ΕΕ: Ταξίδι Φον ντερ Λάιεν-Κόστα σε Ιαπωνία & Κίνα με… μικρό καλάθι για το Πεκίνο

Η αντιπροσωπεία της ΕΕ δεν αναμένει ουσιαστικές συμφωνίες από τη συνάντηση με την κινεζική πλευρά, στόχος μια εποικοδομητική συζήτηση

Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν © EPA/OLIVIER MATTHYS

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντήσουν τους Ιάπωνες και Κινέζους ομολόγους τους αυτήν την εβδομάδα, με υψηλές προσδοκίες για ενισχυμένη αμυντική και εμπορική συνεργασία με το Τόκιο, σε έντονη αντίθεση με τις περιορισμένες ελπίδες για τις συνομιλίες στο Πεκίνο. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, θα ταξιδέψουν αυτήν την εβδομάδα στην Ασία, συναντώντας πρώτα τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Σιγκερού Ισίμπα, την Τετάρτη στο Τόκιο και στη συνέχεια τον Κινέζο πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, και τον πρωθυπουργό, Λι Τσιανγκ, την Πέμπτη στο Πεκίνο.

Στην Ιαπωνία σκοπεύουν να υπογράψουν συμφωνίες για συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία και την οικονομική ασφάλεια, αναφέρει το Bloomberg. Ωστόσο, δεν αναμένεται κοινή δήλωση από τη σύνοδο στο Πεκίνο, σύμφωνα με τις πληροφορίες του μέσου.

Η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία δεν αναμένει ουσιαστικές συμφωνίες από τη συνάντηση με την κινεζική πλευρά, επιδιώκοντας απλώς μια «ουσιαστική, ανοιχτή, άμεση, καλή και εποικοδομητική συζήτηση», ανέφερε ένας από τους αξιωματούχους. Η Ευρώπη ελπίζει να ξεκαθαρίσει τι αναμένει από το Πεκίνο για να διορθωθούν οι μη βιώσιμες οικονομικές σχέσεις και να εξισορροπηθούν οι διμερείς δεσμοί, πρόσθεσε.

«Η ατμόσφαιρα στις σχέσεις Κίνας – Ευρώπης έχει γίνει λεπτή πριν από τη σύνοδο κορυφής», δήλωσε στο Bloomberg ο Τσούι Χονγκτζιάν, πρώην Κινέζος διπλωμάτης και νυν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ξένων Σπουδών του Πεκίνου. «Ορισμένες ευνοϊκές συνθήκες, όπως οι δασμοί του Τραμπ, θα μπορούσαν να φέρουν πιο κοντά τις δύο πλευρές, όμως άλλες δυσμενείς συνθήκες, όπως οι διαφορές τους στο ζήτημα της Ουκρανίας, εμποδίζουν τη βελτίωση των σχέσεων Κίνας – Ευρώπης». Μια συμφωνία για τη συνεργασία στην κλιματική αλλαγή ενδέχεται να προκύψει, αν και ακόμα και αυτό παραμένει αβέβαιο, ανέφερε ένας αξιωματούχος.

Οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας έχουν επιδεινωθεί από την εποχή της πανδημίας, με τα ευρωπαϊκά παράπονα να καλύπτουν το εύρος από τις εμπορικές πρακτικές του Πεκίνου έως τη στήριξή του προς τη Μόσχα.

Για τις Βρυξέλλες η συνεργασία μεταξύ κινεζικών και ρωσικών εταιρειών που ενισχύει το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας, παρά τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, αποτελεί ιδιαίτερο σημείο τριβής. Την Παρασκευή η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις σε δύο κινεζικές τράπεζες και πέντε εταιρείες με έδρα την Κίνα, στο πλαίσιο του τελευταίου πακέτου μέτρων κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία. Η κίνηση αυτή σηματοδότησε τις πρώτες ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά κινεζικών τραπεζών και προκάλεσε διαμαρτυρία από το Πεκίνο, το οποίο υποσχέθηκε απάντηση που θα διασφαλίζει και θα προστατεύει τις δικές του επιχειρήσεις.

Αναδεικνύοντας τις ευρωπαϊκές εμπορικές απογοητεύσεις, το εμπορικό πλεόνασμα αγαθών της Κίνας το πρώτο εξάμηνο του έτους αυξήθηκε σε επίπεδο ρεκόρ για οποιαδήποτε περίοδο έξι μηνών, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα.

Οι ταχέως αυξανόμενες εξαγωγές και οι μειούμενες εισαγωγές ώθησαν το πλεόνασμα σχεδόν στα 143 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Ιούνιο -το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ-, παρ’ ότι το πρώτο εξάμηνο του έτους είναι συνήθως πιο ήπιο, πριν ενταθούν οι αποστολές εν όψει των εορτών.

Οι εντάσεις επιδεινώθηκαν με την απόφαση του Πεκίνου τον Απρίλιο να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές μαγνητών σπάνιων γαιών και συναφών προϊόντων, προκαλώντας ανησυχία στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες και σε άλλους τομείς. Αν και οι αποστολές αυτές σημείωσαν ανάκαμψη τον περασμένο μήνα, παραμένει αβέβαιο αν αυτό θα ικανοποιήσει τους Ευρωπαίους, οι οποίοι είχαν απαιτήσει από την Κίνα να επιλύσει το ζήτημα πριν από τη σύνοδο κορυφής.

Η Φον ντερ Λάιεν είχε προηγουμένως κατηγορήσει την Κίνα ότι «εργαλειοποιεί» τις αλυσίδες εφοδιασμού μαγνητών στη συνάντηση της G7 τον περασμένο μήνα.

Θερμότερο το κλίμα ΕΕ – Ιαπωνίας

Αντιθέτως, η επίσκεψη στην Ιαπωνία θα συνοδευτεί από ανακοινώσεις πρωτοβουλιών που θα βασίζονται σε αυτό που Ευρωπαίοι αξιωματούχοι περιέγραψαν ως «τον στενότερο στρατηγικό μας εταίρο στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού». Όπως είπαν, τα μέτρα θα καλύπτουν τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, της βιομηχανικής πολιτικής, της ξένης παρέμβασης και χειραγώγησης, της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, καθώς και της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών του CPTPP, μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ 12 χωρών της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η ΕΕ και η Ιαπωνία πραγματοποίησαν επίσης τον περασμένο μήνα τον πρώτο τους «διάλογο για την ασφάλεια και την άμυνα». Ένας αξιωματούχος σημείωσε ότι η ΕΕ και η Ιαπωνία θα εκφράσουν την κοινή τους αντίθεση σε κάθε απόπειρα αλλαγής του status quo στα Στενά της Ταϊβάν με τη χρήση βίας ή εξαναγκασμού -σχόλιο που στρέφεται κατά της Κίνας, η οποία θεωρεί την Ταϊβάν δικό της έδαφος.