Νέος κύκλος αναδρομικών, από 1.200 μέχρι 16.500 ευρώ για 970.000 συνταξιούχους αναμένεται από τον ΕΦΚΑ εντός του 2026, με εκκαθαρίσεις που θα γίνουν σταδιακά, αλλά και από αποφάσεις δικαστηρίων. Ήδη, έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Νοέμβριο η σταδιακή καταβολή αναδρομικών ως 4.500 ευρώ, εντόκως στους 370.000 συνταξιούχους που κέρδισαν τις δικαστικές αποφάσεις για την καταβολή του 11μήνου, μεταξύ 11 Ιουνίου 2015 και 12 Μαΐου 2016 για τις περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και στα δώρα, σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ του 2020.
Οι συνταξιούχοι που κατέθεσαν προσφυγές παίρνουν τα αναδρομικά με τόκους έως και επτά ετών. Οι τόκοι μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 1.000 ευρώ ανάλογα με το ύψος των αναδρομικών, καθώς υπολογίζονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αγωγής μέχρι την ημερομηνία εξόφλησης. Τα αναδρομικά αυτά καταβάλλονται έντοκα, με τόκο 6% και αφορούν μόνο τους συνταξιούχους, οι οποίοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη. Οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας δικαιούνται αναδρομικά ανάλογα με το ταμείο και το ύψος της σύνταξης. Για συνταξιούχους του ΙΚΑ τα αναδρομικά είναι από 500 ευρώ έως 2.400 ευρώ, χωρίς τον υπολογισμό των τόκων. Ομοίως, στις ΔΕΚΟ- τράπεζες από 1.100 έως 4.500 ευρώ. Στους συνταξιούχους Δημοσίου και των υπολοίπων ταμείων από 700-3.000 ευρώ.
Την ίδια ώρα σε 460.000 συνταξιούχους του Δημοσίου θα πρέπει να επιστραφεί η Εισφορά Αλληλεγγύης για τη διετία 2017 – 2018, που κρίθηκε αντισυνταγματική από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Έτσι όλοι οι συνταξιούχοι, ακόμα και όσοι δεν έκαναν αγωγές, δικαιούνται επιστροφές, καθώς η αντισυνταγματικότητα αφορά όλους ανεξαιρέτως για το εν λόγω διάστημα. Αντίθετα, οι νέοι συνταξιούχοι μετά τις 13 Μαΐου 2016 δεν έχουν δικαίωμα σε αναδρομικά, αφού οι περικοπές, μεταξύ αυτών και η ΕΑΣ, ενσωματώθηκαν στον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου, καθιστώντας τις κρατήσεις νόμιμες. Πρόκειται για ποσά που κινούνται μεταξύ 1.300 ευρώ και 8.000 ευρώ, αναλόγως με το ύψος της σύνταξης.
Εξάλλου έχουν ήδη υποβληθεί 40.000 αιτήσεις από συνταξιούχους που παράλληλα εργάζονται προκειμένου να τους καταβληθεί η προσαύξηση που αναλογεί στα επιπλέον χρόνια εργασίας. Στην περίπτωση αυτή τα αναδρομικά υπολογίζονται από 50 ως 180 ευρώ για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Επίσης εκκρεμεί ο επανυπολογισμός συντάξεων «παλιών» συνταξιούχων. Πρόκειται για 50.000 συνταξιούχους που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 και δικαιούνται αναδρομικά κυρίων συντάξεων, από τον Νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) καθώς έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης τα οποία δεν έχουν λάβει. Δηλαδή, δεν τους έχει γίνει ο απαραίτητος επανυπολογισμός της σύνταξής τους και ως εκ τούτου δεν έχουν λάβει ούτε τα αυξημένα μηνιαία ποσά, ούτε τα αναλογούντα αναδρομικά.
Τα μεγαλύτερα ποσά εντοπίζονται στους συνταξιούχους του πρώην ΙΚΑ με 12.540 συντάξεις σε εκκρεμότητα, στο Δημόσιο με 10.162 και στον πρώην ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ με 13.005 περιπτώσεις. Ακολουθούν οι επιστημονικοί φορείς του πρώην ΕΤΑΑ -το ΤΣΑ με 1.676 και το ΤΣΜΕΔΕ με 1.000 εκκρεμότητες-, ενώ μικρότερα ταμεία όπως ο ΟΓΑ (500) και το ΝΑΤ (100) συνθέτουν το υπόλοιπο μωσαϊκό.
Οι διαφορές των ποσών αυτών πρέπει να υπολογιστούν από τον Οκτώβριο του 2019, με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να λαμβάνουν και αναδρομικά που κυμαίνονται από 3.000 έως 5.000 ευρώ για ασφαλισμένους με 35–36 χρόνια, ενώ για όσους έχουν 40 έτη και υψηλό συντάξιμο μισθό τα ποσά μπορεί να ξεπεράσουν τις 8.500 ευρώ.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης θα έπρεπε να είχαν λάβει αυξήσεις βάσει των βελτιωμένων ποσοστών αναπλήρωσης του ν. 4670/2020. Για παράδειγμα, με 31 έτη ασφάλισης αντιστοιχεί προσαύξηση 1,08% στην ανταποδοτική σύνταξη και στα 40 έτη η προσαύξηση φτάνει το 7,2%. Σε ενδιάμεσες περιπτώσεις εφαρμόζονται αναλογικά ποσοστά.
Για τον επανυπολογισμό δεν χρειάζεται να γίνεται αίτηση από τον ενδιαφερόμενο, αφού ο φορέας γνωρίζει τις περιπτώσεις και θα προχωρήσει ο ίδιος στις απαραίτητες ενέργειες.
Να σημειωθεί ότι παρατηρείται σημαντική αύξηση ενστάσεων και αιτήσεων επανεξέτασης στα ήδη χορηγημένα ποσά, πολλές από τις οποίες, σύμφωνα με στελέχη του Ταμείου, υποβάλλονται χωρίς επαρκή αιτιολόγηση. Το Ταμείο έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι οι μαζικές, αδικαιολόγητες αιτήσεις όχι μόνο δεν επιταχύνουν την καταβολή των αναδρομικών, αλλά μπορεί να προκαλέσουν νέο κύκλο καθυστερήσεων. Στόχος του ΕΦΚΑ είναι να έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος επανυπολογισμών και καταβολών έως τα μέσα του 2026.
Μία άλλη κατηγορία αναδρομικών που βρίσκονται σε εκκρεμότητα είναι αυτή των επικουρικών συντάξεων ΔΕΚΟ και τραπεζών.
Αφορούν 50.000 συνταξιούχους που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, κυρίως από Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και ειδικών κλάδων, και οι επικουρικές τους συντάξεις δεν υπολογίστηκαν με την προβλεπόμενη προσαύξηση για εισφορές άνω του 6%.Ο ΕΦΚΑ δηλώνει ότι σε αυτή την κατηγορία συνταξιούχων δεν υπάρχει καμία περίπτωση να δοθούν αναδρομικά και σύμφωνα με την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Επικουρικής Ασφάλισης, οι υπηρεσίες ενημερώνονται ότι «δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο ή δικαστική απόφαση» που να επιτρέπει νέο επανυπολογισμό των επικουρικών συντάξεων.
Στο έγγραφο του ΕΦΚΑ, πάντως, ξεκαθαρίζεται ότι μόνον «εμπρόθεσμες ενστάσεις» -εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης συνταξιοδότησης- «εξετάζονται κανονικά». Έτσι διαπιστώνεται σωρεία αιτήσεων για επανυπολογισμό – επανεξέταση της επικουρικής σύνταξης.
Τονίζεται ότι με τον νόμο 4387/2016, για κάθε επιπλέον 1% εισφοράς αντιστοιχεί προσαύξηση 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης — ρύθμιση που διατηρήθηκε και με τον νόμο 4660/2020. Ωστόσο, η εφαρμογή της καθυστέρησε δραματικά: Ξεκίνησε μόλις το 2022-2023, αφήνοντας εκτός όσους συνταξιοδοτήθηκαν από το 2017 έως το 2022.
Οι διαφορές φτάνουν έως και τα 16.800 ευρώ, ενώ σε μηνιαία βάση οι επικουρικές θα έπρεπε να είναι αυξημένες κατά 200 έως 300 ευρώ, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές. Οι συνταξιούχοι οι οποίοι εκτιμούν ότι δεν έχει υπολογιστεί σωστά η προσαύξηση μπορούν να ελέγξουν αν το ταμείο τους προέβλεπε εισφορές άνω του 6%.
