Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αφιέρωσε τις πρώτες εβδομάδες της θητείας του στην ενίσχυση της διεθνούς θέσης της Γερμανίας, όμως στο εσωτερικό υπέπεσε σε διαδοχικά λάθη, προκαλώντας αμφιβολίες για την ικανότητά του να εφαρμόσει τις οικονομικές του μεταρρυθμίσεις.
Το πιο πρόσφατο πλήγμα ήρθε με την αποτυχία εκλογής τριών νέων δικαστών στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Η ψηφοφορία στη Μπούντεσταγκ –που κανονικά θα ήταν τυπική διαδικασία, καθώς τα κόμματα της κυβέρνησης είχαν ήδη συμφωνήσει στα πρόσωπα– ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή την Παρασκευή, όταν κατέστη σαφές ότι οι Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς δεν θα στήριζαν πλήρως έναν υποψήφιο που πρότειναν οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), συγκυβερνών κόμμα.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ηγετικό στέλεχος του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, κατηγόρησε το Χριστιανοδημοκρατικό μπλοκ για αθέτηση της συμφωνίας.
«Περιμένω από την ηγεσία και την υπευθυνότητα να είναι κάτι παραπάνω από ωραία λόγια της Κυριακής», δήλωσε στο κοινοβούλιο. «Αν θέλουμε να περάσουμε αυτή τη χώρα μέσα από δύσκολους καιρούς, τότε αυτό σημαίνει και ότι πρέπει να στηρίξουμε δύσκολες αποφάσεις».
Αν και δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη λειτουργία του δικαστηρίου, η χαοτική αυτή αποτυχία ανέδειξε τα όρια της επιρροής του Μερτς στους ίδιους του τους βουλευτές, αναφέρει το Bloomberg. Παράλληλα αποκάλυψε τις εντάσεις στους κόλπους της κυβερνητικής συμμαχίας, ξυπνώντας μνήμες από τις εσωτερικές διαμάχες που ταλαιπώρησαν την κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς.
Ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, παρενέβη με ασυνήθιστα επικριτικό τόνο, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση «πλήγωσε τον εαυτό της». «Δεν πρόκειται για κάτι ασήμαντο», είπε στη δημόσια τηλεόραση ZDF το Σαββατοκύριακο.
Η τριπλή εσωτερική πίεση στην κυβέρνηση Μερτς
Με τη λαϊκή στήριξη εύθραυστη και τις ενδοκυβερνητικές σχέσεις σε ένταση, η κρίση υπογραμμίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Μερτς στην προσπάθειά του να προχωρήσει στην επόμενη φάση των μεταρρυθμίσεων. Παρότι πέτυχε την ψήφιση πακέτου φοροελαφρύνσεων ύψους €46 δισ. (54 δισ. δολάρια), οι συγκρούσεις για την αναμόρφωση του κράτους πρόνοιας και η διαμάχη για την πιθανή επαναφορά της στρατιωτικής θητείας παραμένουν μπροστά.
Καθώς το θέμα των δικαστών ήταν ένα από τα τελευταία σημεία στην ατζέντα πριν από τη θερινή διακοπή του κοινοβουλίου, η υπόθεση παραπέμπεται πλέον για τον Σεπτέμβριο, με τον Μερτς να προσπαθεί να περιορίσει τη ζημιά.
«Δεν είναι ευχάριστο, αλλά δεν είναι κάτι που θα μας ρίξει κάτω», δήλωσε την Κυριακή στην τηλεόραση ARD, χωρίς να προσδιορίσει χρονοδιάγραμμα ή λύση για τον διορισμό των δικαστών.
Ο Μερτς απέδωσε μέρος της ευθύνης στον Γενς Σπαν, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών, λέγοντας ότι «η ηγεσία της κοινοβουλευτικής ομάδας θα μπορούσε να είχε αντιληφθεί νωρίτερα τη δυσαρέσκεια» μεταξύ των βουλευτών του κόμματός του, εξαιτίας επίμαχων θέσεων για τις αμβλώσεις και αιτιάσεων για λογοκλοπή.
Δεν είναι το πρώτο σφάλμα της κυβέρνησης. Στις αρχές Ιουλίου, η κυβέρνηση Μερτς προκάλεσε κατακραυγή καθώς αθέτησε τη δέσμευσή της να μειώσει τον φόρο ηλεκτρικού ρεύματος για όλους τους πολίτες, περιορίζοντας τις ελαφρύνσεις μόνο στη βαριά βιομηχανία και τον αγροτικό τομέα.
Ο Μερτς σκοπεύει να αντέξει την καταιγίδα και εκτιμά ότι η οργή για τον φόρο στο ρεύμα θα ξεχαστεί, σύμφωνα με πρόσωπο από το περιβάλλον του. Η προτεραιότητά του, είπε η ίδια πηγή, παραμένουν οι παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Γερμανία.
Το ακροδεξιό AfD προσπαθεί να κερδίσει
Όμως τα εσωτερικά σφάλματα ευνοούν το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που πλέον ανταγωνίζεται την κεντροδεξιά συμμαχία του Μερτς για την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις. Το Σαββατοκύριακο διέρρευσε στρατηγική παρουσίαση του AfD, στην οποία καταγράφονταν τρόποι αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης και διεύρυνσης της απήχησης του κόμματος.
«Είστε ένας “χάρτινος καγκελάριος” που υποδύεται τη μεγάλη δύναμη στο εξωτερικό, ενώ στο εσωτερικό αφήνετε τους ηττημένους των εκλογών, τους Σοσιαλδημοκράτες, να σας εξευτελίζουν κατά βούληση», δήλωσε στο κοινοβούλιο η συμπρόεδρος του AfD, Άλις Βάιντελ. «Για τους πικραμένους πολίτες, είστε ήδη ο καγκελάριος του ψεύδους».
Η κριτική και τα κυβερνητικά λάθη έχουν αντίκτυπο. Η δημοτικότητα του Μερτς υποχώρησε στο 35%, επτά μονάδες κάτω από την προηγούμενη εβδομάδα, κυρίως λόγω της δυσαρέσκειας για τον φόρο στο ρεύμα, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση Forsa. Το ποσοστό αυτό πλησιάζει τα χαμηλά επίπεδα του προκατόχου του, Όλαφ Σολτς, ενώ μόλις το 33% των Γερμανών θεωρεί ότι η κυβέρνηση Μερτς μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα βασικά εσωτερικά ζητήματα.
Ο Μερτς υπερασπίστηκε την πρώιμη έμφαση που έδωσε στην εξωτερική πολιτική, λέγοντας ότι είναι κρίσιμη για τη στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων και για την ασφάλεια της Ευρώπης. Έχει προσπαθήσει να υποβαθμίσει τις αρχικές διαμάχες, επιμένοντας πως σημασία έχει η μεγάλη εικόνα.
«Η επιτυχία ή όχι της ομοσπονδιακής μας κυβέρνησης δεν θα κριθεί από το αν κάναμε το σωστό με τον φόρο ηλεκτρικού ρεύματος», είπε σε ομιλία του αυτόν τον μήνα. «Θα κριθεί από το αν κάναμε το σωστό για να διατηρήσουμε την ελευθερία, την ειρήνη, τη δημοκρατία και μια ανοικτή κοινωνία στη χώρα μας».
