Η σχέση αγάπης της οικογένειας Ανιέλι με τα φορτηγά ξεκίνησε το 1903 με την παραγωγή του πρώτου επαγγελματικού οχήματος Fiat 24 HP στο Τορίνο.
Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, η επενδυτική τους εταιρεία Exor NV παίρνει πλέον τελείως διαφορετική πορεία: από τις γραμμές παραγωγής στις όχθες του Πάδου περνά στις φάρμες δεδομένων της Silicon Valley, τις παριζιάνικες μπουτίκ υψηλής ραπτικής και τα σύγχρονα εργαστήρια βιοτεχνολογίας.
Δισέγγονος και κληρονόμος του Ανιέλι
Ο επικεφαλής αυτής της μετάβασης είναι ο Τζον Έλκαν, 49 ετών, δισέγγονος και κληρονόμος του ιδρυτή της Fiat Τζοβάνι Ανιέλι.
Αυτή την εβδομάδα υπέγραψε δύο συμφωνίες που τερματίζουν τον δεσμό της δυναστείας με τα βαρέα οχήματα. Η Iveco Group NV πωλείται έναντι περίπου 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ: το τμήμα φορτηγών αποκτά η ινδική Tata Motors, ενώ το αμυντικό τμήμα ενσωματώνεται στην κρατική ιταλική Leonardo SpA.
Η μεταμόρφωση αυτή έχει δρομολογηθεί εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Από το 2015, με σχέδιο του εκλιπόντος CEO της Fiat Chrysler, Σέρτζιο Μαρκιόνε, ξεκίνησαν τα βήματα για τον επαναπροσδιορισμό του χαρτοφυλακίου: πρώτα με την απόσχιση της Ferrari και την είσοδό της στο χρηματιστήριο, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομο brand πολυτελείας.
Ακολούθησαν οι μεταφορές της νομικής έδρας της Exor στην Ολλανδία και η συγχώνευση της Fiat Chrysler με την PSA, δημιουργώντας τον όμιλο Stellantis, στον οποίο η Exor διατηρεί το 16%.
Το κεφάλαιο από αυτές τις κινήσεις κατευθύνθηκε σε τελείως νέους τομείς. Η Exor επένδυσε στην τεχνολογία μεταφορών με $400 εκατομμύρια στην Via Transportation και στη συνέχεια απέκτησε συμμετοχές σε κορυφαία brands όπως ο Christian Louboutin, αλλά και στον τομέα της υγείας, με την αγορά μεριδίων στην Institut Mérieux και τη Royal Philips NV.
Το 2023 ιδρύθηκε και η επενδυτική πλατφόρμα Lingotto Investment Management, με κεφάλαια $3 δισ. για τεχνολογικές καινοτομίες.
Πώληση του 4% της Ferrari
Η φετινή πώληση του 4% της Ferrari πρόσθεσε 3 δισ. ευρώ στο ταμείο, τα οποία προορίζονται για επενδύσεις σε τεχνητή νοημοσύνη, γονιδιακή θεραπεία και άλλους τομείς μακριά από την παραδοσιακή βιομηχανία.
Παρά τη στήριξη της κυβέρνησης Μελόνι, η συμφωνία πώλησης της Iveco προκαλεί πολιτικές και συνδικαλιστικές αντιδράσεις. Η εργατική ένωση FIM-CISL ζητά εγγυήσεις για τις 15.000 θέσεις εργασίας στην Ιταλία, ενώ ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κάρλο Καλέντα απαιτεί την ενεργοποίηση του νόμου για την προστασία κατοχυρωμένων τεχνολογιών και της εγχώριας παραγωγής.
Οι επικριτές τονίζουν πως, μετά την πώληση της Magneti Marelli και της Comau, η πώληση της Iveco αποτελεί άλλο ένα «κομμάτι της Ιταλίας που εξαφανίζεται». Πολλοί επίσης βλέπουν τη μεταφορά της έδρας της Exor στην Ολλανδία ως φορολογικό ελιγμό, με τις εισαγγελικές αρχές να έχουν επιβάλει πρόσφατα πρόστιμο 175 εκατ. ευρώ στην οικογένεια για φορολογική υπόθεση κληρονομιάς.
Ο Έλκαν, ωστόσο, υπερασπίζεται τις κινήσεις του, τονίζοντας ότι από το 2021 η Exor έχει επενδύσει πάνω από 6 δισ. ευρώ σε ιταλικά assets, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων στην ηλεκτροκίνηση της Stellantis.
Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής. Η οικογένεια που κάποτε «έβαλε ρόδες στην Ιταλία», τώρα ποντάρει το μέλλον της στην τεχνολογία, την καινοτομία και την πολυτέλεια. Το νέο της όραμα δεν χτίζεται πλέον με σίδερα και βίδες, αλλά με bytes, brands και βιοτεχνολογία.
