Εύθραυστη η εκεχειρία στη Συρία, κραυγή αγωνίας από τον ΟΗΕ

Έντονη ανησυχία από ΟΗΕ για την κλιμάκωση της βίας στη Συρία. Η εύθραυστη εκεχειρία απειλείται μετά τις ισραηλινές επιθέσεις

Δρούζοι στη γραμμή κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των Υψιπέδων του Γκολάν και της Συρίας © EPA/ATEF SAFADI

Η εκεχειρία στη νότια Συρία παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη, καθώς νέες εξελίξεις απειλούν να αναζωπυρώσουν τη βία στην περιοχή της Σουέιντα. Η συριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αναπτύξει εκ νέου δυνάμεις ασφαλείας στην περιοχή, με σκοπό την αποκλιμάκωση των συγκρούσεων ανάμεσα στους Δρούζους κατοίκους και τις σουνιτικές φυλές των Βεδουίνων. Ωστόσο, η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει νέες εντάσεις, με το Ισραήλ να εκφράζει την κάθετη αντίθεσή του, προειδοποιώντας τη Δαμασκό να αποσύρει τις δυνάμεις της από τον Νότο.

Μετά από σφοδρά ισραηλινά αεροπορικά πλήγματα στη Δαμασκό και στρατιωτικούς στόχους στη Σουέιντα, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαμεσολάβησαν για την επίτευξη μιας προσωρινής εκεχειρίας. Ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας, Άχμαντ αλ Σάρα, διέταξε την αποχώρηση των κυβερνητικών στρατευμάτων από την περιοχή, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την πλήρη ανάφλεξη με το Ισραήλ.

Ωστόσο, οι συγκρούσεις συνεχίζονται. Μαχητές Βεδουίνων φέρονται να εξαπέλυσαν νέα επίθεση εναντίον των Δρούζων, προκαλώντας ακόμη περισσότερα θύματα. Στη Σουέιντα, πάνω από 500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε μόλις πέντε ημέρες, ενώ μαρτυρίες αναφέρουν περιπτώσεις εν ψυχρώ εκτελέσεων από τον συριακό στρατό.

Ποιοι είναι οι Δρούζοι στη Συρία και γιατί το Ισραήλ τους προστατεύει

Οι Δρούζοι είναι μια αραβική σέκτα, με πληθυσμό σχεδόν 1 εκατ., η οποία μοιράζεται ανάμεσα σε Συρία, Λίβανο και Ισραήλ. Στη νότια Συρία οι Δρούζοι είναι πλειοψηφία στην επαρχία Σουέιντα. Προερχόμενη από την Αίγυπτο τον 11ο αιώνα, η συγκεκριμένη θρησκευτική κοινότητα ασπάζεται ένα παρακλάδι του Ισλάμ που δεν επιτρέπει προσηλυτισμούς (από και προς τη θρησκεία αυτή) και δεν επιτρέπει γάμους μεταξύ ατόμων με διαφορετικά έθνη.

Στη Συρία, ο πληθυσμός των Δρούζων συγκεντρώνεται γύρω από τρεις κύριες επαρχίες κοντά στα -κατεχόμενα από το Ισραήλ- Υψίπεδα του Γκολάν στο νότιο τμήμα της χώρας. Περισσότεροι από 20.000 Δρούζοι κατοικούν στα Υψίπεδα του Γκολάν, ένα οροπέδιο στρατηγικής σημασίας που κατέλαβε το Ισραήλ από τη Συρία κατά τη διάρκεια του λεγόμενου «Πολέμου των Έξι Ημερών το 1967», προτού το προσαρτήσει και επίσημα το 1981. Οι Δρούζοι που κατοικούν εκεί, μοιράζονται την περιοχή με περίπου 25.000 Εβραίους εποίκους, διασκορπισμένους σε περισσότερους από 30 οικισμούς. Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι Δρούζοι που κατοικούν στο Γκολάν, αυτοπροσδιορίζονται ως Σύροι. Έχουν απορρίψει την πρόταση να αποκτήσουν ισραηλινή υπηκοότητα, όταν το Ισραήλ κατέλαβε την περιοχή. Σε όσους αρνήθηκαν, χορηγήθηκαν ισραηλινές κάρτες παραμονής, ωστόσο δεν θεωρούνται Ισραηλινοί πολίτες.

Το Ισραήλ δηλώνει ότι δεν θα ανεχτεί την παρουσία του συριακού στρατού στον Νότο. Παράλληλα, ανακοίνωσε την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Δρούζους της Σουέιντα, η οποία περιλαμβάνει τρόφιμα και ιατρικά εφόδια. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, έκανε λόγο για επείγουσα ανάγκη στήριξης της κοινότητας. Σε μια αιχμηρή δήλωση, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε: «Αυτή δεν είναι μια εκεχειρία της διπλωματίας. Είναι μια εκεχειρία της ισχύος. Η ασφάλεια επιτυγχάνεται μέσα από τη δύναμη, όχι μέσω ικεσιών».

Στον αντίποδα, ο μεταβατικός πρόεδρος της Συρίας κατηγόρησε το Ισραήλ ότι επιδιώκει να μετατρέψει τη χώρα σε πεδίο μόνιμου χάους. Απηύθυνε μήνυμα, μάλιστα, προς τη Δρούζικη κοινότητα, υπογραμμίζοντας ότι η προστασία των δικαιωμάτων της είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης και απορρίπτοντας κάθε ξένη ανάμειξη. Παρά την αποχώρηση των κυβερνητικών δυνάμεων, η ισραηλινή παρουσία στην περιοχή ενισχύεται. Στρατιωτικές μονάδες του Ισραήλ πέρασαν στη συριακή πλευρά των συνόρων, ενώ ο αρχηγός των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων μετέβη επιτόπου για να εκτιμήσει την κατάσταση.

 Τα Ηνωμένα Έθνη απαιτούν διεξαγωγή έρευνας για τη βία στη νότια Συρία

Την ίδια ώρα, ο ΟΗΕ εκφράζει βαθιά ανησυχία. Ο Ύπατος Αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, κάλεσε για την άμεση διεξαγωγή ανεξάρτητων, ταχύτατων και διαφανών ερευνών σχετικά με τη βία, καταγγέλλοντας σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η προστασία των αμάχων πρέπει να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Η βία και οι πράξεις εκδίκησης δεν αποτελούν λύση» τόνισε.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι συνολικά 594 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες ημέρες. Η Ύπατη Αρμοστεία κάνει λόγο για μαρτυρίες Σύρων που δηλώνουν ότι φοβούνται για τη ζωή τους, ενώ καταγράφονται αναφορές για θύματα αμάχων από τα ισραηλινά πλήγματα στη Σουέιντα, την Ντεράα και στο κέντρο της Δαμασκού. Σύμφωνα με το Γραφείο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), σχεδόν 2.000 οικογένειες έχουν εκτοπιστεί λόγω των μαχών.

Η κατάσταση παραμένει ρευστή και απρόβλεπτη, με τη διεθνή κοινότητα να πιέζει για διατήρηση της εκεχειρίας και αποτροπή περαιτέρω αιματοχυσίας. Το αν η Συρία θα αποφύγει μια νέα καταστροφική σύγκρουση, εξαρτάται πλέον από τις επόμενες κινήσεις τόσο της Δαμασκού όσο και του Τελ Αβίβ.