Μεγαλύτερες ενισχύσεις σε εκατομμύρια συνταξιούχους φέρνει το νέο μοντέλο υπολογισμού των ετήσιων αυξήσεων στις συντάξεις που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον ερχόμενο Νοέμβριο και θα συνδέει τις συντάξεις με τον δείκτη αύξησης μισθών.
Το νέο μοντέλο υπολογισμού των συντάξεων, που αναμένεται να εφαρμοστεί από τον Νοέμβριο, προβλέπει μεγαλύτερες ενισχύσεις σε εκατομμύρια συνταξιούχους καθώς θα συνδέει τις ετήσιες αυξήσεις με τον δείκτη αύξησης των μισθών και τον πληθωρισμό.
Ο νέος μαθηματικός τύπος για τον υπολογισμό των αυξήσεων που σχεδιάζει η ΕΛΣΤΑΤ θα συμπεριληφθεί στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί το φθινόπωρο στη Βουλή και ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης γίνεται με βάση την αύξηση που θα έχουν οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων με τον πληθωρισμό των ετών 2002-2025.
Η διαφορά υπέρ των ασφαλισμένων προκύπτει από το γεγονός ότι κατά κανόνα οι ονομαστικές αυξήσεις μισθών είναι πάνω από τον πληθωρισμό. Αν ο «δείκτης μισθών» εμφανίσει μέση αύξηση 4,5% το 2025, τότε η αύξηση αυτή θα ανεβάσει κατά 4,5% τις συντάξιμες αποδοχές, πιο πάνω απ’ ό,τι θα ανέβαιναν βάσει του πληθωρισμού. Κατά συνέπεια, η ανταποδοτική σύνταξη θα βγει μεγαλύτερη.
Η εφαρμογή του νέου δείκτη μισθών θα έχει επίσης επιπτώσεις στους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες, καθώς ο δείκτης θα επηρεάσει και το ύψος των ασφαλιστικών τους εισφορών. Μέχρι σήμερα, οι εισφορές αυξάνονταν βάσει του πληθωρισμού, όμως με τη νέα ρύθμιση θα συνδέονται άμεσα με την αύξηση των μισθών στην αγορά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες επιβαρύνσεις , ειδικά σε περιόδους υψηλών αυξήσεων μισθών. Η αλλαγή αυτή αναμένεται να προκαλέσει μεγαλύτερη οικονομική πίεση στους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι ήδη αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις λόγω των αυξήσεων στις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις.
Από το 2026 και μετά, το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων και των εισφορών θα είναι σε πλήρη εφαρμογή, ενώ οι πρώτες επιπτώσεις αυτών των αλλαγών αναμένονται να γίνουν αισθητές στους εργαζομένους και τους συνταξιούχους, καθώς και στους επαγγελματίες, με τη διαδικασία αναπροσαρμογής των συντάξεων και των εισφορών να αναμένεται να συνεχιστεί για τα επόμενα χρόνια.
Αν και οι αλλαγές στην αρχή μπορεί να φαίνονται μικρές, με την πάροδο του χρόνου αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντικές διαφοροποιήσεις στο ύψος των συντάξεων και την επιβάρυνση των επαγγελματιών, ενισχύοντας το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και προκαλώντας αναπόφευκτες οικονομικές προκλήσεις για τους επηρεαζόμενους πληθυσμούς.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία (ν.4387/2016), ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με τον δείκτη μεταβολής μισθών και όχι με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος το 2026 συμπληρώνει τις προϋποθέσεις για πλήρη σύνταξη (ηλικία τουλάχιστον 62 ετών και 40 χρόνια ασφάλισης). Αν το 2002 ελάμβανε 800 ευρώ μισθό και το 2025 ελάμβανε 1.300 ευρώ μισθό: Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού: Αν το 2025 ο πληθωρισμός κλείσει στο 2,8%, οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι 1.280 ευρώ, και η κύρια σύνταξη 1.075 ευρώ (μεικτά).
Με τον νέο τρόπο υπολογισμού: Αν η αύξηση του δείκτη μισθών είναι 4%, οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι 1.300 ευρώ, και η σύνταξη που θα λάβει θα είναι 1.082 ευρώ, δηλαδή αυξημένη κατά 0,7%.
Οι διαφορές, όπως τονίζουν οι ειδικοί, θα είναι αμελητέες τα πρώτα χρόνια, αλλά μετά από 5-6 χρόνια εφαρμογής, οι συντάξεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 5%-10%. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την πορεία των μισθών, η οποία είναι συνάρτηση του ρυθμού ανάπτυξης. Όσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ποσοστό αύξησης των συντάξιμων αποδοχών, με ένα μέρος της αύξησης να περνά στην ανταποδοτική σύνταξη.
Με βάση τους υπολογισμούς των στελεχών του υπουργείου Εργασίας, πιο κερδισμένοι θα είναι όσοι συνταξιοδοτηθούν στο τέλος του 2025 και στις αρχές του 2026, οι νέοι δηλαδή συνταξιούχοι, καθώς οι αλλαγές για τον υπολογισμό των αυξήσεων με βάση το μέσο δείκτη μισθών, και όχι του πληθωρισμού, θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της ανταποδοτικής τους σύνταξης με ετήσιο όφελος έως και 1.200 ευρώ.
Η αύξηση στην εθνική σύνταξη, που θα είναι στο ίδιο ποσοστό με την ανταποδοτική, θα ισχύσει και για τους νέους συνταξιούχους που θα υποβάλουν αίτηση το 2026, ενώ η ανταποδοτική τους σύνταξη θα έχει την αύξηση από το νέο σύστημα καθορισμού του συντάξιμου μισθού και από τα έτη ασφάλισης.
Ήδη, τόσο οι κύριες, όσο και οι επικουρικές συντάξεις είναι αυξημένες από 21 ως 55 ευρώ οι μέσες συντάξεις, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, ενώ ελαφρά αυξημένες από 15 -30 ευρώ είναι και οι επικουρικές, οι οποίες κυμαίνονται από 125 ευρώ ως και 440 ευρώ ανάλογα με τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης.
Η μέση επικουρική σύνταξη που καταβάλλει ο ΕΦΚΑ ανέρχεται στα 195 ευρώ τον μήνα, από 180 ευρώ που ήταν το 2024.
Αντίθετα με τις παλιές, οι νέες επικουρικές συντάξεις παρά την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους επί το δυσμενέστερο με το νόμο 4387/2016, κερδίζουν κάτι παραπάνω για όσους βγαίνουν κάθε χρόνο στη σύνταξη.
Η βελτίωση οφείλεται στην επίδραση που έχουν οι αυξήσεις μισθών των εργαζομένων οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν και σε μεγαλύτερες ασφαλιστικές κρατήσεις και όσο μεγαλύτερες είναι οι κρατήσεις τόσο μεγαλύτερο βγαίνει το τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης από το 2015 και μετά.
