Σε μία θετική εξέλιξη για τους ταξιδιώτες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως θα επιτρέψει εκ νέου τη χρήση ορισμένων υπερσύγχρονων σαρωτών τύπου C3 στα αεροδρόμια, επιτρέποντας στους επιβάτες να μεταφέρουν έως και 2 λίτρα υγρών στις χειραποσκευές τους κατά τον έλεγχο ασφαλείας -σε αντίθεση με το μέχρι τώρα αυστηρό όριο των 100 ml.
Η απόφαση αυτή αναιρεί την απαγόρευση που είχε τεθεί τον Σεπτέμβριο σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας ελέγχου EDS CB C3, η οποία επιτρέπει μεγαλύτερες ποσότητες υγρών στο αεροδρόμιο, με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας και την επιτάχυνση των ελέγχων.
Ωστόσο, όπως γράφει το Politico, η αλλαγή έχει δημιουργήσει αναστάτωση, καθώς αφορά μόνο σαρωτές που κατασκευάζονται από μία συγκεκριμένη εταιρεία -τη βρετανική Smiths Detection. Αυτό σημαίνει ότι αεροδρόμια που είχαν επενδύσει σε ακριβούς σαρωτές άλλων κατασκευαστών, όπως της κινεζικής Nuctech ή της αμερικανικής Rapiscan, δεν μπορούν προς το παρόν να τους χρησιμοποιήσουν.
Οι σαρωτές αυτοί θα παραμείνουν εκτός λειτουργίας έως ότου επαναπιστοποιηθούν από τη Διάσκεψη Πολιτικής Αεροπορίας της Ευρώπης (European Civil Aviation Conference – ECAC), που είναι ο διακυβερνητικός οργανισμός αρμόδιος για την εναρμόνιση των κανόνων ασφαλείας των αερομεταφορών στην Ευρώπη. Ακόμη και τότε, απαιτείται τελική έγκριση από την Κομισιόν.
Η εκπρόσωπος Τύπου Μεταφορών της Επιτροπής, Άννα-Κάισα Ίτκονεν, ανέφερε την Τρίτη ότι η νέα έγκριση αφορά 700 σαρωτές που βρίσκονται σε 21 κράτη-μέλη, σημειώνοντας ότι πολλοί εξ αυτών βρίσκονται σε μεγάλα αεροδρόμια-κόμβους.
«Η απόφαση αφορά την πρώτη διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου τύπου σαρωτή, ενώ υπάρχουν και άλλοι τύποι που δεν καλύπτονται ακόμη», δήλωσε η Ίτκονεν, προσθέτοντας ότι κάθε αεροδρόμιο είναι υπεύθυνο να ενημερώσει με σαφήνεια το κοινό σχετικά με το ποιοι κανόνες ισχύουν.
«Δεν σημαίνει ότι όλοι οι επιβάτες στην ΕΕ μπορούν πλέον να μεταφέρουν μεγαλύτερες ποσότητες υγρών. Εξαρτάται από το τι εξοπλισμό έχει εγκατεστημένο κάθε αεροδρόμιο».
Χάος στους κανόνες, ακόμη και μέσα στην ίδια πόλη
Αυτή η επιλεκτική εφαρμογή των νέων κανόνων έχει δημιουργήσει χαοτικές συνθήκες. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και στο ίδιο αεροδρόμιο ή στην ίδια πόλη ισχύουν διαφορετικά πρωτόκολλα.
Για παράδειγμα, οι επιβάτες που αναχωρούν από το αεροδρόμιο Λινάτε ή από το Terminal 1 του Μαλπένσα στο Μιλάνο επιτρέπεται πλέον να μεταφέρουν έως 2 λίτρα υγρών. Όμως στο Terminal 2 του ίδιου αεροδρομίου ισχύει ακόμα ο παλιός κανόνας των 100 ml.
Το αεροδρόμιο Μπέργκαμο, επίσης κοντά στο Μιλάνο, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να εφαρμόζει το όριο των 100 ml μέχρι τις 28 Νοεμβρίου, όταν και αναμένεται να εγκατασταθούν οι νέοι σαρωτές.
Στην Ολλανδία, το αεροδρόμιο Σίπχολ του Άμστερνταμ, όπως και άλλα ολλανδικά αεροδρόμια, διαθέτουν ήδη την τεχνολογία που επιτρέπει κατάργηση του ορίου, αλλά έχουν δηλώσει ότι προς το παρόν δεν πρόκειται να εφαρμόσουν την αλλαγή.
Ενθουσιασμός, αλλά και παράπονα από τους φορείς
Η μερική επαναπιστοποίηση των σαρωτών C3 έτυχε μεικτής υποδοχής από τους φορείς των αεροδρομίων.
Ο γενικός διευθυντής της ACI Europe (Ένωση Αεροδρομίων Ευρώπης), Ολιβιέ Γιανκόβεκ, δήλωσε:
«Είναι μια πολύ θετική εξέλιξη για τους επιβάτες, τα αεροδρόμια και τη συνολική ασφάλεια. Όμως πρόκειται για μια μερική λύση, που αφήνει άλλους κατασκευαστές και τα αεροδρόμια που επέλεξαν τον εξοπλισμό τους στο κενό».
Από την πλευρά της, η κινεζική Nuctech χαρακτήρισε τη διαδικασία της ΕΕ «μακρόσυρτη και κατακερματισμένη», επιμένοντας ωστόσο ότι οι σαρωτές της δεν αντιμετωπίζουν τεχνικά εμπόδια για την πιστοποίησή τους. «Είναι κρίσιμο η διαδικασία δοκιμών και προγραμματισμού να είναι διαφανής και δίκαιη, ώστε να διασφαλιστούν ίσες ευκαιρίες για όλους τους προμηθευτές», αναφέρει η ανακοίνωση της εταιρείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Nuctech υπήρξε στόχος έρευνας της Κομισιόν για επιδοτούμενες από ξένες κυβερνήσεις επιχειρηματικές πρακτικές το 2024.
Γιατί είναι σημαντικοί οι C3 σαρωτές
Οι σαρωτές τύπου C3 σχεδιάστηκαν για να βελτιώσουν την εμπειρία των ταξιδιωτών και ταυτόχρονα να ενισχύσουν την ασφάλεια.
Οι συμβατικοί έλεγχοι απαιτούν από τους επιβάτες να τοποθετούν τα υγρά τους σε μικρά μπουκαλάκια έως 100 ml και να τα αφαιρούν από τις χειραποσκευές, μαζί με ηλεκτρονικές συσκευές όπως φορητούς υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα.
Οι C3 σαρωτές επιτρέπουν τον έλεγχο των αποσκευών χωρίς να αφαιρούνται αυτά τα αντικείμενα, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής στις ουρές και διευκολύνοντας τη διαδικασία.
Η Κομισιόν είχε επιβάλει την απαγόρευση χρήσης των σαρωτών C3 τον Σεπτέμβριο του 2024 ως «προληπτικό μέτρο», όχι λόγω νέας απειλής, αλλά εξαιτίας προσωρινών τεχνικών ζητημάτων.
Η απαγόρευση αυτή κατήργησε το βασικό κίνητρο για τα αεροδρόμια να επενδύσουν στην ακριβή αυτή τεχνολογία: οι σαρωτές C3 κοστίζουν κατά μέσο όρο 8 φορές περισσότερο από τις παραδοσιακές ακτινογραφικές μηχανές, ενώ τα κόστη συντήρησής τους είναι 4 φορές υψηλότερα, σύμφωνα με την ACI Europe.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν επιβληθεί αντίστοιχοι περιορισμοί, αλλά η βρετανική κυβέρνηση υπαναχώρησε τον Απρίλιο του 2025, αυξάνοντας την πίεση προς τις Βρυξέλλες να ακολουθήσουν την ίδια πορεία.
