Παρεμβάσεις με στόχο να αμβλυνθούν τα προβλήματα που δημιουργεί η στεγαστική κρίση σχεδιάζει η κυβέρνηση, κάποιες από τις οποίες έχουν ήδη αποφασισθεί και κάποιες άλλες βρίσκονται υπό επεξεργασία, καθώς θα πρέπει σε πρώτη φάση να κοστολογηθούν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και εν συνεχεία να διαπιστωθεί ο δημοσιονομικός χώρος που υπάρχει για νέα μέτρα το 2026.
Σε αυτά, λοιπόν, που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση είναι η διατήρηση των αντικειμενικών αξιών μέχρι το 2027, η επέκταση της μείωσης φόρου για ανακαινίσεις, τόσο για το τρέχον έτος, όσο και για το 2026, και η πληρωμή των ενοικίων μέσω του τραπεζικού συστήματος. Στις σκέψεις της κυβέρνησης είναι να τροποποιήσει την κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια και η θεσμοθέτηση αντικινήτρων για όσους διατηρούν τα ακίνητά τους κλειστά. Αντίθετα, απορρίπτονται προτάσεις που σχετίζονται με το χρονικό διάστημα που πρέπει να είναι κλειστό ένα διαμέρισμα για να απαλλαγεί από τον φόρο που επιβάλλεται στα μισθώματα, καθώς και η απώλεια της επιδότησης ενοικίου για όσους δεν πληρώνουν το ενοίκιό τους. Πάντως, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει ήδη ανακοινώσει το πάγωμα των αντικειμενικών αξιών, την επιδότηση ενοικίου και τη διατήρηση της έκπτωσης φόρου για ανακαινίσεις ακινήτων.
Τα κλειδωμένα μέτρα
- Διατήρηση των αντικειμενικών μέχρι και το 2027. Οι αυξημένες τιμές που καταγράφονται στην αγορά τόσο για τις πωλήσεις, όσο και για τις ενοικιάσεις ακινήτων αναγκάζει την κυβέρνηση να τις κρατήσει σταθερές, καθώς μια νέα αναπροσαρμογή θα οδηγούσε σε πρόσθετα βάρη ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και ενοικιαστές. Βέβαια, στις περισσότερες περιοχές της πρωτεύουσας, αλλά και στις τουριστικές περιοχές, η διαφορά αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές πώλησης είναι χαοτική. Στέλεχος του οικονομικού επιτελείου αναφέρει πως «δεν σκοπεύουμε να αλλάξουμε τις αντικειμενικές αξίες», δείχνοντας με τον τρόπο αυτόν τις προθέσεις της κυβέρνησης, που συνδέονται με μέτρα στήριξης των νοικοκυριών, αλλά και των ιδιοκτητών.
- Πληρωμή των ενοικίων μέσω τραπεζικών λογαριασμών. Από το νέο έτος οι ενοικιαστές θα εξοφλούν μηνιαίως το ποσό που αναφέρεται στο μισθωτήριο συμβόλαιο με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του ιδιοκτήτη. Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή εάν κάποιος συνεχίσει να πληρώνει με μετρητά, θα υπάρχουν συνέπειες, που, αν και δεν έχουν αποφασισθεί ακόμα, δεν αποκλείεται να περιλαμβάνουν αυστηρά πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες, ενώ θα υπάρχουν ποινές και για τους ενοικιαστές.
- Παρατείνεται μέχρι και το 2026 η έκπτωση φόρου για ανακαινίσεις ακινήτων. Όσοι προχωρήσουν σε ανακαινίσεις ακινήτων θα έχουν μείωση φόρου που φθάνει ακόμα και τις 16.000 ευρώ σε βάθος πενταετίας. Συγκεκριμένα, το μπόνους για τους ιδιοκτήτες ακινήτων ανέρχεται έως και 3.200 ευρώ τον χρόνο για πέντε χρόνια και δίνεται σε όσους πραγματοποιούν δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων (έως 16.000 ευρώ).
- Κίνητρα και αντικίνητρα για να ανοίξουν κλειστά διαμερίσματα. Ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστές οι προθέσεις της κυβέρνησης, ωστόσο ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, την περασμένη εβδομάδα ανέφερε ότι «πρέπει να βρούμε τον τρόπο τα κλειστά σπίτια να βγουν στην αγορά για να αξιοποιηθεί το δυναμικό των κατοικιών που υπάρχει στη χώρα» και πρόσθεσε πως «η κυβέρνηση πρόκειται να εξαγγείλει νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, ενώ ετοιμάζει πακέτο κινήτρων και αντικινήτρων, προκειμένου οι ιδιοκτήτες κλειστών σπιτιών να τα διαθέσουν προς ενοικίαση.
- Εκτεταμένοι έλεγχοι σε περιοχές με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ αγοραίων τιμών και δηλωμένων ποσών. Σε περιοχές που διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις θα διενεργούνται εκτεταμένοι έλεγχοι με χρήση ψηφιακών εργαλείων και διασταυρώσεις.
Η πρόταση που εξετάζεται
Εξετάζεται η αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, έτσι ώστε να αποκαλυφθούν εισοδήματα από τη μίσθωση ακινήτων. Ουσιαστικά η μείωση της φορολογίας μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του δηλωθέντος εισοδήματος και κατ’ επέκταση των εσόδων του κράτους. Σήμερα τα εισοδήματα από ακίνητα φορολογούνται με συντελεστή 15% έως 12.000 ευρώ, από 12.001 μέχρι και 35.000 ο συντελεστής διαμορφώνεται στα 35% ευρώ και πάνω από το ποσό αυτό ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 45%. Στις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου είναι να προστεθεί ένα κλιμάκιο (ενδεχομένως και δύο) μεταξύ του πρώτου και του τρίτου. Συγκεκριμένα, να δημιουργηθεί ένα κλιμάκιο από 12.001 έως 20.000 ή 25.000 με συντελεστή 20% ή 25%.
Οι προτάσεις που απορρίφθηκαν
Απορρίφθηκε η πρόταση για μείωση του χρονικού διαστήματος που πρέπει να είναι κλειστά τα διαμερίσματα. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να απαλλαγεί κάποιος ιδιοκτήτης από τον φόρο επί των ενοικίων για τρία χρόνια θα πρέπει:
- Α) Οι ιδιοκτήτες ακινήτων να ανοίξουν και να μισθώσουν τα κλειστά σπίτια από τις 8 Σεπτεμβρίου 2024, που ανακοινώθηκε το μέτρο, έως 31 Δεκεμβρίου 2025.
- Β) Το ακίνητο να ήταν κλειστό για τουλάχιστον τρία χρόνια.
- Γ) Το ακίνητο να μην ξεπερνά τα 120 τετραγωνικά μέτρα, με στόχο τη μείωση του φορολογικού βάρους σε μικρά και μεσαία εισοδήματα και όχι σε εκείνους που δεν το έχουν πραγματικά ανάγκη.
Είχε προταθεί να περιορισθεί στα 2 ή στο ένα έτος το διάστημα που ήταν κλειστό το ακίνητο, ωστόσο η πρόταση απορρίφθηκε από το οικονομικό επιτελείο.
Έχει προταθεί οι ενοικιαστές που δεν πληρώνουν τα ενοίκια να χάνουν την επιστροφή ενοικίου που θα δίνει η κυβέρνηση από το φθινόπωρο. Και αυτή η πρόταση δεν θα προχωρήσει, καθώς η επιδότηση ενοικίου γίνεται με βάση όσα έχουν δηλωθεί από τους ενοικιαστές στη φορολογική δήλωση και συγκεκριμένα στο Ε1.
