Προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη, αλλά και να αναπληρωθούν «κενά» στον προϋπολογισμό των κρατών, οι κυβερνήσεις της Ευρώπης εγείρουν όλο και πιο έντονα το ζήτημα της κατάργησης ορισμένων αργιών. Υπό το βάρος των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που άφησε η πανδημία και η ενεργειακή κρίση, καθώς και της ανάγκης για την τόνωση των αμυντικών τους δαπανών, τα ευρωπαϊκά κράτη σπάνε το «ταμπού» της μερικής κατάργησης των αργιών, κάτω από το αυστηρό βλέμμα της κοινής γνώμης. Στο στόχαστρο βρέθηκε η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία.
Σε μια προσπάθεια να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της Γαλλίας, ο πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, κινδυνεύει με πρόταση μομφής, διότι πρότεινε στα μέσα Ιουλίου την κατάργηση δύο από τις έντεκα αργίες που περιλαμβάνει κάθε έτος, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για το 2026. Στη δέσμη των μέτρων για δημοσιονομική λιτότητα συμπεριλήφθηκε, επίσης, το πάγωμα όλων των αυξήσεων στις κοινωνικές παροχές και συντάξεις στα επίπεδα του 2025, η περικοπή θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα και ο περιορισμός των φορολογικών ελαφρύνσεων για τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα. «Είναι η τελευταία στάση πριν από τον γκρεμό, πριν μας συντρίψει το χρέος», είπε ο Μπαϊρού, τονίζοντας πως είναι απαραίτητο να εξοικονομηθούν 43,8 δισ. ευρώ από τον επόμενο προϋπολογισμό. Την ίδια ώρα, ο Μακρόν δεσμεύτηκε πως θα αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες κατά 6,5 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία. «Αυτή η ιστορική προσπάθεια για δαπάνες είναι αναλογική, αξιόπιστη και απαραίτητη», δήλωσε ο Μακρόν στα μέσα Ιουλίου.
Η διεθνής εμπειρία και το εργασιακό περιβάλλον
Ορισμένες χώρες στην Ευρώπη έχουν ήδη καταργήσει κάποιες αργίες. Η Δανία κατήργησε το 2023 τη «Store Bededag» (Μεγάλη Ημέρα Προσευχής), μια θρησκευτική αργία που υπήρχε για πάνω από 300 χρόνια. Ο λόγος δεν ήταν άλλος από την ενίσχυση του αμυντικού προϋπολογισμού μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι η κατάργηση της αργίας θα ενίσχυε την εργασία και έτσι θα απέφερε επιπλέον έσοδα για την κάλυψη των αμυντικών αναγκών. Η Σλοβακία, η οποία έχει 14 αργίες ανά έτος, ανακοίνωσε πως θα χαρακτηρίσει μία από αυτές ως εργάσιμη ημέρα από το επόμενο έτος. Η επιχειρηματική κοινότητα στη Γερμανία και τη Φινλανδία έχει εκφράσει ανάλογες απόψεις.
Στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ήταν για μία ακόμη φορά εμπρηστικός στις δηλώσεις του. Στην αργία «Juneteenth» -η οποία καθιερώθηκε επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν και τιμά την κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ- ο Τραμπ έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social ότι υπάρχουν υπερβολικά πολλές αργίες στη χώρα του. Κατά κοινή ομολογία, η Ευρώπη έχει ένα ευνοϊκότερο εργασιακό περιβάλλον από τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ έχουν 11 επίσημες αργίες, όσες και η Γαλλία, όμως δεν εγγυώνται άδεια μετ’ αποδοχών, ενώ οι Γάλλοι δικαιούνται τουλάχιστον πέντε εβδομάδες, όπως επισημαίνεται από το πρακτορείο Bloomberg. Εκτός της Σλοβακίας, οι περισσότερες αργίες ανήκουν στην Ισπανία και την Αυστρία, φτάνοντας τις 14 και 13 ανά έτος, αντίστοιχα.
Προκλήσεις και προοπτικές
Η συζήτηση για την κατάργηση των αργιών είναι ένα ευαίσθητο θέμα στη Δύση. Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οι πραγματικοί μισθοί παρέμειναν στάσιμοι ή μειώθηκαν για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Επιπλέον, η αποδυνάμωση της μεταποίησης οδήγησε σε μαζική απώλεια θέσεων εργασίας, στη βαθιά δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης και σε ενίσχυση των ακραίων πολιτικών κομμάτων που καταδικάζουν τη μετανάστευση. Οι εργαζόμενοι θεωρούν πια ότι οι αργίες είναι κάποιες από τις παρακαταθήκες που τους έχουν αφήσει οι παλαιότερες γενεές.
Από την άλλη πλευρά, η πτώση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη απειλεί την αυτονομία ή ακόμη και την επιβίωση των οικονομιών της. Μετά την ενεργειακή κρίση που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ καλείται να τονώσει την ανταγωνιστικότητά της απέναντι στον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ και την «επέλαση» βιομηχανικών προϊόντων από την Κίνα σε πολύ χαμηλές τιμές. Οι συνθήκες είναι τόσο τεταμένες, που πάνω από 60 ισχυροί όμιλοι στη Γερμανία αποφάσισαν να επενδύσουν τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ σε νέα έργα, ώστε να ξεφύγει η οικονομία, η μεγαλύτερη της Ευρωζώνης, από τη στασιμότητα. Σε αυτήν την πρωτοβουλία συμμετέχουν οι Deutsche Bank και Siemens.
Εν τέλει, όμως, το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις καταφεύγουν στη μερική κατάργηση των αργιών για τη μείωση των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό ή την εξασφάλιση πόρων για τις αμυντικές δαπάνες καταδεικνύει πως στερεύουν τα εργαλεία για τη βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης των χωρών τους. Όπως παρατηρούν οικονομικοί αναλυτές στο Bloomberg, η εργασία που δεν ολοκληρώνεται σε μια μέρα άδειας αναπληρώνεται συχνά αργότερα. Η μεταποίηση -η οποία πλήττεται περισσότερο από τις αργίες- αποτελεί πλέον μικρότερο τμήμα των ανεπτυγμένων οικονομιών. Τομείς, δε, όπως τα εστιατόρια και ο τουρισμός κερδίζουν περισσότερα χρήματα όταν οι άνθρωποι δεν βρίσκονται στο γραφείο.
