Στα 800 εκατ. ευρώ έφτασαν οι επενδύσεις στα εμπορικά ακίνητα στην Ελλάδα το 2023, την ώρα που «γκρεμίστηκαν» σε ευρωπαϊκό επίπεδο, φτάνοντας τα 133,2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μια πτώση της τάξεως του 51% σε σχέση με το 2022. Όσον αφορά τις αποδόσεις που είχαν τα ευρωπαϊκά εμπορικά ακίνητα φέτος, ήταν αισθητά χαμηλότερες σε σχέση με το 2022 και ειδικότερα στα γραφεία. Με την Ελλάδα, ωστόσο, να σημειώνει ικανοποιητικές αποδόσεις, που κυμαίνονται στο 6% με 7%, σε σχέση με τις ισχυρότερες ευρωπαϊκές αγορές, που ειδικά στον χώρο των γραφείων έφτασαν μεταξύ του 4%-5%.
Οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ομίλου BNP Paribas Real Estate, οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε γραφεία μειώθηκαν κατά 59%, στα logistics κατά 48%, στο λιανικό εμπόριο κατά 40%, ενώ λιγότερες μειώσεις είχε ο τομέας του τουρισμού, με τα ποσοστά του να μειώνονται μόλις στο 26%. Οι χώρες μάλιστα που «χτυπήθηκαν» περισσότερο ήταν οι ισχυρές αγορές της Ευρώπης, με την Ολλανδία να βλέπει πτώση των επενδύσεων στον τομέα κατά 66%, η Γερμανία κατά 57%, η Γαλλία 51%, η Βρετανία κατά 43%, ενώ μεγάλες μειώσεις σημείωσαν και το Βέλγιο (-74%), η Ιρλανδία (-66%), η Φινλανδία (-63%), η Πολωνία (-65%) και η Δανία (-58%).
Στην Ελλάδα, ωστόσο, υπήρχε έντονη δραστηριότητα, με τις συνολικές επενδύσεις στα επαγγελματικά ακίνητα να φτάνουν τα 800 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, στον τομέα των γραφείων στα ύψη εξακολουθεί να βρίσκεται η ζήτηση για σύγχρονους χώρους γραφείων, καθώς το γ’ τρίμηνο του 2023 σημειώθηκαν επενδύσεις ύψους 90 εκατ. ευρώ, αριθμός αυξημένος κατά 25% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Cushman&Wakefield Proprius για το γ’ τρίμηνο, απορροφήθηκαν συνολικά 50.000 τ.μ. γραφειακών χώρων, ενώ η έλλειψη ποιοτικών κτιρίων εξακολουθεί να οδηγεί στην αύξηση των ενοικίων.
Σε διαφορετική πραγματικότητα, ωστόσο, κινείται η Ευρώπη, όπου ο τομέας των γραφείων συγκέντρωσε το 2023 το λιγότερο επενδυτικό ενδιαφέρον σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Η χρονιά δεν χαρακτηρίστηκε από μεγάλα deals στον κλάδο, ενώ σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα ως προς το ποσοστό των κενών θέσεων στην Ευρώπη, διαμορφώθηκε στο 8% το 4ο τρίμηνο του 2023. Με τις βασικές αγορές γραφείων να καταγράφουν μικρά ποσοστά κενών χώρων στα νέα κτίρια προς μίσθωση, ενώ αντίθετα τα υψηλότερα ποσοστά διαθέσιμων χώρων προς ενοικίαση εντοπίστηκαν στους δρόμους δεύτερης προβολής και στις περιφερειακές περιοχές.
Ακόμη, το 2023 έγιναν πράξεις για 7,60 εκατ. τ.μ. γραφειακών χώρων στις 17 κύριες αγορές της Ευρώπης, καταγράφοντας μείωση κατά 19% σε σχέση με το 2022. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές παρουσίασαν σημαντική πτώση σε όγκους, όπως το Δουβλίνο (-50%), το Κεντρικό Λονδίνο (-23%), η Βαρκελώνη (-18%) και οι έξι κύριες γερμανικές αγορές (-26%). Στην Αθήνα, όπως αποκάλυψε πρόσφατα η έρευνα της Cushman & Wakefield Proprius, για το γ’ τρίμηνο μισθώθηκαν συνολικά 21.000 τ.μ. γραφειακών χώρων, υπό κατασκευή είναι περίπου 72.000 τ.μ., ενώ αναμένεται να αναπτυχθούν ακόμα 58.200 τ.μ.
Τα ενοίκια σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο
Ανοδικά κινήθηκαν και οι τιμές των ενοικίων τόσο στους κύριους εμπορικούς δρόμους όσο και στα δευτερεύοντα σημεία προβολής, με τη ζήτηση να φτάνει στα ύψη, κυρίως για χώρους γραφείων Α+ κατηγορίας. Η Ελλάδα ωστόσο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζει να έχει τα φθηνότερα ενοίκια στην αγορά γραφείων, με τη μέση τιμή του ενοικίου να ανέρχεται στα 372 ευρώ ανά τ.μ. τον χρόνο. Τους τελευταίους 12 μήνες στο Άμστερνταμ, το Κεντρικό Παρίσι, το Κεντρικό Λονδίνο και στη Βαρσοβία έχουν σημειωθεί οι πιο μεγάλες αυξήσεις στις αξίες. Ωστόσο, οι ακριβότερες αγορές γραφείων εξακολουθούν να είναι το Λονδίνο, το Παρίσι, το Λουξεμβούργο, το Δουβλίνο και το Μιλάνο, όπου οι τιμές ξεπερνούν τα 600 ανά τετραγωνικό μέτρο τον χρόνο, ενώ στις αγορές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών ο μέσος όρος των ενοικίων κυμαίνεται μεταξύ 400 έως 600 ευρώ ανά τ.μ. τον χρόνο.
