«First time, future bids» λένε οι διεθνείς έμποροι έργων τέχνης, αφού η πρώτη φορά που θα τεθεί ένα έργο σε δημοπρασία είναι καθοριστική. Ακόμα και αν δεν καταφέρει να πωληθεί, θα έχει πάρει το «βάπτισμα», καθώς όχι μόνο το εντοπίζουν τα μάτια των ενδιαφερόμενων, αλλά δοκιμάζονται παράλληλα η ζήτηση και τα όρια της εκτίμησής του.
Χρηματιστήριο Τέχνης: Η ζήτηση για παρθένα έργα εκτοξεύεται και υπόσχεται κέρδη
Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα ο αριθμός των έργων τέχνης που εμφανίζονται για πρώτη φορά στις δημοπρασίες αυξάνεται κατακόρυφα, επιβεβαιώνοντας πως οι συλλέκτες και οι επενδυτές δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον στα παρθένα στην αγορά έργα (first time lots), κυρίως σε κατηγορίες όπως εννοιολογική-σύγχρονη τέχνη, street, graffiti, pop, αφαιρετική και τεχνική κολάζ.
«Γιατί να προσπαθήσουμε να κερδοσκοπήσουμε σε έναν καταξιωμένο καλλιτέχνη όπως ο Πικάσο, όταν υπάρχουν 100 χρόνια συχνών και καλά τεκμηριωμένων πωλήσεων;», αναρωτιέται με αφορμή τα νέα ευρήματα της έρευνας ο Robert Read, επικεφαλής του Τμήματος Τέχνης και Ιδιωτών Πελατών του βρετανικού ασφαλιστικού ομίλου Hiscox που παρακολουθεί σε ετήσια βάση τις τάσεις της διεθνούς art market.
Όπως τονίζει, οι κερδοσκόποι κυνηγούν επενδύσεις με υψηλότερες αποδόσεις σε άλλες κατηγορίες, όπως είναι τα αναδυόμενα ονόματα της σύγχρονης τέχνης. «Οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη ανοδική πορεία είναι πιθανό να είναι ελάχιστη, ενώ, αν αγοράσετε ένα έργο ενός νέου ανερχόμενου αστέρα, θα μπορούσατε να κερδίσετε το τζακπότ».
Νέο αίμα, νέο χρήμα
Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως επικρατεί μια νέα επενδυτική τάση για πιο προσιτές τιμές, αλλά και εικαστικούς της νεότερης γενιάς, εφόσον υπόσχονται μεγαλύτερα κέρδη, έστω μακροπρόθεσμα. Παλαιότερα τρανά παραδείγματα είναι τα έργα των Njideka Akunyili CROSBY (1983), Hao Liang (1983), Nate Lowman (1979), Avery Singer (1987).
Ήδη το 2024 ο αριθμός των πρωτοεμφανιζόμενων έργων στη δευτερογενή αγορά κατέγραψε αύξηση 12%, ενώ ο αριθμός των εικαστικών που έβαλαν έργα τους σε δημοπρασία υπερδιπλασιάστηκαν, σημειώνοντας αύξηση 113% από το 2019. Ακόμη, το ποσοστό των νέων καλλιτεχνών των οποίων τα έργα εμφανίζονται στα ταμπλό των οίκων παραμένει υψηλότερο από ό,τι συνέβαινε πριν από την πανδημία covid-19.
Την ίδια ώρα, καταγράφεται ραγδαία αύξηση στα έργα που καταγράφουν τιμή πώλησης κάτω των 50.000 δολαρίων. Τέλος, τα στοιχεία δείχνουν πως τα άτομα της Γενιάς Ζ επενδύουν το 55% των χρημάτων τους στην αγορά τέχνης, με στόχο την απόκτηση έργων νέων και ανερχόμενων καλλιτεχνών.
«Κανείς δεν θέλει να κοιτάζει έναν άδειο τοίχο. Είναι στην ανθρώπινη φύση να θέλει να έχει ωραία πράγματα και για ένα σχετικά μικρό χρηματικό ποσό», αναφέρει ο Read, εξηγώντας πως σήμερα νέοι συλλέκτες 30 και 40 ετών προτιμούν να επενδύσουν σε έναν ανερχόμενο καλλιτέχνη της γενιάς τους, του οποίου έργα θα μπορούν να συλλέγουν για τα επόμενα χρόνια.
Στη λογική των fund manager
Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες του parapolitika.gr γίνονται συζητήσεις για το στήσιμο νέων Emerging Artists Fund, με τους manager να στοχεύουν στο να επενδύσουν 5 με 10 εκατ. δολάρια σε έργα αναδυόμενων εικαστικών, με τιμές που κυμαίνονται από 3.000 έως 40.000 ευρώ, ευελπιστώντας σε ένα περιθώριο ανόδου 5 με 10 φορές υψηλότερη αξία. Μάλιστα, το 20% με 30% των συμμετεχόντων είναι αμιγώς συλλέκτες, ενώ το 70% με 80% είναι καθαρά ενδιαφερόμενοι επενδυτές που αναζητούν να χτίσουν τα δικά τους χαρτοφυλάκια και να βγάλουν κέρδη.
Παρά το γεγονός ότι οι ξένοι art broker παραμένουν αδιάφοροι για την ελληνική αγορά, διατηρούν επαφές με Έλληνες εμπόρους και επενδυτές από τον χώρο της ναυτιλίας, που επιθυμούν να τοποθετήσουν κεφάλαιο σε αναδυόμενες διεθνείς υπογραφές.
