Ξεκίνησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ την Παρασκευή την απόλυση περισσότερων από 1.350 υπαλλήλων με έδρα τις ΗΠΑ, καθώς η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προχωρά σε μια άνευ προηγουμένου αναδιάρθρωση του διπλωματικού σώματος. Όπως επισημαίνει το Reuters, πρόκειται για μια κίνηση που, σύμφωνα με τους επικριτές, θα υπονομεύσει την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να υπερασπίζονται και να προωθούν τα εθνικά τους συμφέροντα στο εξωτερικό.
Οι απολύσεις, που αφορούν 1.107 υπαλλήλους του πολιτικού προσωπικού και 246 διπλωματικούς υπαλλήλους με βάση τις Ηνωμένες Πολιτείες, λαμβάνουν χώρα σε μια περίοδο κατά την οποία η Ουάσινγκτον βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές κρίσεις διεθνώς: τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, τη σύρραξη στη Γάζα και τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή λόγω της κλιμακούμενης αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
«Το Υπουργείο προχωρά στην αναδιοργάνωση των εγχώριων λειτουργιών του για να επικεντρωθεί σε διπλωματικές προτεραιότητες», ανέφερε εσωτερικό σημείωμα που στάλθηκε στο προσωπικό. «Η μείωση προσωπικού έχει σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να επηρεάσει μη βασικές λειτουργίες, επαναλαμβανόμενα ή πλεονάζοντα τμήματα και υπηρεσίες όπου εντοπίζονται σημαντικές δυνατότητες εξοικονόμησης», προσθέτει το έγγραφο.
Η συνολική μείωση του προσωπικού αναμένεται να φτάσει περίπου τα 3.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των εθελούσιων αποχωρήσεων, σύμφωνα με το σημείωμα και ανώτερο αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Συνολικά, το Υπουργείο διαθέτει περίπου 18.000 υπαλλήλους στις ΗΠΑ.
Η κίνηση αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα στην αναδιάρθρωση που επιδιώκει ο Τραμπ, ώστε η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ να ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική «Πρώτα η Αμερική». Πρώην διπλωμάτες και επικριτές προειδοποιούν ότι η απόλυση διπλωματών θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη επιθετικότητα χωρών όπως η Κίνα και η Ρωσία.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ και ο Υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο κάνουν για άλλη μια φορά την Αμερική λιγότερο ασφαλή», δήλωσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Τιμ Κέιν από τη Βιρτζίνια.
«Αυτή είναι μια από τις πιο παράλογες αποφάσεις που θα μπορούσαν να ληφθούν, σε μια εποχή που η Κίνα επεκτείνει τη διπλωματική της επιρροή παγκοσμίως, η Ρωσία συνεχίζει την πολυετή βίαιη επίθεση σε κυρίαρχο κράτος και η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε διαρκή κρίση», πρόσθεσε.
Δεκάδες υπάλληλοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συγκεντρώθηκαν στο λόμπι του κτιρίου στην Ουάσινγκτον, όπου πραγματοποίησαν αυθόρμητο «χειροκρότημα αποχαιρετισμού» για τους συναδέλφους τους που απολύθηκαν. Πολλοί έκλαιγαν, κρατώντας χαρτοκιβώτια με προσωπικά τους αντικείμενα, αγκαλιάζοντας φίλους και συναδέλφους για αποχαιρετισμό.
Έξω από το κτίριο, δεκάδες άλλοι είχαν παραταχθεί και συνέχιζαν να χειροκροτούν και να επευφημούν τους απολυμένους, κρατώντας πανό με μηνύματα όπως: «Ευχαριστούμε τους διπλωμάτες της Αμερικής». Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν.
Στο εσωτερικό του κτιρίου είχαν στηθεί γραφεία για την παράδοση υπηρεσιακού εξοπλισμού, όπως ταυτότητες, φορητοί υπολογιστές και τηλέφωνα. Οι χώροι αυτοί είχαν επιγραφές όπως «Ημέρα Μετάβασης – Διαδικασία Εξόδου», ενώ σε ένα γραφείο υπήρχαν μικρά μπουκαλάκια νερού και ένα κουτί με χαρτομάντιλα. Μέσα σε έναν χώρο διακρίνονταν χαρτοκιβώτια.
Ένα πεντασέλιδο έντυπο «λίστας αποχώρησης» που στάλθηκε στους απολυμένους υπαλλήλους ανέφερε ότι η πρόσβασή τους στο κτίριο και στα emails θα διακοπεί την Παρασκευή στις 5 μ.μ. ώρα Ουάσινγκτον.
Μεταξύ εκείνων που απολύθηκαν ήταν και αρκετά μέλη του γραφείου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που είχε αναλάβει τον επαναπατρισμό Αφγανών συνεργατών των ΗΠΑ από την περίοδο του πολέμου στο Αφγανιστάν.
Όπως γράφει το Reuters στο δημοδίευμά του, τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ έδωσε εντολή στον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να αναμορφώσει το διπλωματικό σώμα ώστε να διασφαλιστεί ότι η εξωτερική πολιτική του Ρεπουμπλικανού προέδρου θα εφαρμόζεται «πιστά». Ο Τραμπ έχει επίσης επανειλημμένα δεσμευτεί να «καθαρίσει το βαθύ κράτος» απολύοντας κρατικούς υπαλλήλους που θεωρεί μη πιστούς.
Η αναδιάρθρωση εντάσσεται σε μια πρωτοφανή προσπάθεια του Τραμπ να περιορίσει τη δημόσια διοίκηση και να μειώσει, όπως υποστηρίζει, τη σπατάλη δημόσιων πόρων. Η κυβέρνησή του κατάργησε την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), η οποία διαχειριζόταν δισεκατομμύρια σε ανθρωπιστική βοήθεια παγκοσμίως, ενσωματώνοντάς την στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Ρούμπιο είχε ανακοινώσει τα σχέδια για την αναδιοργάνωση τον Απρίλιο, δηλώνοντας ότι το Υπουργείο ήταν «διογκωμένο, γραφειοκρατικό» και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής του ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων.
Οραματίστηκε μια νέα δομή που θα ενίσχυε τα περιφερειακά γραφεία και τις πρεσβείες και θα καταργούσε προγράμματα και τμήματα που δεν ευθυγραμμίζονται με τα «βασικά συμφέροντα της Αμερικής». Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου περιλαμβάνεται η κατάργηση της θέσης του επικεφαλής για την ασφάλεια των πολιτών, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και το κλείσιμο γραφείων που παρακολουθούν εγκλήματα πολέμου και συγκρούσεις διεθνώς.
Η αναδιοργάνωση αναμενόταν να ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιουλίου, αλλά καθυστέρησε λόγω νομικών προσφυγών, καθώς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέμενε απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ σχετικά με την προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να άρει προσωρινή διαταγή που εμπόδιζε τις μαζικές απολύσεις.
Την Τρίτη, το δικαστήριο έδωσε το πράσινο φως στην κυβέρνηση Τραμπ να προχωρήσει στις απολύσεις και στην εκτεταμένη αναδιοργάνωση πολλών ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Έκτοτε, το Νομικό Γραφείο του Λευκού Οίκου και το Γραφείο Διοίκησης Προσωπικού συνεργάζονται με τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες ώστε να διασφαλιστεί η νομιμότητα
