Ισραήλ: Εγκρίθηκε το σχέδιο Νετανιάχου για την κατάληψη της Γάζας

Σε νέα, επικίνδυνη φάση εισέρχεται ο 22μηνος πόλεμος ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς στη Γάζα, αφού εγκρίθηκε το σχέδιο Νετανιάχου

Μπενιαμίν Νετανιάχου © EPA/ABIR SULTAN

Το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ ενέκρινε τα ξημερώματα της Παρασκευής σχέδιο για την κατάληψη της Γάζας, σε μία απόφαση που σηματοδοτεί μια νέα, ιδιαίτερα επικίνδυνη φάση στον 22μηνο πόλεμο με τη Χαμάς. Η κίνηση αυτή έρχεται λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι το Ισραήλ σκοπεύει να αποκτήσει στρατιωτικό έλεγχο σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας, παρά τις αυξανόμενες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του γραφείου του, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) θα προετοιμαστούν για την κατάληψη της Γάζας, ενώ θα παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια στους αμάχους που θα βρίσκονται εκτός των εμπόλεμων ζωνών. Το σχέδιο, όπως μετέδωσε ο δημοσιογράφος Μπαράκ Ραβίντ στο Axios, περιλαμβάνει την εκκένωση των Παλαιστινίων από την πόλη και την έναρξη μεγάλης κλίμακας χερσαίας επιχείρησης.

Νωρίτερα, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο Fox News, ο Νετανιάχου τόνισε ότι η ισραηλινή επιδίωξη δεν είναι η μόνιμη διακυβέρνηση της Γάζας, αλλά η εγκαθίδρυση μιας «περιμέτρου ασφαλείας» και η μεταβίβαση του ελέγχου σε «αραβικές δυνάμεις» που θα διασφαλίσουν, όπως είπε, ότι η περιοχή δεν θα αποτελεί απειλή για το Ισραήλ και θα προσφέρει καλύτερη ζωή στους κατοίκους της. Δεν διευκρίνισε, ωστόσο, ποιες χώρες θα μπορούσαν να συμμετάσχουν ή πώς θα διαμορφωθεί το καθεστώς διακυβέρνησης μετά τη στρατιωτική επιχείρηση.

Η κίνηση αυτή θα ανατρέψει πλήρως την απόφαση αποχώρησης του 2005, όταν το Ισραήλ απέσυρε στρατεύματα και πολίτες από τη Γάζα, διατηρώντας ωστόσο τον έλεγχο των συνόρων, του εναέριου χώρου και των υποδομών. Για την ισραηλινή δεξιά, η αποχώρηση εκείνη θεωρείται στρατηγικό λάθος που επέτρεψε στη Χαμάς να ανέλθει στην εξουσία το 2006.

Εσωτερικές αντιδράσεις και πολιτική ένταση στο Ισραήλ

Παρά την κυβερνητική απόφαση, στο εσωτερικό του Ισραήλ καταγράφονται έντονες αντιδράσεις. Ο αρχηγός του στρατού, Εϊάλ Ζαμίρ, φέρεται να αντιτάχθηκε στην επέκταση των επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια προηγούμενης συνεδρίασης, ενώ πρώην ανώτατοι αξιωματούχοι ασφαλείας προειδοποιούν για «στρατιωτικό αδιέξοδο χωρίς ουσιαστικά οφέλη».

Έξω από το γραφείο του πρωθυπουργού στην Ιερουσαλήμ, εκατοντάδες διαδηλωτές –μεταξύ αυτών και συγγενείς ομήρων που κρατούνται στη Γάζα– ζήτησαν τερματισμό του πολέμου και συμφωνία για την απελευθέρωσή τους. «Είμαι κουρασμένη από αυτή την κυβέρνηση, μας έχει καταστρέψει τη ζωή», δήλωσε χαρακτηριστικά η 55χρονη Νοά Σταρκμάν, που κατάγεται από κοινότητα κοντά στο σημείο όπου η Χαμάς επιτέθηκε τον Οκτώβριο του 2023.

Η Ομάδα Οικογενειών Ομήρων κάλεσε τον στρατιωτικό διοικητή να αντισταθεί σε οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση, εκφράζοντας τον φόβο ότι η στρατιωτική πίεση θα θέσει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή των περίπου 20 ομήρων που πιστεύεται ότι εξακολουθούν να ζουν.

Η κατάσταση στη Γάζα 

Σύμφωνα με το ισραηλινό επιτελείο, ο στρατός ελέγχει ήδη περίπου το 75% της Γάζας. Ωστόσο, η ανθρωπιστική κατάσταση είναι δραματική: η πλειονότητα των δύο εκατομμυρίων κατοίκων έχει εκτοπιστεί πολλές φορές, ενώ διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν για επικείμενο λιμό.

Οι τελευταίες εικόνες από τη Γάζα δείχνουν παιδιά που λιμοκτονούν, καταυλισμούς με σκηνές σε κατεστραμμένες συνοικίες και εκτεταμένη έλλειψη τροφίμων και φαρμάκων. Ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει «εξαιρετικά ανησυχητικές» τις πληροφορίες για ενδεχόμενη επέκταση των επιχειρήσεων.

Η Χαμάς χαρακτήρισε τις δηλώσεις Νετανιάχου «πραξικόπημα» κατά της διαδικασίας διαπραγματεύσεων, κατηγορώντας τον ότι «επιδιώκει να ξεφορτωθεί τους ομήρους του και να τους θυσιάσει». Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι θα θεωρήσει οποιαδήποτε νέα δύναμη που θα κυβερνήσει τη Γάζα ως «δύναμη κατοχής» συνδεδεμένη με το Ισραήλ.

Διεθνείς αντιδράσεις 

Η Ιορδανία δήλωσε ότι η ασφάλεια στη Γάζα πρέπει να ανατεθεί σε «νόμιμους παλαιστινιακούς θεσμούς» και ότι δεν θα υποστηρίξει καμία ρύθμιση που δεν έχει την έγκριση των Παλαιστινίων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ είχαν απορρίψει νωρίτερα φέτος αιγυπτιακή πρόταση –υποστηριζόμενη από Άραβες ηγέτες– για τη δημιουργία διοικητικής επιτροπής Παλαιστινίων τεχνοκρατών που θα αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της Γάζας μετά τον πόλεμο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα στο αν στηρίζει ή όχι μια πλήρη στρατιωτική κατάληψη, ενώ ο Λευκός Οίκος απέφυγε να σχολιάσει άμεσα.

Παραμένει ασαφές αν ο Νετανιάχου επιδιώκει μια παρατεταμένη κατοχή ή μια σύντομη στρατιωτική επιχείρηση πριν τη μεταβίβαση της εξουσίας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η απόφαση εγκαινιάζει μια νέα φάση κλιμάκωσης, με αυξημένο κίνδυνο για τους αμάχους και τους ομήρους, αλλά και με απρόβλεπτες συνέπειες για την ευρύτερη σταθερότητα της περιοχής.

Η ισραηλινή κοινωνία παραμένει βαθιά διχασμένη, με την πλειονότητα –σύμφωνα με δημοσκοπήσεις– να προτιμά μια συμφωνία ανταλλαγής ομήρων και κατάπαυσης του πυρός αντί για συνέχιση των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να επιδιώξει «πλήρη νίκη» επί της Χαμάς, ακόμη και αν αυτό σημαίνει την επέκταση του πολέμου στον τελευταίο θύλακα της Γάζας που παραμένει εκτός ισραηλινού ελέγχου.