Η Γερμανία απέρριψε το σχέδιο προϋπολογισμού της Κομισιόν ύψους 2 τρισ. ευρώ (2,3 τρισεκατομμύρια δολάρια), λίγες ώρες μετά την ανακοίνωσή του από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις Βρυξέλλες. Αντίδραση υπήρξε και από την Ολλανδία, που χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό «υπερβολικό».
«Μια συνολική αύξηση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. είναι απαράδεκτη σε μια εποχή που όλα τα κράτη-μέλη καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την εξυγίανση των εθνικών τους προϋπολογισμών», δήλωσε ο επικεφαλής εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης. «Επομένως, δεν θα μπορέσουμε να αποδεχθούμε την πρόταση της Επιτροπής».
Η δήλωση του μεγαλύτερου κράτους-μέλους της Ε.Ε. υποδηλώνει τη μάχη που έχει μπροστά της η Επιτροπή, καθώς προσπαθεί να εξασφαλίσει την αποδοχή του επόμενου επταετούς προϋπολογισμού της, ο οποίος αρχίζει το 2028.
Υπερβολικός ο προϋπολογισμός, λέει και η Ολλανδία
Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, Ίλκο Χάινεν, χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό που κατατέθηκε ως «υπερβολικό». «Δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο να ξοδέψει η Ε.Ε. περισσότερα χρήματα, αλλά στο πώς να ξοδέψουμε καλύτερα τα υπάρχοντα κονδύλια. Αυτό θα απαιτήσει δύσκολες αποφάσεις. Η οικονομική συνεισφορά των Κάτω Χωρών στην Ε.Ε. είναι ήδη σημαντική. Θέλουμε να δούμε μια καλύτερη καθαρή θέση πληρωμών. Όσον αφορά τις Κάτω Χώρες, δεν υπάρχουν νέα μέσα στο τραπέζι για το κοινό χρέος», δήλωσε.
Νωρίτερα την Τετάρτη, η Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο πρότασης έπειτα από έντονες διαπραγματεύσεις, που συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης και ξανάρχισαν το πρωί της Τετάρτης.
Το ποσό των 1,98 τρισεκατομμυρίων ευρώ αντιπροσωπεύει σημαντική αύξηση σε σχέση με τα 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ -που αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ της Ε.Ε.- που διατέθηκαν κατά τον τελευταίο δημοσιονομικό κύκλο, μεταξύ 2021 και 2027. Το τεράστιο αυτό ποσό είναι πιθανό να συναντήσει αντίσταση από ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε., που ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα και τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη χρηματοδότηση του μεγαλύτερου μέρους του πακέτου μέσω εθνικών συνεισφορών.
Στο σχέδιο περιλαμβάνεται ένα ταμείο ανταγωνιστικότητας, ευημερίας και ασφάλειας ύψους 590 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 451 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες να συμβαδίσουν με τους διεθνείς ανταγωνιστές τους.
Προκειμένου να κατευθυνθούν πόροι προς αυτούς τους τομείς, η χρηματοδότηση για τη γεωργία -παραδοσιακά μία από τις μεγαλύτερες δαπάνες του μπλοκ- θα μειωθεί δραστικά. Οι αγρότες θα λάβουν τουλάχιστον 300 δισεκατομμύρια ευρώ σε άμεσες πληρωμές, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες. Αυτό συγκρίνεται με τα 387 δισεκατομμύρια ευρώ του τρέχοντος προϋπολογισμού για τη γεωργία, αν και η σύνθεση των στόχων για τη χρηματοδότηση θα αλλάξει κάπως.
Η Επιτροπή πρότεινε επίσης χρηματοδότηση ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία για την επταετή περίοδο που καλύπτει ο προϋπολογισμός. Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι τα χρήματα θα υποστηρίξουν την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας, καθώς και την πορεία της χώρας προς την ένταξη στην Ε.Ε.
Η πρόταση της Τετάρτης ξεκινά μια επίπονη διαδικασία, στην οποία θα συμμετάσχουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη-μέλη. Οι ηγέτες της Ε.Ε. πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους. Ο προϋπολογισμός πρέπει να συμφωνηθεί μέχρι το τέλος του 2027.
Ο Επίτροπος της Ε.Ε. Μάικλ ΜακΓκράθ δήλωσε στο Bloomberg Radio την Τετάρτη το πρωί ότι ο προϋπολογισμός καταρτίζεται «υπό δύσκολες συνθήκες», συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης να αρχίσει η αποπληρωμή του χρέους της Ε.Ε. από την πανδημία Covid το 2028, το οποίο θα μπορούσε να φθάσει τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
«Μας περιμένουν δύο χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων», είπε. «Ωστόσο, σήμερα είναι μια σημαντική μέρα».
Οι συζητήσεις για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. είναι από καιρό αμφιλεγόμενες, καθώς η Ε.Ε. αντιμετωπίζει ανταγωνιστικές απαιτήσεις, από τη γεωργία έως την περιφερειακή χρηματοδότηση για τα φτωχότερα κράτη-μέλη.
Η φετινή πρόταση, η οποία θα καθορίσει τις προτεραιότητες των δαπανών της Ένωσης μεταξύ 2028 και 2034, είναι ακόμη πιο ευαίσθητη, δεδομένου του στόχου της Ε.Ε. να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, καθώς αντιμετωπίζει οικονομικές απειλές από τις ΗΠΑ και αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα. Σε έκθεση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, πέρυσι προειδοποιήθηκε ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει επενδυτικό κενό 800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Ο τρέχων μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός υποστηρίζει περίπου 50 ταμεία της Ε.Ε., από την έρευνα έως τα ενεργειακά έργα. Χρηματοδοτείται κυρίως από συνεισφορές των κρατών-μελών, με τις πλουσιότερες οικονομίες να είναι καθαροί συνεισφέροντες στο κοινό ταμείο.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, δήλωσε ότι το κοινοβούλιο -το οποίο πρέπει να εγκρίνει την πρόταση- θα διασφαλίσει ότι κάθε σεντ του προϋπολογισμού θα μετράει. «Η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι επιλογή, είναι ευθύνη», είπε.
