική του ταυτότητα με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα.
Θεσσαλονίκη: Αναβάθμιση των εστιών του ΑΠΘ
Στη Θεσσαλονίκη, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο προχωράει από τις αρχές του 2026 σε πρόγραμμα πλήρους ανακαίνισης των τεσσάρων φοιτητικών του εστιών, όπου διαμένουν συνολικά 1.700 φοιτητές.
Το έργο, προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ, θα χρηματοδοτηθεί από το υπουργείο Παιδείας και αποσκοπεί στην ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, σε εγκαταστάσεις που είχαν φτάσει στα όριά τους.
Η «έκρηξη» των ΣΔΙΤ
Το 2025 υπήρξε χρονιά-ορόσημο για την πρόοδο των διαγωνισμών που αφορούν τα μεγάλης κλίμακας έργα ΣΔΙΤ για την κατασκευή και διαχείριση φοιτητικών εστιών στα περιφερειακά πανεπιστήμια της χώρας, έργα υψηλού κόστους, αλλά και καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση της φοιτητικής στεγαστικής κρίσης.
Τον περασμένο Απρίλιο υπογράφηκε η σύμβαση για το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα τέτοιο έργο στην Ελλάδα, προϋπολογισμού άνω των 255 εκατ. ευρώ, που αφορά την κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση φοιτητικών εστιών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με ανάδοχο τον Όμιλο AKTOR. Πρόκειται για ένα έργο που θα αλλάξει ριζικά τον χάρτη της φοιτητικής μέριμνας στο νησί, δημιουργώντας σύγχρονους χώρους διαβίωσης και υποστήριξης για τους φοιτητές.
Ο ίδιος όμιλος έχει αναδειχθεί ανάδοχος και για το αντίστοιχο έργο στη Θεσσαλία, το οποίο αναμένεται να υπογραφεί προσεχώς, ενώ ήταν και ο μοναδικός οικονομικός φορέας που κατέθεσε προσφορά για το ΣΔΙΤ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, προϋπολογισμού 107 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία για το ΣΔΙΤ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, συνολικού ύψους 105 εκατ. ευρώ. Οι ανταγωνιστικοί διάλογοι έχουν ολοκληρωθεί και εκτιμάται ότι η προκήρυξη της δεσμευτικής φάσης και η υποβολή προσφορών θα πραγματοποιηθούν σύντομα. Στους ενδιαφερόμενους περιλαμβάνονται οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η κοινοπραξία Άκτωρ – Άκτωρ Παραχωρήσεις, η ΜΕΤΚΑ και η ΑΤΕΣΕ.
Ο ανάδοχος που θα επιλεγεί θα αναλάβει, για περίοδο έως 30 ετών, τη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση φοιτητικών εστιών σε Κοζάνη, Φλώρινα, Καστοριά και Πτολεμαΐδα, συνολικής δυναμικότητας 750 κλινών, παρέχοντας παράλληλα υπηρεσίες ασφάλειας, φύλαξης και καθαριότητας.
Το επόμενο μεγάλο έργο που βρίσκεται στα σκαριά είναι εκείνο του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ύψους 79,6 εκατ. ευρώ, το οποίο θα περιλαμβάνει φοιτητικές εστίες και Πολιτιστικό Κέντρο στον Δήμο Φυλής. Η προκήρυξή του αναμένεται εντός του 2026, σηματοδοτώντας τη συνέχιση μιας στρατηγικής επένδυσης που στοχεύει στη ριζική αναβάθμιση των φοιτητικών υποδομών σε όλη την Ελλάδα.
