Η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ της γαλλικής, βρετανικής και γερμανικής κυβέρνησης λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που είναι απαραίτητο για την Ευρώπη να τονώσει την αμυντική και οικονομική αυτονομία της απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα και την απρόβλεπτη συμπεριφορά του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Πρόσφατη δημοσκόπηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πλειοψηφία των Βρετανών θα ψήφιζε υπέρ της παραμονής της χώρας τους στην Ε.Ε., σε αντίθεση με το δημοψήφισμα του Brexit προ εννέα ετών. Οι προθέσεις είναι εξίσου θετικές και από την άλλη πλευρά. Οι περισσότεροι στη Γαλλία και τη Γερμανία, όπως επίσης στην Ιταλία και την Ισπανία, θα υποστήριζαν την επιστροφή της Βρετανίας στην Ε.Ε.
Αυτό το κλίμα αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης επιδίωξαν να καλλιεργήσουν περαιτέρω ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και ο Βρετανός πρωθυπουργός, σερ Κιρ Στάρμερ. Η επίσημη επίσκεψη του Μακρόν στη Βρετανία την περασμένη εβδομάδα ήταν η πρώτη από Γάλλο πρόεδρο ύστερα από 17ετία και η πρώτη μετά το Brexit. Το μήνυμα αυτής της επανένωσης ήταν τόσο ισχυρό, όσο ηχηρή υπήρξε η μετάβαση των κ. Μακρόν και Στάρμερ, μαζί με τον Γερμανό καγκελάριο, Φρίντριχ Μερτς, στο Κίεβο με τρένο στις 10 Μαΐου. Τότε ελήφθη η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία του «συνασπισμού των πρόθυμων» χωρών να συμπαρασταθούν στην Ουκρανία, που μάχεται τη ρωσική εισβολή εδώ και τριάμισι χρόνια. Εκείνη την περίοδο ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, θεωρούσε πως θα δελέαζε τη Μόσχα σε μια ειρηνευτική συμφωνία με το Κίεβο ή έστω μια εκεχειρία.
Σε αυτό το στάδιο ο Τραμπ φαίνεται να κατανοεί ότι ο Ρώσος ομόλογός του, Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν προτίθεται να κάνει κανέναν συμβιβασμό με το Κίεβο. Έτσι, ανήγγειλε τη Δευτέρα ότι προτίθεται να εξοπλίσει με επιθετικά όπλα την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων Patriot, αλλά μέσω πωλήσεων στα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ. Ανέφερε, επίσης, πως θα επιβληθούν στη Ρωσία «σοβαρότατες κυρώσεις» εάν δεν υπάρξει συμφωνία μέσα σε 50 ημέρες. Εντούτοις, δεδομένης της αβεβαιότητας που διακατέχει τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των ισχυρών κρατών της Ευρώπης είναι επιβεβλημένη. Ας μη λησμονείται ότι η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικανών έχει διακόψει, αν και προσωρινά, δύο φορές την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, με την τελευταία να έχει συμβεί μόλις μία εβδομάδα πριν.
Υπό αυτό το πρίσμα, το διπλωματικό τρίγωνο Λονδίνου-Παρισιού-Βερολίνου παίζει σημαίνοντα ρόλο, διότι διαμηνύει, μεταξύ άλλων, στην Ουάσιγκτον ότι η Ευρώπη είναι ένας ισχυρός εταίρος στο ΝΑΤΟ και όχι ένα σύνολο κρατών που δεν επιθυμούν να αναλάβουν το κόστος της άμυνάς τους. Πέραν της πρόσφατης δέσμευσης των τριών ισχυρών χωρών της Ευρώπης να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ, όπως απαίτησε ο Λευκός Οίκος, η χάραξη μιας κοινής πυρηνικής πολιτικής άμυνας είναι κρίσιμη. Παράλληλα, ο Μερτς μετέβη στο Λονδίνο, όπου υπέγραψε τη συνθήκη του Κένσινγκτον για τη στενότερη αμυντική συνεργασία των δυο χωρών, ανάλογη με τη «Northwood Declaration» των Μακρόν-Στάρμερ για τον συγχρονισμό των πυρηνικών τους δυνάμεων. Η Northwood Declaration ανταποκρίνεται, εξάλλου, σε έκκληση του Μερτς για την ενίσχυση της Ευρώπης στην πυρηνική αποτροπή.
Η αναγκαιότητα για την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης και τον συντονισμό της εξωτερικής πολιτικής των ισχυρών κρατών είναι άμεση, αλλά τεράστια παραμένει η πρόκληση της απεξάρτησης από τη στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ. Σε συνέντευξη στους Financial Times, ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, άσκησε πιέσεις στις αμυντικές βιομηχανίες να επισπεύσουν την παραγωγή τους.
Τι είναι η Συνθήκη του Κένσινγκτον, που υπέγραψαν Μερτς και Στάρμερ
Το «σύμφωνο φιλίας» που υπέγραψαν οι δύο χώρες προβλέπει τη στενότερη συνεργασία όσον αφορά τον αμυντικό τομέα και την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης. Ο Στάρμερ χαιρέτισε τη «στενή σχέση» των δύο χωρών «σε αυτήν την περίοδο μεγάλης αστάθειας στον κόσμο».
Ο Μερτς ανακοίνωσε ότι η Συνθήκη περιλαμβάνει και μια συμφωνία για την απλοποίηση της διαδικασίας στα σύνορα για τους μαθητές που συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγών. Λονδίνο και Βερολίνο θα συνεργαστούν επίσης για να αυξήσουν τις εξαγωγές όπλων, όπως των τεθωρακισμένων οχημάτων Boxer και των αεροσκαφών Typhoon, σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ.
Η Γερμανία πρόκειται επίσης να δεσμευτεί ότι θα ποινικοποιήσει τη διευκόλυνση της παράτυπης μετανάστευσης προς το Ηνωμένο Βασίλειο, τροποποιώντας τον σχετικό νόμο μέχρι τα τέλη του έτους, ανέφερε η βρετανική κυβέρνηση, εκφράζοντας την ικανοποίησή της.
Στην ατζέντα των συνομιλιών ήταν επίσης η υποστήριξη των δύο χωρών στην Ουκρανία. Όπως και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, Γερμανία και Βρετανία θα χρηματοδοτήσουν ένα μέρος των αμερικανικών όπλων που υποσχέθηκε στο Κίεβο ο Τραμπ. Η Γερμανία έχει προτείνει να αγοράσει δύο συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας Patriot.
Το σύμφωνο φιλίας ανοίγει τον δρόμο για στενότερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, ιδίως για την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων και για επιχειρήσεις στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η συμφωνία θα σημάνει επίσης τη συνεργασία των δύο χωρών σε τομείς στρατηγικής σημασίας, όπως είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι μεταφορές.
