Στα περισσότερα μέρη του πλανήτη, οι άνθρωποι ετοιμάζονται να υποδεχτούν τη νέα χρονιά. Ωστόσο, η Πρωτοχρονιά δεν γιορτάζεται παντού την ίδια στιγμή, ούτε με τον ίδιο τρόπο. Οι ημερομηνίες, τα έθιμα και οι παραδόσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αποτυπώνοντας τη μεγάλη πολιτισμική ποικιλομορφία του κόσμου.
Σε πολλές περιοχές, η αλλαγή του χρόνου συνδέεται με την 1η Ιανουαρίου. Παρ’ όλα αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι γιορτάζουν το νέο έτος σε διαφορετικές ημερομηνίες, ακολουθώντας σεληνιακά, ηλιακά ή θρησκευτικά ημερολόγια. Παρά τις διαφορές, το νόημα παραμένει ίδιο: μια νέα αρχή, μια στιγμή αναστοχασμού και ελπίδας για το μέλλον.
Από τα εντυπωσιακά πυροτεχνήματα της Νέας Υόρκης μέχρι τις φωτιές του Νορούζ και τα νερά του Σονγκράν, η Πρωτοχρονιά παίρνει πολλές μορφές. Σε ορισμένες χώρες συνοδεύεται από μουσική, χορό και μεγάλες συγκεντρώσεις, ενώ σε άλλες κυριαρχεί η προσευχή, η ηρεμία και η εσωτερική περισυλλογή.
Για πολλούς, η Πρωτοχρονιά σημαίνει 1η Ιανουαρίου, αγκαλιές, αντίστροφη μέτρηση και ευχές για μία καλύτερη χρονιά. Ωστόσο, πίσω από αυτή την εικόνα, ο κόσμος κινείται με διαφορετικούς ρυθμούς. Από τη Νέα Υόρκη έως την Τεχεράνη και από την Μπανγκόκ έως την Αντίς Αμπέμπα, κάθε κοινωνία ακολουθεί το δικό της ημερολόγιο και τις δικές της τελετουργίες, διαμορφωμένες από ιστορία, θρησκεία και παράδοση.
Πρωτοχρονιά: Το ημερολόγιο ανά τον κόσμο
Το National Geographic παρουσιάζει ένα ημερολόγιο με τις εορταστικές εκδηλώσεις για το Νέο Έτος σε όλο τον κόσμο.
- Γρηγοριανό Νέο Έτος, 1 Ιανουαρίου, η Πρωτοχρονιά του δυτικού κόσμου
Η πιο διαδεδομένη Πρωτοχρονιά στον κόσμο βασίζεται στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο καθιερώθηκε μέσω του Χριστιανισμού και υιοθετήθηκε σταδιακά διεθνώς. Αν και στην αρχαιότητα το νέο έτος ξεκινούσε στις 25 Μαρτίου, μεταφέρθηκε τον Ιανουάριο, αφιερωμένο στον ρωμαϊκό θεό Ιανό – προστάτη των νέων αρχών.
Σήμερα, η αλλαγή του χρόνου συνδέεται με γιορτές, πυροτεχνήματα και κοινωνικές συγκεντρώσεις. Εμβληματικό παράδειγμα αποτελεί η Times Square στη Νέα Υόρκη, όπου περισσότερο από ένα εκατομμύριο άνθρωποι συγκεντρώνονται για την καθιερωμένη πτώση της φωτεινής μπάλας.
- Σεληνιακό Νέο Έτος, 17 Φεβρουαρίου
Η ακριβής ημερομηνία του Σεληνιακού Νέου Έτους αλλάζει κάθε χρόνο, καθώς βασίζεται στους κύκλους της σελήνης και γιορτάζεται με τη νέα σελήνη. Αν και στη Δύση είναι γνωστό κυρίως ως Κινεζικό Νέο Έτος, τιμάται σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ασίας με διαφορετικές παραδόσεις. Το 2026 είναι η Χρονιά του Αλόγου και συνοδεύεται από οικογενειακές συγκεντρώσεις, τελετουργίες καλής τύχης και πολυήμερους εορτασμούς. Τα σπίτια καθαρίζονται για να υποδεχθούν την καλή ενέργεια, τα πυροτεχνήματα διώχνουν τα κακά πνεύματα και ο «Δίσκος της Συντροφικότητας» συμβολίζει υγεία, ευημερία και ευτυχία.
- Νορούζ, 20 Μαρτίου
Το Νορούζ, που σημαίνει «νέα μέρα», συμπίπτει με την εαρινή ισημερία και σηματοδοτεί το νέο έτος στο ιρανικό ημερολόγιο. Γιορτάζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια σε χώρες της Κεντρικής Ασίας και από κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Η γιορτή είναι βαθιά συνδεδεμένη με την αναγέννηση της φύσης. Οι άνθρωποι καθαρίζουν τα σπίτια τους, απαγγέλλουν ποίηση, πηδούν πάνω από φωτιές και συμμετέχουν σε γιορτές και υπαίθρια φεστιβάλ, τιμώντας το φως και την ανανέωση μετά τον χειμώνα.
- Σονγκράν, 13–15 Απριλίου
Το Σονγκράν (Songkran) σηματοδοτεί το παραδοσιακό Ταϊλανδέζικο Νέο Έτος και βασίζεται στο ηλιακό ημερολόγιο. Συνδέεται με τη μετάβαση του Ήλιου στον Κριό και είναι μία από τις σημαντικότερες γιορτές της χώρας. Το νερό έχει κεντρικό ρόλο, καθώς συμβολίζει την πνευματική κάθαρση και την απομάκρυνση της κακοτυχίας του προηγούμενου έτους. Οι νεότεροι τιμούν τους μεγαλύτερους ρίχνοντας νερό στα χέρια τους, ενώ στους δρόμους στήνονται πολύχρωμες «μάχες» με νεροπίστολα, προσελκύοντας και χιλιάδες επισκέπτες.
since songkran is coming soon here's throwback to when fortpeat and boss ganged up on noeul pic.twitter.com/1xjG6sgMGl
— ɴɪɴᴀ ♛ (@kingnoeul) December 19, 2025
- Μουχάρραμ, 16 Ιουνίου
Ο Μουχάρραμ σηματοδοτεί την αρχή του ισλαμικού έτους και είναι ένας μήνας βαθιάς περισυλλογής. Η δέκατη ημέρα, γνωστή ως Ασούρα, έχει ιδιαίτερη σημασία, ειδικά για τους Σιίτες μουσουλμάνους. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από νηστεία, προσευχή και μνήμη, ενώ το πνεύμα της είναι περισσότερο στοχαστικό παρά εορταστικό. Το ίδιο το όνομα «Μουχάρραμ» σημαίνει «απαγορευμένος», υποδηλώνοντας την αποχή από συγκρούσεις και βία.
- Ενκουτατάς, 11 Σεπτεμβρίου
Το αιθιοπικό Νέο Έτος, γνωστό ως Ενκουτατάς, σηματοδοτείται από την άνθιση των κίτρινων μαργαριτών και το τέλος της εποχής των βροχών. Βασίζεται στο ημερολόγιο της Αιθιοπίας, το οποίο διαφέρει από το γρηγοριανό. Η γιορτή έχει οικογενειακό χαρακτήρα και συνοδεύεται από γεύματα, τραγούδια και παραδοσιακή μπύρα. Η ονομασία της σημαίνει «δώρο κοσμημάτων» και συνδέεται με τον θρύλο της βασίλισσας της Σαβά.
- Ρος Χασανά, 11–13 Σεπτεμβρίου
Το Ρος Χασανά, το εβραϊκό Νέο Έτος, σηματοδοτεί μια περίοδο αυτοκριτικής και πνευματικής ανανέωσης. Το σόφαρ -ένα κέρας κριαριού- ηχεί ως κάλεσμα για ενδοσκόπηση και αλλαγή. Τα γεύματα έχουν έντονο συμβολισμό, με τρόφιμα όπως το ρόδι και το μήλο με μέλι να εκφράζουν την ελπίδα για έναν γλυκό και καρποφόρο χρόνο. Οι περισσότερες στιγμές αφιερώνονται στην οικογένεια, στη συναγωγή και στη σκέψη για το μέλλον.
- Ντιβάλι, 8 Νοεμβρίου
Το Ντιβάλι, το Φεστιβάλ των Φώτων, είναι μία από τις σημαντικότερες ινδουιστικές γιορτές και διαρκεί πέντε ημέρες. Γιορτάζεται τη νύχτα της νέας σελήνης και συμβολίζει τη νίκη του φωτός απέναντι στο σκοτάδι. Τα σπίτια καθαρίζονται και στολίζονται με φώτα, χρώματα και σχέδια από ρύζι και λουλούδια, ενώ οι οικογένειες προσεύχονται στη θεά Λάκσμι για ευημερία. Οι επισκέψεις, τα γεύματα και τα πυροτεχνήματα ολοκληρώνουν το εορταστικό σκηνικό.
