Τα έξυπνα ηχεία έχουν διεισδύσει δυναμικά στην καθημερινότητα εκατομμυρίων νοικοκυριών παγκοσμίως. Συσκευές όπως το Amazon Echo, με τη φωνητική βοηθό Alexa, αλλά και αντίστοιχα προϊόντα της Google και της Apple, έχουν μετατραπεί σε «ψηφιακούς συγκάτοικους» που παίζουν μουσική, υπενθυμίζουν υποχρεώσεις, απαντούν σε ερωτήσεις και ρυθμίζουν το φως ή τη θέρμανση. Το 2023 το 60% των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο διέθετε τουλάχιστον ένα έξυπνο ηχείο και το 72% αυτών ήταν συσκευές της Amazon.
Τι είναι τα έξυπνα ηχεία;
Τα έξυπνα ηχεία είναι ασύρματες συσκευές με ενσωματωμένους εικονικούς βοηθούς (όπως η Alexa, η Google Assistant ή η Siri), που ανταποκρίνονται σε φωνητικές εντολές. Συνδέονται στο Διαδίκτυο και επιτρέπουν στον χρήστη να εκτελεί διάφορες λειτουργίες, όπως:
- να ακούει μουσική ή podcasts,
- να ελέγχει έξυπνες συσκευές στο σπίτι (φώτα, θερμοστάτες, συναγερμούς),
- να κάνει ερωτήσεις και να λαμβάνει απαντήσεις,
- να ρυθμίζει υπενθυμίσεις και ειδοποιήσεις,
- να πραγματοποιεί αγορές ή να διαχειρίζεται ημερολόγια.
Χρησιμοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη και επεξεργασία φυσικής γλώσσας, ώστε να κατανοούν και να εκτελούν τις εντολές του χρήστη.
Από DJ μέχρι «σύμβουλος»
Η λειτουργικότητα αυτών των συσκευών ξεπερνά κατά πολύ τον ρόλο ενός απλού Bluetooth ηχείου. Οι φωνητικοί βοηθοί χρησιμοποιούνται πλέον ως εικονικοί δάσκαλοι, συνομιλητές, ακόμη και ως ψυχολογικά «στηρίγματα». Πολλοί χρήστες τούς απευθύνουν ερωτήσεις που κυμαίνονται από τις πιο πρακτικές («Τι ώρα είναι στη Νέα Υόρκη;») έως τις πιο προσωπικές ή αστείες («Τι σημαίνει omnisexual;», «Έχουν οι μέδουσες… πισινό;»).
Στα παιδικά και εφηβικά δωμάτια, οι φωνητικοί βοηθοί αποκτούν ακόμη πιο στενή σχέση με τους νεότερους χρήστες, καταγράφοντας τα ενδιαφέροντα, τις ανησυχίες και τις μουσικές προτιμήσεις τους. Η καταγραφή, ωστόσο, δεν περιορίζεται στα λόγια. Συλλέγονται επίσης πληροφορίες για τις συνήθειες ακρόασης, τις ρυθμίσεις έντασης, τις προτιμήσεις περιεχομένου και τη χρήση χρονικών ειδοποιήσεων -στοιχεία που σκιαγραφούν λεπτομερώς το προφίλ κάθε χρήστη.
Η κρυφή «μνήμη» της Alexa
Μια απλή αίτηση στον πάροχο της υπηρεσίας είναι αρκετή για να αποκαλύψει το εύρος των δεδομένων που συλλέγονται. Σε αρχείο που έλαβαν χρήστες από την Amazon, καταγράφονταν gigabytes πληροφοριών: αγορές, αναγνώσεις σε Kindle, ιστορικό θέασης στο Prime Video και, φυσικά, χιλιάδες ηχητικές εντολές. Οι περισσότερες από αυτές αφορούσαν μουσικά αιτήματα, χρονόμετρα και απλές ερωτήσεις.
