Ο βασικός δείκτης πληθωρισμού που παρακολουθεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αυξήθηκε τον Ιούνιο με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς του έτους, ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες οριακά τσίμπησαν, αναδεικνύοντας τις αντικρουόμενες τάσεις που διχάζουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ως προς τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων.
Ο δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών (PCE) αυξήθηκε κατά 0,3% τον περασμένο μήνα, μετά από μια ανοδικά αναθεωρημένη άνοδο 0,2% τον Μάιο, σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης του Υπουργείου Εμπορίου την Πέμπτη. Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters είχαν προβλέψει ότι ο δείκτης τιμών PCE θα αυξηθεί κατά 0,3%, μετά από μια προηγουμένως αναφερόμενη αύξηση 0,1% τον Μάιο. Στο δωδεκάμηνο έως τον Ιούνιο, ο δείκτης τιμών PCE αυξήθηκε κατά 2,6%, μετά από αύξηση 2,4% τον Μάιο.
Ο λεγόμενος δομικός δείκτης προσωπικών καταναλωτικών δαπανών (core PCE) — ο οποίος εξαιρεί τρόφιμα και ενέργεια — αυξήθηκε κατά 0,3% σε μηνιαία βάση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Οικονομικής Ανάλυσης (BEA) που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη. Σε ετήσια βάση, ο δείκτης επιταχύνθηκε στο 2,8%, σηματοδοτώντας ελάχιστη πρόοδο στην προσπάθεια συγκράτησης του πληθωρισμού τον τελευταίο χρόνο.
Από τη μία πλευρά, η επιβράδυνση στον αποπληθωρισμό προκαλεί ανησυχίες στη Fed, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των δασμών που εφαρμόζει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ορισμένοι εκ των οποίων ήδη μετακυλίονται στους καταναλωτές. Από την άλλη, η επιβράδυνση της καταναλωτικής δραστηριότητας, λόγω επιδείνωσης της αγοράς εργασίας, δημιουργεί κινδύνους γενικευμένης οικονομικής επιβράδυνσης.
Η Fed διατήρησε τα επιτόκια αμετάβλητα για πέμπτη συνεχή συνεδρίαση την Τετάρτη, με δύο διοικητές να διαφωνούν υπέρ μιας μείωσης κατά 25 μονάδες βάσης. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, υπερασπίστηκε τη σταθερότητα των επιτοκίων, επικαλούμενος την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας και τους ανοδικούς κινδύνους στον πληθωρισμό.
Μετά τη δημοσίευση των στοιχείων, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε χρηματιστηριακούς δείκτες παρέμειναν ανοδικά, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων περιόρισαν τις απώλειες και το δολάριο ενισχύθηκε.
Τα δεδομένα ολοκληρώνουν το ασθενέστερο συνεχόμενο δίμηνο καταναλωτικών δαπανών από την εποχή της πανδημίας. Η αύξηση στις δαπάνες τον Ιούνιο οφείλεται κυρίως σε μη διαρκή αγαθά, ενώ οι αγορές διαρκών αγαθών υποχώρησαν για τρίτο συνεχόμενο μήνα — η μεγαλύτερη πτωτική ακολουθία από το 2021. Οι δαπάνες για υπηρεσίες παρέμειναν υποτονικές, αντανακλώντας αδύναμη προαιρετική κατανάλωση.
Στην καρδιά της κάμψης των δαπανών βρίσκεται η σταδιακή επιβράδυνση της αγοράς εργασίας. Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα παρέμεινε αμετάβλητο τον Ιούνιο, μετά από πτώση τον Μάιο, ενώ οι μισθοί και αποδοχές αυξήθηκαν οριακά. Η έκθεση για την απασχόληση, που θα δημοσιευτεί την Παρασκευή, αναμένεται να δείξει περαιτέρω εξασθένιση στις προσλήψεις και ελαφρά άνοδο στην ανεργία. Το ποσοστό αποταμίευσης παρέμεινε σταθερό στο 4,5%.
Άλλα στοιχεία της Πέμπτης έδειξαν ότι οι νέες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας παρέμειναν αμετάβλητες την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ η αύξηση του κόστους εργασίας επιβραδύνθηκε στο 3,6% σε ετήσια βάση, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2021, καθησυχάζοντας τη Fed ότι η αγορά εργασίας δεν αποτελεί εστία πληθωριστικών πιέσεων.
Λεπτομέρειες για τον πληθωρισμό
Η αύξηση του πληθωρισμού τον Ιούνιο οφείλεται κυρίως σε ανατιμήσεις αγαθών, όπως οικιακά είδη, αθλητικός εξοπλισμός και ενδύματα — μια ένδειξη ότι ορισμένοι εισαγωγικοί δασμοί μετακυλίονται στους καταναλωτές. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI) του προηγούμενου μήνα είχε επίσης καταγράψει αυξήσεις στις τιμές εισαγόμενων προϊόντων όπως παιχνίδια και ηλεκτρικές συσκευές.
Ένας βασικός υποδείκτης πληθωρισμού στις υπηρεσίες — εξαιρουμένων της ενέργειας και της στέγασης — αυξήθηκε κατά 0,2% για δεύτερο διαδοχικό μήνα.
Τα στοιχεία PCE ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενα, καθώς προκύπτουν από τα δεδομένα του CPI, του δείκτη τιμών παραγωγού και τα τριμηνιαία στοιχεία του ΑΕΠ που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη.
Προσεχώς, αναλυτές εκτιμούν ότι ενδέχεται να υπάρξει περαιτέρω πίεση στις τιμές, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ αναμένεται να παρουσιάσει νέο γύρο δασμών την Παρασκευή, ενώ η άνοδος των μετοχών διατηρεί σε υψηλά επίπεδα κρίσιμες μεταβλητές του δείκτη PCE.
Tι σημαίνει για τα επιτόκια της Fed
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η κατανάλωση προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό αυξήθηκε ελαφρώς τον Ιούνιο, μετά την πτώση του Μαΐου. Η Fed βασίζει την νομισματική της πολιτική στους δείκτες τιμών PCE. Την Τετάρτη, διατήρησε το βασικό επιτόκιο στο εύρος 4,25%–4,50%, όπου βρίσκεται από τον Δεκέμβριο, αγνοώντας τις πιέσεις από την κυβέρνηση Τραμπ για μείωση του κόστους δανεισμού. Ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η Fed ενδέχεται να ξεκινήσει νέο κύκλο χαλάρωσης τον Σεπτέμβριο.
Ο Τζερόμ Πάουελ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για τις επιπτώσεις των δασμών στον πληθωρισμό, δήλωσε:
«Μια λογική εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για εφάπαξ επιδράσεις στις τιμές», αλλά πρόσθεσε: «Νομίζω ότι μάθαμε πως η διαδικασία είναι πιθανόν πιο αργή από ό,τι αναμενόταν και απαιτεί χρόνο για να κατανοηθεί πλήρως».
Τέλος, το BEA ανακοίνωσε ότι οι καταναλωτικές δαπάνες, που αντιστοιχούν σε πάνω από τα δύο τρίτα της οικονομικής δραστηριότητας, αυξήθηκαν κατά 0,3% τον Ιούνιο, μετά από μηδενική μεταβολή τον Μάιο. Τα στοιχεία περιλαμβάνονται στην προκαταρκτική έκθεση για το ΑΕΠ, που δείχνει ότι η κατανάλωση αυξήθηκε με ρυθμό 1,4% σε ετησιοποιημένη βάση, μετά από σχεδόν στασιμότητα το πρώτο τρίμηνο.
Στο δεύτερο τρίμηνο, η οικονομική ανάπτυξη επανήλθε στο 3,0%, ενισχυμένη από δραστική μείωση στο εμπορικό έλλειμμα, λόγω περιορισμένων εισαγωγών σε σχέση με την εκρηκτική αύξηση του πρώτου τριμήνου. Η οικονομία είχε συρρικνωθεί κατά 0,5% το πρώτο τρίμηνο του έτους.
