Το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας Patriot είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο για την ικανότητά του να καταρρίπτει αεροσκάφη, drones και πυραύλους.
Τώρα, σύμφωνα με την Wall Street Journal, μια νέα έκδοση ενός ευρωπαϊκού συστήματος, του SAMP/T, πρόκειται να αμφισβητήσει την κυριαρχία των Patriot και θα δείξει αν η Ευρώπη μπορεί να απεξαρτηθεί από τα αμερικανικά όπλα.
Το λεγόμενο Samp/T της Ευρώπης βρίσκεται εδώ και καιρό στη «σκιά» του αμερικανικού ανταγωνιστή του, ο οποίος έχει εξασφαλίσει πολύ περισσότερες παραγγελίες και έχει αποδείξει την αξία του στο πεδίο της μάχης.
Ο γαλλοϊταλικός κατασκευαστής του συστήματος (EUROSAM – κονσόρτσιουμ των ΜBDA & Thales) λέει ότι το μοντέλο επόμενης γενιάς του είναι καλύτερα εξοπλισμένο για να δώσει τη δική του «μάχη» για τις παραγγελίες. Όπως σημειώνει η WSJ, το λανσάρισμα γίνεται καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες και συζητά κατά πόσο θα πρέπει να εξαρτάται τόσο πολύ από τα αμερικανικά όπλα. Εξάλλου, η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχει υπάρξει κατά καιρούς αβέβαιη υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει καλέσει την Ευρώπη να φροντίσει για τη δική της ασφάλεια.
Στο επίκεντρο της ασφάλειας βρίσκεται η αεράμυνα, η οποία έχει αποδειχθεί απαραίτητη τόσο για το Ισραήλ όσο και για την Ουκρανία για την άμυνα κατά των επιθέσεων από το Ιράν και τη Ρωσία, αντίστοιχα. Το νέο σύστημα Samp/T θα «αναμετρηθεί» με το Patriot σε μια εποχή που το αμερικανικό σύστημα αντιμετωπίζει όλο και περισσότερες δυσκολίες στην Ουκρανία, καθώς η Ρωσία χρησιμοποιεί πιο ευέλικτους βαλλιστικούς πυραύλους, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο.
Οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη αξιολογούν τις δυνατότητες αεράμυνάς τους. Η Δανία, η οποία έχει εξοργιστεί από την επιθυμία του Τραμπ να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποφασίσει ποιο σύστημα θα αγοράσει αργότερα φέτος. Σύμφωνα με τη WSJ, αξιωματούχοι αναμένουν επίσης ότι το Βέλγιο, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αναβαθμίσουν σύντομα την αεράμυνά τους.
O ευρωπαϊκός πύραυλος Samp/T βασίζεται στον ήδη γνωστό ΑSTER των φρεγατών
Ο αντιαεροπορικός πύραυλος Samp/T (εδάφους – αέρος) βασίζεται στον γνωστότερο πύραυλο επιφανείας – αέρος, με το όνομα ASTER, που τοποθετείται σε φρεγάτες, όπως στις δικές μας FDI Βellhara (Naval Group). Το σύστημα εδάφους-αέρος έχει πωληθεί μέχρι στιγμής μόνο στην Ιταλία και τη Γαλλία – τα κράτη που τον κατασκευάζουν – καθώς και μια τροποποιημένη έκδοση στη Σιγκαπούρη. Από το 2011 που τέθηκε σε υπηρεσία, έχει καταγράψει 18 πλήρεις παραγγελίες. Αντίθετα, το αμερικανικό σύστημα Patriot έχει εξασφαλίσει περισσότερες από 240 παραγγελίες από 19 χώρες.
Η κυριαρχία του Patriot εδραιώθηκε στην Ουκρανία, όπου το σύστημα αυτό αποθεώθηκε για την εξουδετέρωση των βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων της Ρωσίας. Τους τελευταίους μήνες, όμως, οι πιο ευέλικτοι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έχουν καταφέρει να αποφύγουν τα ραντάρ του, δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος. Η αμερικανική εταιρεία RTX (γνωστότερη ως Raytheon μέχρι το 2023), που παράγει τα Patriot, ανέφερε ότι το σύστημα ενημερώνεται συνεχώς με βάση τις πραγματικές εμπλοκές στο πεδίο των μαχών.
Ουκρανικές δυνάμεις ανέφεραν ότι το Samp/T δυσκολεύτηκε να καταστρέψει βαλλιστικούς πυραύλους από την αρχή. Ένας Ιταλός αξιωματούχος δήλωσε όμως ότι είχαν λάβει «θετικά σχόλια» για το σύστημα από το Κίεβο.
Η επόμενη γενιά του ευρωπαϊκού πυραύλου Samp/T έχει αρκετά χαρακτηριστικά που οι κατασκευαστές του υποστηρίζουν ότι θα το κάνουν να ξεπεράσει πλέον το Patriot. Σε αυτά περιλαμβάνεται ένα νέο ραντάρ 3D Phased Array, που μπορεί να περιστρέφεται πλήρως και να εντοπίζει στόχους σε 360 μοίρες γύρω του και σύστημα που επιτρέπει την εκτόξευση πυραύλων προς όλες τις κατευθύνσεις. Η MBDA έχει επίσης επανασχεδιάσει πλήρως τον πύραυλο που εκτοξεύει το Samp/T. Ο νέος πύραυλος Aster B1NT έχει εμβέλεια άνω των 90 μιλίων και μπορεί να αναχαιτίσει επερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς (εμβέλειας έως 600 χλμ).
Και τα δύο συστήματα, προσθέτει η WSJ, αποτελούνται από τρία κύρια μέρη: ένα ραντάρ, μια μονάδα ελέγχου και έναν εκτοξευτή που εκτοξεύει πυραύλους αναχαίτισης. Ολόκληρο το σύστημα Samp/T μπορεί να εγκατασταθεί από μόλις 15 άτομα. Ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί σήμερα περίπου 90 στρατιώτες για μια συστοιχία Patriot. Δεν είναι σαφές ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός που απαιτείται.
Τα Patriot είναι δοκιμασμένα στη μάχη αλλά η Ευρώπη καραδοκεί τεχνολογικά
Η RTX υποστήριξε ότι το Patriot έχει δοκιμαστεί πολλές φορές στη μάχη και ότι ένα νέο ραντάρ θα δώσει στο σύστημα κάλυψη 360 μοιρών. Εξάλλου, σύμφωνα με εκπρόσωπο του αμερικανικού στρατού, το νέο ραντάρ δοκιμάζεται και θα εγκατασταθεί σε επιχειρησιακές μονάδες το 2029.
Yπάρχει όμως ένα κρίσιμο ζήτημα του κατά πόσο γρήγορα μπορούν να παραχθούν αυτοί οι πύραυλοι για να χρησιμοποιηθούν στην Ουκρανία.
Πέρυσι, η MBDA αργούσε τόσο πολύ να κατασκευάσει τους πυραύλους Aster που η γαλλική κυβέρνηση απείλησε να εθνικοποιήσει την παραγωγή. Έκτοτε η εταιρεία δεσμεύτηκε να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσει τη γραμμή παραγωγής της, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της παραγωγής των Asters κατά 50% έως το 2026, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2022.
Αμερικανοί αξιωματούχοι από τη μεριά τους έχουν εκφράσει στο παρελθόν ανησυχίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα των πυραύλων αναχαίτισης που χρησιμοποιεί το Patriot, δεδομένης της τεράστιας ζήτησης για αυτούς. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να παρακρατήσει τους αναχαιτιστικούς πυραύλους Patriot και άλλα όπλα έγινε εν μέρει για να ενισχυθούν τα αμερικανικά αποθέματα. Ο Τραμπ δήλωσε όμως αργότερα ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν στην Ουκρανία όπλα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της -συμπεριλαμβανομένης της αποστολής περισσότερων Patriot, που θα πληρωθούν από τα ευρωπαϊκά κράτη.
Τα βλήματα του συστήματος Patriot κατασκευάζονται από την Lockheed Martin, η οποία υποστηρίζει ότι σύντομα θα είναι σε θέση να παράγει 600 ετησίως, από 550 προηγουμένως. Η διαδικασία εξακολουθεί να διαρκεί περισσότερο από όσο θα ήθελε η εταιρεία.
Σε περίπτωση επιτυχίας, οι προσπάθειες της Ευρώπης να αναπτύξει και να πουλήσει εγχώριες εναλλακτικές λύσεις για τα κορυφαία σε πωλήσεις αμερικανικά όπλα θα μπορούσαν να πλήξουν μια προσοδοφόρα αγορά για τις αμερικανικές αμυντικές εταιρείες.
