Η Tesla βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δύσκολη περίοδο. Οι παραδόσεις ηλεκτρικών οχημάτων της αναμένεται να μειωθούν για δεύτερη συνεχή χρονιά, τη στιγμή που η παγκόσμια αγορά ηλεκτροκίνησης συνεχίζει να αναπτύσσεται.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ζήτηση των καταναλωτών δοκιμάζεται μετά τη λήξη της ομοσπονδιακής επιδότησης αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Παράλληλα, η εταιρεία δέχεται πιέσεις από τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ και από την απώλεια εσόδων που προέρχονταν από την πώληση πιστώσεων ρύπων σε άλλους κατασκευαστές.
Σε άλλες αγορές, η Tesla αντιμετωπίζει σκληρό ανταγωνισμό –ιδίως στην Κίνα– αλλά και αντιδράσεις στις έντονες πολιτικές θέσεις του Έλον Μασκ. Επιπλέον, η εταιρεία δεν έχει παρουσιάσει ένα πραγματικά νέο και προσιτό μοντέλο που να ανανεώσει τη γκάμα της, επιλέγοντας αντί αυτού πιο φθηνές, αλλά περιορισμένων δυνατοτήτων, εκδόσεις των Model Y και Model 3.
Παρόλα αυτά, οι επενδυτές διατηρούν εμπιστοσύνη, κρατώντας την κεφαλαιοποίηση της Tesla κοντά στα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η αξία αυτή βασίζεται ολοένα και περισσότερο στο όραμα του Μασκ για ένα μέλλον γεμάτο αυτόνομα οχήματα και ρομπότ, παρά στα σημερινά ηλεκτρικά αυτοκίνητα που οδηγούν άνθρωποι.
Πτώση πωλήσεων 13%
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι παγκόσμιες παραδόσεις της Tesla μειώθηκαν κατά 13%. Η πτώση οφείλεται εν μέρει στην προσωρινή παύση της παραγωγής για τον επανασχεδιασμό του Model Y. Το τρίτο τρίμηνο υπήρξε ανάκαμψη 7%, χάρη στην αύξηση των αγορών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ λίγο πριν λήξουν οι φοροαπαλλαγές των 7.500 δολαρίων στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Τώρα που οι επιδοτήσεις αυτές έχουν καταργηθεί, η Tesla κινδυνεύει με νέα επιβράδυνση στην εγχώρια αγορά. Αν και παραμένει η κορυφαία μάρκα ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, το μερίδιό της έχει υποχωρήσει στο 40% από πάνω από 75% το 2022.
Αδύναμη παρουσία στην Ευρώπη και την Κίνα
Στην Ευρώπη, ο ίδιος ο Μασκ έχει παραδεχθεί ότι η ήπειρος αποτελεί τη «χειρότερη μεγάλη αγορά» της εταιρείας. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, οι ταξινομήσεις νέων Tesla μειώθηκαν κατά ένα τρίτο, τη στιγμή που οι συνολικές πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 26%.
Στην Κίνα, τη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως, οι αποστολές από το εργοστάσιο της Σαγκάης μειώθηκαν τους επτά από τους εννέα πρώτους μήνες του 2025.
Ο ανταγωνισμός της BYD και των Κινέζων
Η Tesla έχει περιορισμένη γκάμα μοντέλων –μόλις πέντε οχήματα από το 2012 μέχρι σήμερα– ενώ η κινεζική BYD διαθέτει δεκάδες επιλογές, πιο προσιτές τιμολογιακά. Η BYD έχει ξεπεράσει την Tesla στις παγκόσμιες πωλήσεις αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων για τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα, παρότι δεν δραστηριοποιείται καν στις ΗΠΑ.
Η Tesla είχε υποσχεθεί εδώ και χρόνια ένα ηλεκτρικό όχημα κάτω των 30.000 δολαρίων, ωστόσο η κυκλοφορία του ακριβού Cybertruck ανέβαλε αυτή τη στρατηγική. Οι «φθηνότερες» εκδόσεις των Model 3 και Y που παρουσιάστηκαν φέτος ξεκινούν τελικά κοντά στα 40.000 δολάρια, με μικρότερη αυτονομία και χωρίς λειτουργία υποβοήθησης λωρίδας.
Οι πολιτικές επιλογές του Μασκ
Οι δημόσιες πολιτικές τοποθετήσεις του Έλον Μασκ έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Οι στενές σχέσεις του με τον Ντόναλντ Τραμπ και τη Ρεπουμπλικανική παράταξη, αλλά και η στήριξή του σε ακροδεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη, γέννησαν το κίνημα «Tesla Takedown» με διαδηλώσεις και εκκλήσεις για μποϊκοτάζ.
Παρά τα σχεδόν 300 εκατομμύρια δολάρια που δαπάνησε για να στηρίξει τον Τραμπ το 2024, η εταιρεία του δεν γλίτωσε από τους νέους δασμούς, οι οποίοι αύξησαν το κόστος της κατά περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια. Η κατάργηση των φορολογικών κινήτρων για τα ηλεκτρικά οχήματα και των προστίμων για υπερβάσεις κατανάλωσης καυσίμου στέρησε επίσης από την Tesla σημαντικά έσοδα από τις πωλήσεις ρυθμιστικών πιστώσεων, που μειώθηκαν κατά 44% το τρίτο τρίμηνο.
Προσπάθειες ανάκαμψης και νέες Αγορές
Η Tesla επεκτάθηκε πρόσφατα στην Ινδία, εγκαινιάζοντας το πρώτο της κατάστημα στη Βομβάη. Ωστόσο, η ζήτηση υπήρξε χαμηλή, καθώς η τιμή του Model Y φτάνει τα 70.000 δολάρια λόγω υψηλών δασμών εισαγωγής.
Στην Κίνα, η εταιρεία προσπαθεί να ανακτήσει έδαφος προσθέτοντας λειτουργίες τεχνητής νοημοσύνης σε συνεργασία με τις τοπικές εταιρείες DeepSeek και Bytedance. Παράλληλα, παρουσίασε εξάθεση εκδοχή του Model Y για να ανταγωνιστεί αντίστοιχα κινεζικά μοντέλα.
Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ο Μασκ ανέλαβε προσωπικά την εποπτεία των πωλήσεων μετά την αποχώρηση κορυφαίων στελεχών, μεταξύ των οποίων ο στενός του συνεργάτης Ομίτ Αφσάρ και ο επικεφαλής του προγράμματος ρομπότ Optimus, Μίλαν Κόβατς.
Το μέλλον: Αυτόνομα οχήματα και ρομπότ
Ο Μασκ συνεχίζει να προωθεί το όραμά του για πλήρως αυτόνομα οχήματα και ανθρωποειδή ρομπότ. Υποστηρίζει ότι το ρομπότ Optimus θα αποτελέσει «το σημαντικότερο προϊόν όλων των εποχών» και ότι στο μέλλον θα αντιπροσωπεύει το 80% της αξίας της Tesla.
Παρά τις μεγαλόπνοες δηλώσεις, τα έργα αυτά απέχουν πολύ από το να αποφέρουν ουσιαστικά κέρδη. Για να δελεάσει τον Μασκ να παραμείνει στην εταιρεία, η Tesla πρότεινε πακέτο αμοιβής ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, που συνδέεται με εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους – από 20 εκατομμύρια οχήματα ετησίως μέχρι κεφαλαιοποίηση 8,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Τον Ιούνιο, η εταιρεία εγκαινίασε πιλοτικά την υπηρεσία ρομποταξί στο Όστιν του Τέξας, με περιορισμένη πρόσβαση για το κοινό και ανθρώπινους επιτηρητές στο κάθισμα του συνοδηγού. Ο Μασκ υποστηρίζει ότι η υπηρεσία θα επεκταθεί σε δέκα μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ μέχρι το τέλος του έτους, εφόσον εξασφαλιστούν οι απαραίτητες άδειες.
Το στοίχημα της Tesla είναι πλέον αν θα καταφέρει να αποδείξει ότι το μέλλον της βρίσκεται στην αυτονομία και την τεχνητή νοημοσύνη – ή αν θα μείνει πίσω σε μια αγορά ηλεκτροκίνησης που αλλάζει ταχύτατα.
