Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει κηρύξει έναν άνευ προηγουμένου «πόλεμο» κατά του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης εκστρατείας ενάντια στα «ελίτ» αμερικανικά πανεπιστήμια.
Επικαλούμενη την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, η κυβέρνηση Τραμπ έχει λάβει δραστικά μέτρα που θέτουν εν αμφιβόλω τη χρηματοδότηση, την ανεξαρτησία και τη λειτουργία του ιστορικού ιδρύματος.
Μερικά από τα πιο σοβαρά μέτρα κατά του ιδρύματος περιλαμβάνουν:
- Πάγωμα πάνω από 2,6 δισ. δολαρίων σε ερευνητικά κονδύλια.
- Ακύρωση ομοσπονδιακών συμβολαίων ύψους περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων.
- Απειλή αφαίρεσης του φορολογικού καθεστώτος μη κερδοσκοπικού οργανισμού, το οποίο εξοικονομεί στο Χάρβαρντ εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
- Απαγόρευση εγγραφής και εισόδου ξένων φοιτητών, που προσωρινά μπλοκαρίστηκε από δικαστικές αποφάσεις.
Ο Τραμπ κατηγορεί το Χάρβαρντ ότι «συνεργάζεται με φιλοτρομοκράτες και κομμουνιστές»
Η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί το Χάρβαρντ ότι «προστατεύει αντιαμερικανούς και φιλοτρομοκράτες αγκιτάτορες», κυρίως διεθνείς φοιτητές, ότι «συνεργάζεται με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα», και ότι επιτρέπει την εξάπλωση του αντισημιτισμού μέσω προγραμμάτων όπως το Κέντρο Μεσανατολικών Σπουδών. Παρά τις αλλαγές πολιτικής που έκανε ο νέος πρόεδρος του Χάρβαρντ, Άλαν Γκάρμπερ, η κυβέρνηση υποστηρίζει πως δεν επαρκούν.
Ο Τραμπ επιχειρεί επίσης να αλλάξει τη φύση της ακαδημαϊκής αυτονομίας απαιτώντας:
- Κατάργηση των προγραμμάτων για ποικιλομορφία και ισότητα (DEI),
- Αμιγώς αξιοκρατικές διαδικασίες πρόσληψης και εισαγωγής φοιτητών,
- Απομάκρυνση καθηγητών που θεωρεί πως «δίνουν προτεραιότητα στον ακτιβισμό αντί της επιστήμης», και
- Απαγόρευση εισαγωγής -ή παραμονής- ξένων φοιτητών που είναι «εχθρικοί προς τις αμερικανικές αξίες».
Το Χάρβαρντ έχει απαντήσει με αγωγές, υποστηρίζοντας ότι οι κυβερνητικές παρεμβάσεις παραβιάζουν την ελευθερία του λόγου και την ακαδημαϊκή του αυτονομία.
Επιπλέον, κατηγορεί την κυβέρνηση για παράνομη διακοπή της χρηματοδότησης χωρίς να του δοθεί η δυνατότητα να συμμορφωθεί εθελοντικά, όπως προβλέπει ο νόμος.
Οι αρνητικές επιπτώσεις είναι εμφανείς
Οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς. Ο νέος προεδρος του Χάρβαρντ Γκάρμπερ ανακοίνωσε ότι η έρευνα σε τομείς όπως ο παιδικός καρκίνος, η σκλήρυνση κατά πλάκας και το Αλτσχάιμερ κινδυνεύει, ενώ μειώνει οικειοθελώς τον μισθό του κατά 25%. Το πανεπιστήμιο αναγκάζεται να ανακατευθύνει 250 εκατομμύρια δολάρια από δικούς του πόρους για να διατηρήσει τη συνέχιση της έρευνας.
Το Χάρβαρντ διαθέτει μεν εντυπωσιακό ενδοχρηματοδοτικό αποθεματικό, αξίας άνω των 53 δισ. δολαρίων, όμως μεγάλο μέρος του είναι δεσμευμένο για συγκεκριμένους σκοπούς και δεν είναι άμεσα ρευστοποιήσιμο. Επιπλέον, η απώλεια των ξένων φοιτητών —που αποτελούν το 27% του φοιτητικού πληθυσμού— θα είχε σημαντικές οικονομικές και ακαδημαϊκές συνέπειες.
Αντίστοιχη πίεση ασκείται και σε άλλα ελίτ πανεπιστήμια, όπως το Κολούμπια, που σε αντίθεση με το Χάρβαρντ συμφώνησε σε συμβιβασμούς για να επαναφέρει τη χρηματοδότηση. Πάνω από 200 ακαδημαϊκοί υπέγραψαν επιστολή κατά των παρεμβάσεων της κυβέρνησης, καταγγέλλοντας «καταχρηστική χρήση της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης».
Η έκβαση της σύγκρουσης μεταξύ του Τραμπ και του Χάρβαρντ ενδέχεται να αποτελέσει σημείο καμπής για το μέλλον της ακαδημαϊκής ελευθερίας στις Ηνωμένες Πολιτείες — και να καθορίσει τον ρόλο των πανεπιστημίων στη δημόσια ζωή για τα επόμενα χρόνια.