Νέο τοπίο στις εργασιακές σχέσεις και κομβικό σημείο το ελαστικό ωράριο (τετραήμερο και 13ωρο), προς όφελος εργαζομένων και επιχειρήσεων, αλλά με την πρόβλεψη ότι η άρνηση εργαζομένου δεν μπορεί να οδηγήσει σε βλαπτική μεταβολή της εργασιακής του σχέσης, όπως και σε απόλυση, εισάγει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, η συζήτηση του οποίου θα ξεκινήσει αύριο στην Ολομέλεια της Βουλής.
Στο νομοσχέδιο εισάγονται έξι αλλαγές, που αποτελούν προτάσεις των κοινωνικών εταίρων, και είναι:
- Η πρόβλεψη ότι η άρνηση παροχής υπερωρίας δεν μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή ή δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζόμενου από τον εργοδότη.
- Η διευκρίνιση ότι κάθε αδικαιολόγητη μείωση αποδοχών συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή και όχι μόνο εάν έγινε κατόπιν εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας.
- Η διευκρίνιση ότι ελλείψει της αναγγελίας πρόσληψης επιβάλλεται πρόστιμο για αδήλωτη εργασία.
- Η κατάργηση υποχρέωσης συνυπογραφής από τον εργοδότη σε περιπτώσεις οικειοθελούς αποχώρησης καθώς και η αυτόματη ειδοποίηση του εργοδότη για την υποβολή της δήλωσης εκ μέρους του εργαζόμενου.
- Η επέκταση προστασίας από απόλυση (προστασία μητρότητας) και στις ανάδοχες μητέρες
- Η απλοποίηση των προϋποθέσεων για την επέκταση των ειδικοτήτων που μπορούν να ασκούν καθήκοντα ιατρού εργασίας με σκοπό την αντιμετώπιση της έλλειψης γιατρών εργασίας.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα του εργαζόμενου να εργαστεί έως 13 ώρες την ημέρα (κατ’ εξαίρεση) σε έναν εργοδότη με προσαύξηση 40% στην αμοιβή, διάταξη που έχει δεχθεί και τις πιο έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και των συνδικάτων, ενώ ως δικλείδα προστασίας του εργαζόμενου μετά από πρόταση των κοινωνικών εταίρων προστέθηκε άρθρο που ορίζει ρητά ότι ο εργαζόμενος δε μπορεί να απολυθεί αν αρνηθεί να δουλέψει υπερωριακά.
Ενισχύει τη στήριξη στους εργαζόμενους καθώς προβλέπει μεταξύ άλλων, μεγαλύτερες ελευθερίες στην τετραήμερη εργασία και στο αίτημα του εργαζομένου για την κατανομή της ετήσιας άδειας αναψυχής, αυξάνει τον αριθμό των δικαιούχων επιδόματος κυοφορίας και λοχείας. Οι βασικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο είναι:
- Ευέλικτο ωράριο: Τι ισχύει σήμερα και τι αλλάζει: Πέραν του 8ώρου, είναι θεσμοθετημένη η 9η ώρα εργασίας, που θεωρείται υπερεργασία, συν τρεις επιπλέον ώρες, μέχρι τη 12η, που θεωρούνται υπερωρίες. Σήμερα, ένας εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να εργάζεται κατ’ εξαίρεση έως 13 ώρες ημερησίως σε δύο ή περισσότερους εργοδότες. Με το νομοσχέδιο, δίνεται η δυνατότητα 13ωρης απασχόλησης και σε εργαζόμενους που απασχολούνται σε έναν εργοδότη, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται πιστά τα όρια ανάπαυσης και μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων 40 ή 48 ωρών εργασίας. Σημειώνεται ότι οι 13 ώρες εργασίας, δεν μπορούν να εφαρμόζονται σε καθημερινή βάση, αλλά μεμονωμένα. Στο νομοσχέδιο ορίζεται πως διατηρούνται οι 48 ώρες υπερωρίας στο τετράμηνο και οι 150 ώρες υπερωρίας σε ετήσια βάση, ως ανώτατο επιτρεπτό όριο. Συνεπώς, ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο. Η υπερωριακή απασχόληση (δηλ. την 10η έως την 13η ώρα σε μία ημέρα) απαιτεί την συναίνεσή του εργαζόμενου.
- Μισθολογική προσαύξηση υπερωριών: Οι υπερωρίες συνοδεύονται από τις νόμιμες προσαυξήσεις (συν 40%). Αυτό διασφαλίζεται και από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας. Η επιπλέον ώρα απασχόλησης θεωρείται παράνομη και οφείλεται προσαύξηση 120%. Με τη νέα ρύθμιση ο εργαζόμενος ευνοείται μισθολογικά και μπορεί να λάβει επιπλέον ως 119 ευρώ.
- Διευθέτηση του χρόνου εργασίας – τετραήμερη απασχόληση: Εισάγεται η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (και όχι μόνο για ένα εξάμηνο), δίνοντας ανάσα κυρίως σε εργαζόμενους γονείς και άτομα με αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις. Η διευθέτηση μπορεί να γίνει σε εβδομαδιαία, μηνιαία έως και σε ετήσια βάση παρέχοντας ευελιξία σε κάθε εργαζόμενο να προγραμματίσει τον ελεύθερο χρόνο του. Για την όποια μετατροπή στο ωράριο απασχόλησης απαιτείται υποχρεωτικά η συναίνεση των εργαζομένων.
- Προσλήψεις εξπρές: Προωθούνται fast track διαδικασίες προσλήψεων μέσω εφαρμογής στο κινητό ώστε να μπορεί να προσλαμβάνεται προσωπικό ειδικά σε έκτακτες περιπτώσεις όπως είναι οι αργίες και τα Σαββατοκύριακα όταν παρουσιαστούν αυξημένες ανάγκες εξυπηρέτησης πελατών στην εστίαση, τα καταλύματα και τις ξενοδοχειακές μονάδες. Πριν από την έναρξη της απασχόλησης, ο εργοδότης δηλώνει μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, τους ουσιώδεις όρους εργασίας που προβλέπονται. Ο εργαζόμενος λαμβάνει ειδοποίηση για την πρόταση προς σύναψη της σύμβασης μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «MyErgani», και πρέπει να την αποδεχθεί, μέσω της ίδιας ηλεκτρονικής εφαρμογής, πριν από την έναρξη της απασχόλησης.
- Οικειοθελής αποχώρηση: Με το ισχύον καθεστώς όταν μια σύμβαση λήγει οικειοθελώς από τον εργαζόμενο, ο εργοδότης δεν μπορεί να προσλάβει άμεσα άλλον εργαζόμενο αλλά θα πρέπει να παρέλθει ένα 10ήμερο διαφορετικά ο εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει αποζημίωση για απόλυση. Με τις προσλήψεις και αποχωρήσεις fast track η πρόσληψη εργαζομένων σε αντικατάσταση των οικειοθελώς αποχωρούντων θα γίνεται άμεσα.
- Υπερωρίες στην εκ περιτροπής εργασία: Οι εκ περιτροπής απασχολούμενοι θα έχουν δικαίωμα να εργαστούν επιπλέον του οκταώρου τους, λαμβάνοντας την αντίστοιχη προσαύξηση 40% για κάθε ώρα υπερωριακής απασχόλησης, εφόσον το επιθυμούν.
7. «Σπαστή» άδεια: Εισάγεται περισσότερη αυτονομία στην κατανομή της ετήσιας καλοκαιρινής άδειας. Σήμερα, η κατάτμηση του χρόνου αδείας (σπαστή άδεια) επιτρέπεται μόνο κατ΄ εξαίρεση σε δύο περιόδους από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερου εβδομαδιαίας εργασίας και 10 εργάσιμες ημέρες επί πενθημέρου μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς τον εργοδότη. Ωστόσο πρακτικά στις περισσότερες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα η άδεια δίνεται για τρεις εβδομάδες τον Αύγουστο όταν κλείνουν η υπολειτουργούν οι επιχειρήσεις. Με τη νέα διάταξη, καταργούνται τα «στεγανά» καθώς ο εργαζόμενος μπορεί να «σπάσει» την άδειά του όπως τον βολεύει, σε συνεννόηση όμως με τον εργοδότη.
