Εργασιακές αλλαγές με ελαστικό ωράριο «σούστα» που θα διευθετείται σε εβδομαδιαία βάση, ταυτόχρονα με τη λήψη μέτρων για μείωση της γραφειοκρατίας στις προσλήψεις, οι οποίες θα μπορούν να αναγγέλλονται ακόμα και μέσω του κινητού τηλεφώνου, φέρνει στη Βουλή αρχές Ιουνίου η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι οι αλλαγές που θα γίνουν στον τρόπο οργάνωσης της εργασίας να αυξήσουν την ευελιξία και την απλοποίηση διαδικασιών, στη λογική της προσαρμογής του ατομικού εργατικού δικαίου στις ανάγκες της νέας εποχής, που οι εργαζόμενοι θα είναι εκείνοι που επιλέγουν και όχι οι εργοδότες.
Ταυτόχρονα θα ικανοποιεί και ένα πάγιο αίτημα της εργοδοτικής πλευράς για περισσότερη παραγωγική διαδικασία στις περιπτώσεις αυξημένης ζήτησης, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι το υπάρχον σύστημα ευελιξίας, που προϋποθέτει συμφωνία με κλαδικό ή επιχειρησιακό σωματείο για τη διευθέτηση του χρόνου απασχόλησης, δεν περπάτησε.
Οι αλλαγές στο ωράριο εργασίας θα έχουν ως βάση το 8ωρο και το 40ωρο την εβδομάδα, χωρίς να παραβιάζεται η αρχή της εργατικής νομοθεσίας. Αυτό σημαίνει ότι οι εργοδότες θα μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν το ημερήσιο ωράριο εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, μετά από συμφωνία του εργαζόμενου, διατηρώντας τον μέσο όρο των 40 ωρών εβδομαδιαίως. Οι επιπλέον ώρες εργασίας θα μπορούν να αντισταθμίζονται με μειωμένο ωράριο, ρεπό ή άδεια σε επόμενες ημέρες. Σήμερα, η δυνατότητα διευθέτησης είναι σε εξαμηνιαία ή ετήσια βάση. Για παράδειγμα θα μπορεί να συμφωνείται από την επιχείρηση και τους εργαζομένους της, για 3 μέρες μιας εβδομάδας να απασχοληθούν για 10 ώρες αντί 8 και για τις άλλες 2 μέρες να εργαστούν με μειωμένο ωράριο 5 ωρών ημερησίως ώστε σε εβδομαδιαία βάση ο συνολικός χρόνος να είναι 40 ώρες, αλλά με αυξομειώσεις.
Η εβδομαδιαία διευθέτηση θα μπορεί να εφαρμόζεται και με υπερωρίες.
Σήμερα, επιχειρήσεις -εργοδότες μπορούν να απασχολούν επιπλέον δυο ώρες την ημέρα το προσωπικό και στη συνέχεια να τις συμψηφίζουν για το επόμενο αντίστοιχο διάστημα με μείωση ωραρίου ή με ρεπό ή με ημέρες άδειας ή συνδυασμό μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών αναπαύσεως. Το ετήσιο πλαφόν των υπερωριών βρίσκεται στις 150 ώρες, με ανώτατο όριο 48 ώρες ανά εξάμηνο για εργαζόμενους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες και 120 ώρες στους υπόλοιπους κλάδους το έτος.
Η διευθέτηση του χρόνου μπορεί να γίνει με ατομική σύμβαση συμφωνίας εργοδότη- εργαζόμενου μόνο εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων ή δεν επιτευχθεί η κατάρτιση της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας, αν δεν είναι σε θέση να την εκτελέσει και η άρνηση του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη.
Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του.
Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης η ημερήσια απασχόληση του εργαζομένου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 10 ώρες. Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας καθορίζεται με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης που αφορά τα μέλη της ή συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων ή συμφωνία του εργοδότη και ένωσης προσώπων. Η ένωση προσώπων μπορεί να συσταθεί από το 25% τουλάχιστον των εργαζομένων στην επιχείρηση που απασχολεί πάνω από είκοσι εργαζομένους και 15% εφόσον ο συνολικός αριθμός είναι 20 εργαζόμενοι.
Σε περίπτωση που, κατ’ εφαρμογή του συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση, εργαζόμενος απασχολείται άνω των 9 ωρών ημερησίως κατά την περίοδο αυξημένης απασχόλησης, η 10η ώρα της ημερήσιας απασχόλησης αφαιρείται από τον συνολικό μέγιστο ετήσιο επιτρεπόμενο αριθμό νόμιμων υπερωριών του συγκεκριμένου εργαζομένου. Πάντως το ήδη νομοθετημένο καθεστώς από το 2023 δεν εφαρμόστηκε, καθώς ήταν αδύνατες οι όποιες συμφωνίες.
Ποια «χαρτιά» καταργούνται με τις προσλήψεις εξπρές
Παράλληλα, στο σχέδιο νόμου θα προβλέπεται η δυνατότητα πρόσληψης ακόμη και μέσω εφαρμογής στο κινητό ή ηλεκτρονικού μηνύματος που θα κάνει αποδεκτό ο υποψήφιος εργαζόμενος. Βάσει του σχεδιασμού, θα δημιουργηθεί ένα πρότυπο σύμβασης που θα περιλαμβάνει τους ουσιώδεις όρους εργασίας, προκειμένου οι εργοδότες να μπορούν να προσλαμβάνουν εργαζόμενους, όταν προκύπτει ανάγκη, για παράδειγμα ακόμη και το Σάββατο το βράδυ, ώστε να πιάσουν δουλειά την Κυριακή το πρωί.
Στο ίδιο πλαίσιο θα προβλέπεται και η γρηγορότερη αποδοχή μιας οικειοθελούς αποχώρησης κάποιου εργαζόμενου, ώστε να κινηθούν ταχύτερα και οι διαδικασίες αντικατάστασής του, από τις 10 ημέρες που απαιτούνται σήμερα προκειμένου ο εργοδότης να καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας.
Αλλαγές αναμένονται και όσον αφορά τα βιβλία με τους πίνακες προσωπικού, αφού μέσω της ψηφιοποίησης δεν θεωρούνται πλέον αναγκαία.
Τα έντυπα προσλήψεων και αποχωρήσεων (Ε3, Ε5, Ε6) καθώς και το έντυπο για τις καταστάσεις προσωπικού (Ε4) θα καταργηθούν απαλλάσσοντας τις επιχειρήσεις από τις όποιες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Με την αυτοματοποίηση των διαδικασιών στις προσλήψεις και στις αποχωρήσεις θα ξεμπλοκάρουν και οι συμβάσεις κατά παραγγελία οι οποίες κατά βάση είναι συμβάσεις που θα συνάπτονται για απασχόληση μια δυο ή τριών ημερών και για καθαρά έκτακτες ανάγκες.
Οι συμβάσεις κατά παραγγελία είναι οι συμβάσεις του Σαββατοκύριακου που έχουν ζήτηση στην εστίαση και στον τουρισμό, αλλά στην πράξη δεν εφαρμόζονται παρά το γεγονός ότι το μέτρο είναι νομοθετημένο.