Πριν από περίπου έξι μήνες, ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κλήθηκε να φύγει από τον Λευκό Οίκο, μετά από μια τηλεοπτική αντιπαράθεση με τον Τραμπ σχετικά με τις «πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας», που ο Ουκρανός ηγέτης επέμενε να περιλαμβάνονται σε οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης με τη Ρωσία. Όταν ο Ζελένσκι επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο σήμερα, το χάσμα σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας θα έχει μειωθεί, αλλά παραμένει ένα τεράστιο ρήγμα όσον αφορά τις εδαφικές απαιτήσεις της Μόσχας. Ο Ζελένσκι βρίσκεται σε ένα δίλημμα, σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal: πώς να διατηρήσει την υποστήριξη του Τραμπ ενώ ταυτόχρονα ανταποκρίνεται στις ρωσικές εδαφικές προτάσεις, που αισθάνεται ότι πρέπει να απορρίψει.
Αυτή τη φορά, ο Ζελένσκι θα συνοδεύεται στην Ουάσινγκτον από σημαντικούς συμμάχους, συμπεριλαμβανομένων των ηγετών του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Φινλανδίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνάντηση θα παραστεί επίσης ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος έχει αναπτύξει προσωπική σχέση με τον Τραμπ.
Ωστόσο, το διπλωματικό έδαφος παραμένει εξίσου επικίνδυνο, επισημαίνει η WSJ. Ενώ οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν εκφράσει νέα, αν και ακόμα ασαφή, υποστήριξη για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας, ο Λευκός Οίκος έχει αφήσει στην άκρη την επίμονη απαίτηση να συμφωνήσει ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν σε άμεση εκεχειρία ή να αντιμετωπίσει πολύ σκληρότερες οικονομικές κυρώσεις. Μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, τα συμφέροντα είναι υψηλά για την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους υποστηρικτές της, οι οποίοι επιδιώκουν επίσης να αποφύγουν μια ρήξη στη Δυτική συμμαχία και να διατηρήσουν τον Τραμπ συγκεντρωμένο στον Πούτιν ως επιτιθέμενο και εμπόδιο στην ειρήνη.
Πριν από τη συνάντηση της Δευτέρας, ο Τραμπ ανάρτησε στην πλατφόρμα Truth Social ότι ο Ζελένσκι «μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν θέλει, ή μπορεί να συνεχίσει να πολεμά». Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και πως δεν θα υπάρξει ανάκτηση της Κριμαίας.
Ρωσία-Ουκρανία: Αγκάθι οι εδαφικές απαιτήσεις της Μόσχας μπροστά σε μια ενδεχόμενη συμφωνία
Η Ουκρανία δηλώνει εδώ και καιρό ότι είναι έτοιμη για εκεχειρία, την οποία η Ρωσία έχει αρνηθεί να υπογράψει. Από όλα τα ζητήματα που έχει θέσει ο Πούτιν ως προϋποθέσεις για την ειρήνη, οι εδαφικές απαιτήσεις του Ρώσου ηγέτη θα είναι οι πιο δύσκολες για να αποδεχθεί ο Ζελένσκι, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ανταλλαγής εδαφών εντός της Ουκρανίας για την προσαρμογή του μετώπου.
«Είναι στο χέρι των Ουκρανών να αποφασίσουν πώς μπορεί να γίνει μια ανταλλαγή εδαφών», δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ στο «Fox News Sunday». «Γι’ αυτό ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι έρχονται στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα, για να λάβουν οι ίδιοι αυτές τις αποφάσεις».
Στην Ουκρανία, πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν θέλει να δημιουργήσει ρήγμα μεταξύ Κιέβου και Ουάσινγκτον, χρησιμοποιώντας τις διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ για να βάλει τον Ζελένσκι σε θέση, όπου είτε θα έχανε την υποστήριξη των ΗΠΑ είτε θα αντιμετώπιζε εσωτερική κρίση εάν έκανε παραχωρήσεις στη Ρωσία.
«Ο Πούτιν θέλει ολόκληρη την Ουκρανία. Δεν πρόκειται μόνο για εδάφη», δήλωσε ο Κοστγιάντιν Μπατόζσκι, πολιτικός αναλυτής στο Κίεβο. Η Ουκρανία θα συνέχιζε να μάχεται, ακόμη και αν ο Τραμπ αποσυρόταν, πρόσθεσε ο Μπατόζσκι.
Σύμφωνα με μια συμφωνία που παρουσίασε ο Πούτιν την Παρασκευή, η Ουκρανία θα παραχωρούσε την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων του Ντονέτσκ που εξακολουθούν να ελέγχουν οι ουκρανικές δυνάμεις. Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία θα σταματούσε τη σύγκρουση κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής επαφής στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα και θα παραχωρούσε κάποια εδάφη σε αυτές τις περιοχές.
Μια πλήρης αποχώρηση από το Ντονέτσκ θα δημιουργούσε στρατιωτικές ευπάθειες για την Ουκρανία, καθώς εκεί βρίσκονται μερικές από τις πιο ισχυρές της άμυνες, λένε πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί στη WSJ.
«Η παραχώρηση αυτών των αμυντικών θέσεων θα έδινε στη Ρωσία τη δυνατότητα να επανεπιτεθεί στο μέλλον με μεγαλύτερο πλεονέκτημα», δήλωσε ο Ντέιβιντ Σάιμερ, πρώην αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας κατά την κυβέρνηση Μπάιντεν και πλέον ερευνητής στη Σχολή Διεθνών και Δημόσιων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Η αναγνώριση της νομικής κυριαρχίας της Ρωσίας στην περιοχή αποτελεί επίσης πολιτικό και συνταγματικό αδιέξοδο για τον Ζελένσκι. Η Ουκρανική Συνταγματική τάξη απαγορεύει την ανταλλαγή εδαφών, δήλωσε ο Ζελένσκι στις Βρυξέλλες την Κυριακή, προσθέτοντας ότι ένα τέτοιο ζήτημα θα μπορούσε να συζητηθεί μόνο σε τριμερείς συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και ΗΠΑ.
Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια ολοκληρωτικού πολέμου, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και δεκάδες πόλεις και χωριά κατεστραμμένα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού αντιτίθεται ακόμη και σε εδαφικές παραχωρήσεις προς τη Ρωσία.
Aπό αναβολή σε αναβολή οι αμερικανικές κυρώσεις προς τη Ρωσία
Ένα σημείο πίεσης στο οποίο ο Ζελένσκι δεν θα μπορεί να βασιστεί είναι η προοπτική ενισχυμένης οικονομικής πίεσης των ΗΠΑ προς τη Μόσχα στο άμεσο μέλλον. Πριν από την σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα με τον Πούτιν την Παρασκευή, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα υπήρχαν «πολύ σοβαρές συνέπειες» αν ο Ρώσος ηγέτης δεν συμφωνούσε να τερματιστεί ο πόλεμος. Ωστόσο, μετά την άρνηση του Ρώσου ηγέτη για κατάπαυση του πυρός, ο Τραμπ είπε ότι θα προσπαθήσει να διαμορφώσει μια τελική ειρηνευτική συμφωνία και ίσως να μην χρειαστεί να σκεφτεί αν θα επιβάλει πρόσθετες κυρώσεις για δύο ή τρεις εβδομάδες.
Την Κυριακή, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε στο NBC κατά την εκπομπή «Meet the Press» ότι η απειλή ενίσχυσης των οικονομικών κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Μόσχας πιθανότατα δεν θα ενεργοποιούνταν, εκτός εάν οι προσπάθειες για τη διαμόρφωση ειρήνης σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέρρεαν πλήρως.
Στο τραπέζι ο τρόπος λειτουργίας των εγγυήσεων ασφαλείας
Η αποδοχή του de facto ελέγχου της Ρωσίας σε ουκρανικό έδαφος θα ήταν λιγότερο δύσκολη για τον Ζελένσκι αν συνοδευόταν από τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ που ο Ουκρανός ηγέτης απαιτεί εδώ και καιρό, και αν η ρωσική εξουσία στην περιοχή δεν παρουσιαζόταν ως μόνιμη αναδιάταξη των συνόρων της Ουκρανίας.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έχουν δηλώσει ότι θα μπορούσαν να αναπτύξουν στρατεύματα ως μέρος μιας «δύναμης διαβεβαίωσης» στο δυτικό τμήμα της Ουκρανίας, εάν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία, για να αποτρέψουν μελλοντική ρωσική επιθετικότητα. Ωστόσο, εδώ και καιρό επιδιώκουν έναν περιορισμένο ρόλο των ΗΠΑ — που οι Βρετανοί αξιωματούχοι αποκαλούν «εφεδρικό» — για να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις σε περίπτωση κινδύνου.
Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, ένας τέτοιος ρόλος δεν θα απαιτούσε την παρουσία Αμερικανών στρατιωτών στο έδαφος της Ουκρανίας, αλλά θα μπορούσε να περιλαμβάνει έμμεση υποστήριξη, όπως η ετοιμότητα μαχητικών της Αμερικανικής Αεροπορίας εκτός Ουκρανίας, η παροχή ευρωπαϊκών δυνάμεων με συστήματα αεράμυνας αμερικανικής κατασκευής, η πτήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από την Ουκρανία από απόσταση, η παροχή στρατιωτικής πληροφοριακής υποστήριξης και η μεταφορά ευρωπαϊκών στρατευμάτων και εξοπλισμού με αμερικανικά αεροσκάφη.
Την Κυριακή, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η λεπτομερής διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο θα λειτουργούσαν οι εγγυήσεις ασφαλείας στην πράξη θα αποτελέσει ένα από τα κύρια θέματα στη συνάντηση της Δευτέρας. «Βρισκόμαστε σε ένα στάδιο όπου πρέπει να καθορίσουμε κάποιες λεπτομέρειες και στη συνέχεια, προφανώς, να τις παρουσιάσουμε στην ρωσική πλευρά», είπε ο Ρούμπιο στο Fox News. «Αλλά πρώτα πρέπει να έχουμε τα πράγματα οργανωμένα από την πλευρά μας». Παρά το γεγονός ότι ο Ρούμπιο απέφυγε να δώσει λεπτομέρειες, ο Witkoff ανέφερε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας θα εκδίδονται από μεμονωμένες χώρες και όχι από το ΝΑΤΟ, μια κίνηση που φαίνεται να έχει σχεδιαστεί ώστε να ικανοποιήσει την αντίθεση της Μόσχας στην ένταξη της Ουκρανίας στη δυτική στρατιωτική συμμαχία.
Ο Witkoff πρότεινε οι εγγυήσεις να βασίζονται στην αρχή συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, η οποία κατοχυρώνεται στο Άρθρο 5 της συνθήκης του ΝΑΤΟ και ορίζει ότι μια επίθεση εναντίον ενός μέλους θα θεωρείται επίθεση εναντίον όλων. «Σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι δυνητικά έτοιμες να παρέχουν εγγυήσεις ασφαλείας βάσει του Άρθρου 5, αλλά όχι μέσω του ΝΑΤΟ, απευθείας από τις ΗΠΑ και άλλες ευρωπαϊκές χώρες», είπε ο Witkoff στο Fox News. «Αυτό είναι σημαντικό».
«Τώρα, είναι στο χέρι μας να εξετάσουμε λεπτομερώς ακριβώς τι χρειάζονται οι Ουκρανοί για να νιώσουν ασφάλεια στο μέλλον και, παρεμπιπτόντως, τι χρειάζονται και οι Ευρωπαίοι», πρόσθεσε ο Witkoff.
Ευχαριστώντας τους για την υποστήριξή τους, ο Ζελένσκι δήλωσε στο X: «Είναι αναγκαίο να υπάρξει εκεχειρία και να δουλέψουμε γρήγορα για μια τελική συμφωνία. Θα συζητήσουμε γι’ αυτό στην Ουάσινγκτον. Ο Πούτιν δεν θέλει να σταματήσουν οι δολοφονίες. Αλλά πρέπει να το κάνει».
