Εφάπαξ: Κερδισμένοι και χαμένοι από τις περικοπές Κατρούγκαλου

Ο νόμος Κατρούγκαλου (ν.4387/16) συνεχίζει για 9η χρονιά να τρώει τα εφάπαξ που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι κατά την συνταξιοδότησή τους, αφού φέτος εμφανίζονται στην πλειοψηφία τους μειωμένα κατά 23%, με εξαίρεση μερικά ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο τα εφάπαξ για τα ίδια έτη ασφάλισης βαίνουν μειούμενα κάθε χρόνο για όσους συνταξιοδοτούνται από 1ης Ιανουαρίου 2014 και μετά.

Ειδικότερα τα εφάπαξ σε όλα τα Ταμεία (πλην των στρατιωτικών) υπολογίζεται με δύο τρόπους ως εξής:

Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης ως το 2013 και για το διάστημα αυτό το ποσό υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου των αποδοχών των ασφαλισμένων για την 5ετία 2009-2013.
Το υπόλοιπο τμήμα του εφάπαξ αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης από το 2014 μέχρι τη συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων και ισοδυναμεί με την επιστροφή των εισφορών που καταβάλλουν μετά το 2024.

Το διπλό σύστημα υπολογισμού ευνοεί τους παλαιότερους ασφαλισμένους που είναι πιο κοντά στην «καλή» 5ετία του εφάπαξ (2009-2013), όπως για παράδειγμα δημόσιος υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί με 38 έτη το 2030 θα πάρει εφάπαξ περίπου στις 28.760 ευρώ, γιατί θα έχει λιγότερα έτη ως το 2013 και μικρότερο μέσο όρο αποδοχών μεταξύ 2009-2013, οπότε για αυτό το διάστημα θα πάρει μικρότερο εφάπαξ.

Σε σύγκριση με τον ασφαλισμένο που αποχώρησε το 2020, ο συνταξιούχος του 2030 θα έχει χάσει περίπου 11.500 ευρώ και σε σχέση με τον συνταξιούχο του 2024 θα πάρει 6.400 ευρώ λιγότερα.

Οι πρόσφατες πληρωμές αφορούν 1.150 συνταξιούχους, που έλαβαν εντός Ιουλίου συνολικά το ποσό των 23 εκατ. ευρώ, με ανώτερο εφάπαξ τα 20.000 ευρώ.

Εφάπαξ: Μικρότερα από πέρυσι σε 10 τομείς πρόνοιας του ΕΦΚΑ

Αντίθετα, μικρότερα από πέρυσι είναι τα εφάπαξ σε 10 τομείς πρόνοιας του ΕΦΚΑ. Η μεγαλύτερη μείωση παρατηρείται στο ταμείο πρόνοιας του προσωπικού ύδρευσης Θεσσαλονίκης, όπου το μέσο ποσό για το πρώτο επτάμηνο του 2025, διαμορφώθηκε στα 40.820 ευρώ από 62.777 ευρώ πέρυσι (μείωση κατά 21.957 ευρώ φέτος).

Μικρότερο κατά 5.090 ευρώ είναι για τους συνταξιούχους που προέρχονται από την πρώην Εμπορική Τράπεζα, καθώς διαμορφώνεται στα 22.669 ευρώ, από 27.759 ευρώ που ήταν πέρυσι το ίδιο διάστημα. Μικρή μείωση κατά 618 ευρώ έχει και το εφάπαξ των συνταξιούχων που προέρχονται από τα Ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου, καθώς το μέσο πληρωτέο ποσό για το πρώτο επτάμηνο διαμορφώθηκε στα 41.366 ευρώ από 41.984 ευρώ πέρυσι.

Από τους τομείς πρόνοιας των ΔΕΚΟ, τραπεζών και άλλων φορέων του ιδιωτικού τομέα, πληρώθηκαν εφάπαξ από την αρχή του χρόνου σε 3.968 εν αναμονή συνταξιούχους, με ποσά που φτάνουν ως και 72.089 ευρώ για συνταξιούχους του ΟΣΕ και τις 49.781 ευρώ για συνταξιούχους της ΔΕΗ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των πληρωμών του οκταμήνου του 2025, το μέσο εφάπαξ στο Δημόσιο διαμορφώνεται στα 25.547 ευρώ από 22.930 ευρώ που ήταν πέρυσι για το ίδιο διάστημα, με αύξηση κατά 2.600 ευρώ. Στα ευγενή ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών, κ.ά.) το μέσο εφάπαξ με βάση τις πληρωμές του πρώτου επταμήνου ανέρχεται στα 25.347 ευρώ από 23.248 ευρώ που ήταν το ίδιο διάστημα πέρυσι, και είναι αυξημένο κατά 2.100 ευρώ.

Μεγαλύτερο είναι και σε επιμέρους κατηγορίες συνταξιούχων, όπως:

Οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί στους οποίους το μέσο εφάπαξ που έλαβαν 26.000 ευρώ, ποσό αυξημένο από 22.385 το 2024.
Οι συνταξιούχοι που προέρχονται από τα Σώματα Ασφαλείας (αστυνομικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες κ.ά.) για τους οποίους το μέσο πληρωτέο εφάπαξ του 2025 ανήλθε στα 23.338 ευρώ από 18.712 ευρώ πέρυσι.
Οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ όπου το μέσο εφάπαξ για το πρώτο επτάμηνο του 2025 είναι αυξημένο κατά 6.995 ευρώ και διαμορφώνεται στα 50.767 ευρώ από 43.812 ευρώ.

Παρά τις αυξήσεις που καταγράφονται στα εφάπαξ, τα ποσά που λαμβάνουν οι σημερινοί συνταξιούχοι απέχουν από τα εφάπαξ που κατέβαλαν τα ταμεία πριν αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού του βοηθήματος το 2016.

Επισημαίνεται ότι δεν έχει κρατήσεις, καταβάλλεται στο ακέραιο. Παρακράτηση γίνεται όταν υπάρχουν οφειλές στην Εφορία (παρακράτηση μέχρι ποσοστού 50% της παροχής), δάνειο στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ποσό σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση χορήγησης του δανείου), καθώς και για οφειλή εισφορών προς τον e-ΕΦΚΑ.