Σημαντικές ανακατατάξεις δρομολογούνται στην κορυφή της οικονομικής διακυβέρνησης της ευρωζώνης, καθώς η αποχώρηση του Ιρλανδού Πασκάλ Ντόναχιου από την προεδρία του Eurogroup δημιουργεί μια ξαφνική και κρίσιμη κενή θέση. Σύμφωνα με το Bloomberg, μεταξύ των ονομάτων που εξετάζονται για τη διαδοχή βρίσκεται και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος εμφανίζεται να συγκεντρώνει αυξημένες πιθανότητες, σε μια περίοδο που εντείνονται οι ζυμώσεις για το νέο τοπίο κορυφαίων οικονομικών θέσεων στην ΕΕ.
Το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει προς το παρόν επιβεβαιώσει ή διαψεύσει τις πληροφορίες, ωστόσο η πιθανότητα ελληνικής υποψηφιότητας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική. Αν προχωρήσει, θα είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα θα αναλάβει την προεδρία του Eurogroup, θέση που παραδοσιακά καλύπτεται από υπουργούς μικρότερων χωρών της ευρωζώνης, αλλά με ισχυρό ρόλο στον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών.
Η αιφνίδια αποχώρηση Ντόναχιου και το ντόμινο θέσεων στην ΕΕ
Ο Πασκάλ Ντόναχιου είχε επανεκλεγεί μόλις τον Ιούλιο, όμως η απόφασή του να μετακινηθεί στην Παγκόσμια Τράπεζα ως διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής Γνώσης του Ομίλου, σύμφωνα με το Bloomberg, επιταχύνει τις διαδικασίες ανάδειξης νέου προέδρου του Eurogroup. Ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών, ο οποίος βρισκόταν στην ηγεσία της ομάδας από το 2020, υπογράμμισε στη δήλωσή του ότι η θητεία του συνέπεσε με κρίσιμες προκλήσεις, από την πανδημία μέχρι την ενεργειακή κρίση και τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.
Με δεδομένη την άμεση αποχώρησή του, στο επόμενο ECOFIN καθήκοντα προσωρινού προέδρου θα εκτελέσει ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, καθώς η Κύπρος αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία του σχηματισμού.
Η επιλογή νέου προέδρου του Eurogroup εντάσσεται σε ένα ευρύτερο, πολύπλοκο σκηνικό αλλαγών: μέσα στα επόμενα δύο χρόνια λήγουν οι θητείες δύο μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, ενώ έως το 2027 αναμένεται να αδειάσουν ακόμη τρεις θέσεις – μεταξύ αυτών και η προεδρία της ΕΚΤ από την Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και η θέση του επικεφαλής οικονομολόγου Φίλιπ Λέιν.
Αρκετές χώρες έχουν ήδη αρχίσει να καταθέτουν ή να «φωτογραφίζουν» τις υποψηφιότητές τους. Φινλανδία, Κροατία και Λετονία προωθούν ονόματα για την ΕΚΤ, ενώ σύμφωνα με το Bloomberg, η Ισπανία εξετάζει προσεκτικά αν νέα απόπειρα του Κάρλος Κουέρπο για την προεδρία του Eurogroup θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις πιθανότητες του Πάμπλο Ερνάντεθ ντε Κος να διαδεχθεί τη Λαγκάρντ το 2027.
Στο παρασκήνιο βρίσκονται και άλλες πιθανές προτάσεις: το Βέλγιο ενδέχεται να προωθήσει τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Βίνσεντ βαν Πετέγκεμ, ενώ –όπως επισημαίνει το Bloomberg– και η Ελλάδα εξετάζεται ως ενδιαφερόμενη πλευρά, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη να έχει δηλώσει πρόσφατα ότι μια κορυφαία θέση στην ΕΕ για Έλληνα αξιωματούχο «θα συμβόλιζε την επιτυχία της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια».
Η επιλογή του νέου προέδρου γίνεται σε ένα περιβάλλον όπου οι γεωπολιτικές και περιφερειακές ισορροπίες παίζουν σημαντικό ρόλο. Με την ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ το 2026, οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης θα αποτελούν το ένα τρίτο του μπλοκ, ενισχύοντας τις απαιτήσεις τους για μεγαλύτερη εκπροσώπηση σε κορυφαίες θέσεις.
Παράλληλα, το Eurogroup δεν έχει ποτέ εκλέξει γυναίκα πρόεδρο, ενώ ούτε για τη φετινή διαδικασία θεωρείται πιθανό κάτι τέτοιο. Η συζήτηση για μεγαλύτερη ισορροπία φύλων στις οικονομικές αρχές της ΕΕ παραμένει ανοιχτή, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ζητά συστηματικά αυξημένη συμμετοχή γυναικών.
Επιπλέον, νέο κενό δημιουργείται και στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, καθώς ο επικεφαλής Χοσέ Μανουέλ Κάμπα ανακοίνωσε την αποχώρησή του στα τέλη Ιανουαρίου.
Όπως τονίζει η ανάλυση του Bloomberg Economics, η παραίτηση Ντόναχιου προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο δυσκολίας στις ήδη περίπλοκες ισορροπίες που θα επικρατήσουν τα επόμενα χρόνια στις κορυφαίες θέσεις της ΕΚΤ. Η επιλογή νέου προέδρου του Eurogroup αναμένεται να προσφέρει τις πρώτες ενδείξεις για τον συσχετισμό δυνάμεων ενόψει της μεγάλης αναδιάταξης που έρχεται.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική υποψηφιότητα –αν και ακόμη ανεπιβεβαίωτη– τοποθετείται σε ένα περιβάλλον αυξημένων ευκαιριών, αλλά και έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών-μελών.
