Μια νέα εποχή ξεκινά για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), καθώς το ίδρυμα φαίνεται να κλείνει ένα ταραχώδες κεφάλαιο, που είχε ως πρωταγωνιστή τον ιστορικό του ιδρυτή, Κλάους Σβαμπ. Έπειτα από μια περίοδο έντασης και εσωτερικής αναταραχής, ο Σβαμπ αποχωρεί οριστικά από το προσκήνιο, χωρίς να διατηρήσει κανέναν θεσμικό ρόλο στο ίδρυμα που ο ίδιος ίδρυσε -και του οποίου ηγήθηκε για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
Η συμφωνία αποχώρησης του Σβαμπ επήλθε έπειτα από σειρά ανώνυμων καταγγελιών, που περιελάμβαναν -μεταξύ άλλων- και υποψίες για κατάχρηση οικονομικών πόρων. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα στη γερμανική FAZ, το Διοικητικό Συμβούλιο του WEF ανέθεσε σε ανεξάρτητη δικηγορική εταιρεία τη διερεύνηση των καταγγελιών. Η τελική έκθεση κατέληξε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις σοβαρής παρατυπίας, τόσο από τον ίδιο, όσο και από τη σύζυγό του, Χίλντε Σβαμπ. Ωστόσο, διαπιστώθηκαν ορισμένες παρατυπίες σε σχέση με τα έξοδα, καθώς εντοπίστηκαν αρκετές «γκρίζες ζώνες» ανάμεσα σε προσωπικές και επαγγελματικές δαπάνες.
Ο ίδιος ο Σβαμπ, σε δήλωσή του, έκανε λόγο για συμφωνία που αποκαθιστά τις σχέσεις του με το WEF και δημιουργεί τις βάσεις για μελλοντική συνεργασία. Παρά αυτήν τη συμφιλιωτική διάθεση, ο 87χρονος δεν πρόκειται να επιστρέψει ούτε ως επίτιμος πρόεδρος, συνεχίζει η γερμανική εφημερίδα, υπογραμμίζοντας ότι η αποχώρησή του σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και την ανάγκη για εκσυγχρονισμό του οργανισμού.
Η κρίση κορυφώθηκε την περίοδο του Πάσχα, όταν ο τότε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, Πέτερ Μπράμπεκ-Λετμάτε (πρώην CEO της Nestlé), παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του μόλις τέσσερις μήνες μετά την ανάληψή τους. Ο ίδιος ανέφερε ότι η αποστολή του είχε ολοκληρωθεί με την υποβολή της ανεξάρτητης έκθεσης και πως, βάσει των προσωπικών του αξιών, δεν ήταν πλέον ο κατάλληλος άνθρωπος για να ηγηθεί του Φόρουμ. Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», στη σχετική επιστολή του έκανε λόγο για «τοξικό εργασιακό κλίμα» και σοβαρές εσωτερικές διαφωνίες.
Οι προσωρινοί διάδοχοι στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ…
Μετά την αποχώρηση Μπράμπεκ-Λετμάτε, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να προχωρήσει σε μια προσωρινή λύση: την από κοινού προεδρία από δύο σημαίνουσες προσωπικότητες του διεθνούς επιχειρηματικού κόσμου. Ο Αντρέ Χόφμαν, Ελβετός επιχειρηματίας και κληρονόμος της φαρμακευτικής εταιρείας Roche, και ο Αμερικανός Λάρι Φινκ, CEO της επενδυτικής εταιρείας Blackrock, ανέλαβαν από κοινού την ηγεσία του Φόρουμ. Η επιλογή τους δεν είναι τυχαία: ο Χόφμαν εκπροσωπεί την ελβετική παράδοση του WEF, αλλά και την έμφαση στη βιωσιμότητα, ενώ ο Φινκ ενσαρκώνει το επιχειρηματικό συμφέρον και την παγκόσμια δικτύωση που προσελκύει τις εταιρείες στο Νταβός.
Η επιλογή του διπλού ηγετικού σχήματος φέρεται να ήταν ιδέα του Τόμας Μπούμπερλ, CEO της ασφαλιστικής Axa και μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου. Αν και τέτοιες λύσεις συχνά κρύβουν κινδύνους σύγκρουσης ρόλων, στην προκειμένη περίπτωση οι δύο άνδρες θεωρείται πως έχουν συμπληρωματικά προφίλ και κοινούς στόχους -μεταξύ άλλων, και την κοινή αποστροφή τους προς τον Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο έχουν δημόσια επικρίνει.
…και η Λαγκάρντ που έρχεται
Ωστόσο, η συγκεκριμένη λύση είναι προσωρινή. Όπως επιβεβαιώνεται από κύκλους του ΔΣ, η κατεύθυνση είναι σαφής: σε περίπου δύο χρόνια, όταν λήξει η θητεία της στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Κριστίν Λαγκάρντ αναμένεται να αναλάβει την ηγεσία του Φόρουμ. Η 69χρονη Γαλλίδα οικονομολόγος θεωρείται προσωπική επιλογή του Σβαμπ και ήδη συμμετέχει ενεργά στο Διοικητικό Συμβούλιο του WEF.
Παράλληλα με την αλλαγή ηγεσίας, ξεκινά και μια διαδικασία εσωτερικής αναδιοργάνωσης. Το Φόρουμ, το οποίο για χρόνια λειτουργούσε σχεδόν ως «οικογενειακή επιχείρηση» υπό τον έλεγχο του Σβαμπ, δέχεται πλέον έντονες πιέσεις για διαφάνεια και καλύτερη διακυβέρνηση. Εταιρικοί εταίροι που πληρώνουν υψηλές συνδρομές απαιτούν σαφή χρήση των χρημάτων τους και μεγαλύτερη λογοδοσία.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ελβετική εποπτική αρχή Ιδρυμάτων έχει πολλάκις εκφράσει την ανησυχία της για το… μεγάλο Διοικητικό Συμβούλιο με τα 29 μέλη. Σε μια προσπάθεια συμβιβασμού ή «κίνηση καλής θέλησης» η νέα ηγεσία του WEF σκοπεύει να δημιουργήσει επιτροπές με καθορισμένες αρμοδιότητες και νέα διαδικασία διορισμού μελών.
Ο Σβαμπ δεν έχει πει την τελευταία του λέξη
Η FAZ σημειώνει, ωστόσο, ότι παρ’ όλο που γίνονται κινήσεις εκσυγχρονισμού, παραμένει ενεργή μια καταστατική πρόβλεψη που επιτρέπει στον Σβαμπ να ορίσει μελλοντικά έναν συγγενή του ως διάδοχο στο WEF. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας.
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, πως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός παραδέχτηκε ότι υπήρξαν καταγγελίες από υπαλλήλους για περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, οι οποίες δεν εξετάστηκαν ενδελεχώς. Το Διοικητικό Συμβούλιο δήλωσε πως λαμβάνει αυτά τα ζητήματα «πολύ σοβαρά» και έχει εφαρμόσει νέα μέτρα για την προώθηση κουλτούρας σεβασμού και υπευθυνότητας.
Ωστόσο, καμία αναφορά δεν έγινε στο δελτίο Τύπου για την πιο σοβαρή κατηγορία: ότι ο Σβαμπ φέρεται να επηρέασε την κατάταξη χωρών στον «Δείκτη Ανταγωνιστικότητας» του WEF. Η σιωπή αυτή αφήνει ανοιχτά ερωτήματα για το βάθος της κρίσης που μόλις φαίνεται να ξεπεράστηκε.
