Με μια νομοθετική πρωτοβουλία Αμερικανοί βουλευτές επιχειρούν να επαναφέρουν στο προσκήνιο την κατάργηση της ετήσιας ανανέωσης της άρσης του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο. Ο «Νόμος για τον Τερματισμό του Εμπάργκο στην Κύπρο» που επανακατατέθηκε από τα ηγετικά στελέχη της ομάδας ελληνικών υποθέσεων στο Κογκρέσο (Κρις Πάππας, Γκας Μπιλιράκης, Ντίνα Τάιτους και Νικόλ Μαλλιωτάκη) αποτελεί μια διακομματική πρωτοβουλία που θα παρατείνει την περίοδο ανανέωσης του εμπάργκο από το ένα έτος στα πέντε έτη.
Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει αναθέσει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να πιστοποιεί κάθε χρόνο ότι η Κύπρος συνεχίζει να εκπληρώνει όλες τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο «East Med Act» προκειμένου να δίνεται η άδεια για την ετήσια αναστολή (annual waiver) του εμπάργκο. Εάν το νέο νομοσχέδιο τελικά περάσει, αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι οι περιορισμοί στην άρση του εμπάργκο καταργούνται, καθώς η άρση θα ανανεώνεται αυτόματα κάθε πέντε χρόνια. Ειδικότερα, η νέα νομοθεσία θα:
- Παρατείνει την περίοδο ανανέωσης της άρσης του εμπάργκο όπλων από το ένα έτος στα πέντε έτη.
- Επιτρέπει στον Πρόεδρο να επανεξετάζει την άρση του εμπάργκο όπλων μόνο κάθε πέντε έτη.
- Απαγορεύει στον Πρόεδρο να τερματίσει την άρση, εκτός εάν το Κογκρέσο λάβει πιστοποίηση ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν συνεργάζεται με τις ΗΠΑ στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, στις μεταρρυθμίσεις οικονομικής εποπτείας, και στην άρνηση πρόσβασης σε ρωσικά στρατιωτικά πλοία για ανεφοδιασμό και συντήρηση.
Όπως επισημαίνουν οι Αμερικανοί νομοθέτες, «αυτή η αλλαγή θα ενισχύσει την ιστορική άνοδο των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναπτύσσοντας τη διμερή συνεργασία και προωθώντας τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο». Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνουν ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι σχέσεις ΗΠΑ-Κύπρου έχουν ενισχυθεί σημαντικά, με την Κύπρο να αναδεικνύεται σε καίριο σύμμαχο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και την περιφερειακή σταθερότητα.
Το παρασκήνιο πίσω από το νομοσχέδιο για την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο
Υπενθυμίζεται ότι ο «Νόμος περί Εταιρικής Σχέσης για την Ασφάλεια και την Ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019» εξουσιοδότησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ να άρει το εμπάργκο όπλων σε ετήσια βάση. Ωστόσο, οι Αμερικανοί νομοθέτες θεωρούν ότι η νέα νομοθετική πρωτοβουλία επιτρέπει να γίνει το επόμενο λογικό βήμα μετά τη πλήρη άρση του εμπάργκο αλλά και την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων από την πλευρά της Κύπρου. Με αυτό τον τρόπο, εκτιμούν ότι θα είναι εφικτός ένας πιο μακροχρόνιος εξοπλιστικός σχεδιασμός που θα επιτρέψει την καλύτερη συνεργασία μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Λευκωσίας στον τομέα της ασφάλειας. Όπως εξηγούν, η ανάγκη της ετήσιας ανανέωσης περιορίζει την ικανότητα της Κύπρου να σχεδιάζει μακροπρόθεσμα και να προμηθεύεται αμερικανικά αμυντικά συστήματα, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη στρατιωτική διαλειτουργικότητα των δύο χωρών.
Υπό αυτό το πρίσμα, τονίζουν ότι η ετήσια ανανέωση δημιουργεί παρενέργειες που επηρεάζουν την κοινή έρευνα για την κυβερνοασφάλεια και τη θαλάσσια ασφάλεια και μειώνουν την αποτελεσματικότητα του State Partnership Program του υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών στο οποίο έχει ενταχθεί η Κύπρος.
Η νομοθετική πρωτοβουλία υποστηρίζεται από το Αμερικανικό Ελληνικό Ινστιτούτο (AHI), τη Συντονιστική Προσπάθεια των Ελλήνων, το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας (HALC) και την ΠΣΕΚΑ (Παγκόσμια Συντονιστική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα).
