Σε μια από τις σφοδρότερες αεροπορικές επιθέσεις από την αρχή του πολέμου, η Ρωσία εξαπέλυσε περισσότερα από 700 drones και πυραύλους εναντίον της Ουκρανίας μέσα σε μία μόνο νύχτα, με μεγάλο μέρος αυτών να πλήττει το Κίεβο. Η ουκρανική πρωτεύουσα παρέμεινε επί δέκα ώρες υπό αδιάκοπη απειλή, με τους κατοίκους να καταφεύγουν σε υπόγεια, σταθμούς του μετρό και εσωτερικά δωμάτια των σπιτιών τους, ενώ οι σειρήνες ηχούσαν σχεδόν αδιάκοπα.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε πως κατά τη διάρκεια της νύχτας η Ρωσία εκτόξευσε συνολικά 597 drones και 26 πυραύλους μακράς εμβέλειας, με την ουκρανική αντιαεροπορική άμυνα να καταρρίπτει τα περισσότερα. Ωστόσο, ένας πύραυλος και περίπου 20 drones κατάφεραν να πλήξουν πέντε διαφορετικές τοποθεσίες, με τουλάχιστον δύο νεκρούς και 28 τραυματίες. Η επίθεση αυτή, με τον αριθμό drones να αγγίζει τα 728 μόνο την Τετάρτη, αποτελεί νέο αρνητικό ρεκόρ.
Οι αρχές κάνουν λόγο για την πιο έντονη επιδείνωση των αεροπορικών επιθέσεων από το ξεκίνημα της ρωσικής εισβολής το 2022. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, τα θύματα μεταξύ των αμάχων στην Ουκρανία έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών.
Αγώνας επιβίωσης για τους Ουκρανούς
Στο έδαφος, η ζωή στο Κίεβο έχει γίνει ένας εφιάλτης διαρκείας. Οι κάτοικοι της πόλης αναφέρουν ότι η καθημερινότητα έχει μετατραπεί σε έναν μόνιμο αγώνα επιβίωσης. Σε πολλές περιοχές, όπως η συνοικία Ποντίλ, ο κόσμος κατέφυγε σε υπόγεια και καταφύγια για να προστατευτεί από τα συνεχή χτυπήματα των ρωσικών drone Shahed. Οι εναέριες εκρήξεις και οι πυροβολισμοί από την αντιαεροπορική άμυνα έδιναν την αίσθηση μιας διαρκούς πολεμικής κατάστασης.
«Είναι σαν το Λονδίνο στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά χειρότερα», λέει χαρακτηριστικά στον Guardian, η Νταρτσία Λιούμπα, κάτοικος του Κιέβου που πέρασε τη νύχτα στο υπόγειο μαζί με τον σύζυγό της και τα δύο παιδιά τους. Η ίδια περιγράφει την κατάσταση ως εξουθενωτική, με συνεχείς κρίσεις άγχους, αϋπνία και μια διαρκή προσπάθεια να παραμείνει ψύχραιμη. «Το πρωί προσπαθείς να κάνεις τα κανονικά πράγματα, να πας τα παιδιά στο σχολείο, να βάλεις πλυντήριο, αλλά μέσα σου είσαι ράκος».
Η Λιούμπα είχε φύγει από την πόλη Ίρπιν τον Μάρτιο του 2022, όταν πλησίαζαν οι ρωσικές δυνάμεις. Πέρασε έναν χρόνο ως πρόσφυγας στο Λονδίνο, προτού επιστρέψει στην Ουκρανία. Τον περασμένο Νοέμβριο, γέννησε το δεύτερο παιδί της μέσα σε καταφύγιο μαιευτηρίου, την ώρα που το Κίεβο βρισκόταν ξανά υπό αεροπορική επίθεση. Ο σύζυγός της είναι στρατιώτης, ενώ η ίδια προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην καθημερινή επιβίωση και τη δουλειά της ως γραφίστρια.
Το πλήγμα στο κέντρο της πόλης, στην οδό Sichovykh Striltsiv, προκάλεσε φωτιά σε πολυκατοικία, ενώ αλλού ένα drone χτύπησε παλιό εργοστάσιο. Στην ίδια περιοχή, ένα κατάστημα καλλυντικών είχε τις βιτρίνες του διαλυμένες, και εργάτες κάλυπταν τα σπασμένα τζάμια με κόντρα πλακέ.
Σύμφωνα με τη Ναταλία Σερχίιβνα, λογίστρια που εργάζεται κοντά στο σημείο της επίθεσης, η κατάσταση είναι πια αφόρητη: «Περάσαμε όλη τη νύχτα στο μετρό. Ούτε στην πλατφόρμα δεν μπορούσες να φτάσεις – ο κόσμος κοιμόταν στις σκάλες και στα πατώματα. Δεν έχουμε πια ασφάλεια. Χρειαζόμαστε βοήθεια από τη Δύση. Πρέπει να μας δώσουν αντιαεροπορική προστασία».
Η Ουκρανία βασιζόταν μέχρι πρότινος στα αμερικανικά συστήματα Patriot και στους πυραύλους αναχαίτισης που παρείχε η Ουάσινγκτον. Πλέον, τα αποθέματα των ουκρανικών πυραύλων εξαντλούνται. Ο Ντόναλντ Τραμπ, που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, φαίνεται να έχει στραφεί προς μια φιλορωσική στάση, αν και πρόσφατα ανέτρεψε μια απόφαση του Πενταγώνου επιτρέποντας εκ νέου την αποστολή αμερικανικών όπλων. Σύμφωνα με πηγές, έχει δεσμευτεί να στείλει 10 πυραύλους αναχαίτισης – αριθμός που θεωρείται ελάχιστος μπροστά στο εύρος των επιθέσεων.
Η εκτόξευση 5.209 drones και πυραύλων μόνο τον Ιούνιο του 2025 – έναντι 580 τον Ιούνιο του 2024 – δείχνει ξεκάθαρα την κλιμάκωση της ρωσικής στρατηγικής. Η Μόσχα φαίνεται να έχει αυξήσει δραστικά την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών μέσω νέων εργοστασίων, ακολουθώντας την τακτική της μαζικής φθοράς: διαρκείς επιθέσεις για να διαλυθεί η αντοχή του πληθυσμού και να εξαντληθεί η αντιαεροπορική άμυνα.
Στο Κίεβο, τα σημάδια της καταστροφής είναι εμφανή σε κάθε γωνιά. Από εργαζομένους που κολλούν τζάμια σε καταστήματα μέχρι νέους ανθρώπους που δηλώνουν ψυχολογικά ράκη. Η 24χρονη Αλίνα, υπάλληλος σε μανικιούρ, είπε απλώς: «Είναι σκέτη τρέλα. Η Ρωσία είναι τρομοκρατικό κράτος. Δεν είμαστε οι πρώτοι που το παθαίνουμε».
Σύμφωνα με την επισκέπτρια Καρίνα Ομπερμάιερ, που ταξίδεψε από το Μόναχο για να δει συγγενείς στο Κίεβο, η πιο μεγάλη ζημιά είναι στην ψυχή των ανθρώπων – ειδικά των παιδιών: «Ξέρουμε μια 16χρονη που δεν γελάει πια. Δεν αφήνει τον πατέρα της. Πριν τον πόλεμο ήταν ένα φυσιολογικό κορίτσι. Ο αδερφός μου έχει πάθει στομαχόπονους. Μια φίλη μου πίνει κάθε βράδυ για να αντέξει».
Για τη Λιούμπα, οι στιγμές στο καταφύγιο έχουν και μια άλλη όψη: τη συντροφικότητα. Συζητήσεις με τους γείτονες, ανταλλαγή βοτάνων για χαλάρωση, σύντομες κουβέντες για τον πόλεμο και τη ζωή. «Μας πετάνε και ξαναπετάνε, θέλουν να μας εξοντώσουν. Είναι τακτική τρόμου», λέει.
Αργότερα την ίδια μέρα, η κόρη της, Ορυσία, έδειξε με περηφάνια ένα αποχαιρετιστήριο λεύκωμα από το δημοτικό σχολείο που φοιτούσε στο Λονδίνο, με φωτογραφίες από το National Gallery και το Μπάκιγχαμ. Η οικογένεια σχεδιάζει σύντομα να ταξιδέψει στην Ολλανδία για ολιγοήμερες διακοπές – μια σύντομη ανάσα μακριά από τις σειρήνες.
«Θέλω να κοιμηθούμε για ένα βράδυ ολόκληρο δίπλα σε ένα παράθυρο, σ’ ένα ήσυχο χωριό», λέει η Λιούμπα. «Μετά, θα επιστρέψουμε. Το σχολείο ξεκινά».
