Η κρίσιμη “Σύνοδος” Τραμπ με Ζελένσκι και Ευρωπαίους

Διπλωματικό θρίλερ με εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και ανταλλαγή εδαφών στη συνάντηση Τραμπ με Ευρωπαίους ηγέτες και Ζελένσκι

Συνάντηση Τραμπ με Ευρωπαίους και Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο © EPA/AARON SCHWARTZ / POOL

Το μήνυμα ότι η ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία μπορεί να επιτευχθεί χωρίς κατάπαυση του πυρός και ότι η Ευρώπη θα έχει σημαντικό ρόλο στις εγγυήσεις ασφαλείας, έστειλε ο Ντόναλντ Τραμπ στις πρώτες του δηλώσεις κατά την έναρξη της διευρυμένης συνάντησης με Ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο μετά το τετ α τετ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι επί τάπητος βρίσκεται και η ανταλλαγή εδαφών, υπογραμμίζοντας όμως ότι «οι τελικές αποφάσεις ανήκουν στον Ζελένσκι και τον ουκρανικό λαό». Επιπλέον, έδωσε ένα χρονοδιάγραμμα για το αποτέλεσμα τόσο των σημερινών διαπραγματεύσεων όσο και εκείνων που έπονται, επισημαίνοντας με νόημα: «Σε μία – δύο εβδομάδες θα ξέρουμε αν μπορεί να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία».

Στη διευρυμένη συνάντηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία συμμετέχουν ο Εμανουέλ Μακρόν, πρόεδρος της Γαλλίας, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Αναλυτές, που παρακολουθούν τις ραγδαίες εξελίξεις στο ουκρανικό, επαναλαμβάνουν ότι το Κίεβο δίνει τεράστια σημασία στις «εγγυήσεις ασφαλείας», καθώς από το 2014 είναι η τρίτη φορά που η Ουκρανία δέχεται επίθεση από τη Ρωσία. Τότε ήταν η Κριμαία, μετά η οικονομική και στρατιωτική στήριξη των Ρωσόφωνων αυτονομιστών στο Ντονμπάς (περιφέρειες Λουχάνσκ και Ντονέτσκ) για να ακολουθήσει η ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022. Πρακτικά, το ζητούμενο είναι πώς η Ουκρανία θα είναι σίγουρη ότι δεν θα δεχτεί ξανά επίθεση από τη Ρωσία. Το αν θα υπάρξει ειρηνευτική δύναμη υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, παραμένει ένα ανοιχτό ενδεχόμενο, με τη Μόσχα όμως να απορρίπτει μια τέτοια εξέλιξη.

«Είναι μεγάλη τιμή να σας έχω εδώ. Είχαμε μια πολύ σημαντική ημέρα για να σταματήσουμε τους σκοτωμούς» είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, υποδεχόμενους του Ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο. Και πρόσθεσε: «Όλοι εργάζονται για τον ίδιο στόχο». Παράλληλα, επανέλαβε ότι θα μιλήσει με τον Βλαντίμιρ Πούτιν μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων. Κατά τη διάρκεια των δηλώσεών του είπε ότι «ο πρόεδρος Πούτιν είναι διατεθειμένος να δεχτεί τις εγγυήσεις για την Ουκρανία». Και εξέφρασε την αισιοδοξία του για μια συμφωνία που θα αποτρέψει τις επιθέσεις στην Ουκρανία. «Θα συμβάλουμε στην ασφάλεια, θα συζητήσουμε τις ανταλλαγές εδαφών» συνέχισε. Και συμπλήρωσε: «Όλοι θέλουμε μια κατάπαυση πυρός και μια διαρκή συμφωνία ειρήνης».

Ο Αμερικανός πρόεδρος ευχαρίστησε θερμά όλους τους παρευρισκόμενους ηγέτες. Ανάμεσά τους αποκάλεσε «φίλους» του τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, ενώ χαρακτήρισε την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι «εξαιρετική ηγέτη». Εξήρε επίσης τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, για την «εξαιρετική δουλειά» του, και δήλωσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν «είναι στο πλευρό του από την αρχή». Στα… highlights της «Συνόδου» με τους Ευρωπαίους το σχόλιο στον Μερτς για το μαύρισμά του: «Έχεις μαυρίσει, σου πάει, θέλω κι εγώ τέτοιο μαύρισμα». Για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε πως «χαίρει μεγάλου σεβασμού παγκοσμίως», αναφερόμενος και στη νέα εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – ΕΕ.

 

Μιλώντας για την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στην Αλάσκα, ο Τραμπ σημείωσε πως έγιναν σημαντικά βήματα και ότι ο Πούτιν έχει δείξει προθυμία να αποδεχτεί εγγυήσεις ασφαλείας. Τόνισε, μάλιστα,  πως η Ευρώπη θα αναλάβει το μεγαλύτερο βάρος αυτών των εγγυήσεων, τονίζοντας όμως ότι και οι ΗΠΑ θα συμβάλουν. «Βρισκόμαστε εδώ για να συζητήσουμε τις ευθύνες του καθενός» είπε. Και πρόσθεσε ότι στόχος είναι η σωτηρία ανθρώπινων ζωών και η επίτευξη διαρκούς ειρήνης.

«Θέλω κατάπαυση του πυρός -σταματάει τους θανάτους- αλλά δεν είναι προϋπόθεση για μια ειρηνευτική συμφωνία», διευκρίνισε, αναγνωρίζοντας ότι αν και αρχικά πίστευε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να λήξει εύκολα, αποδείχτηκε πολύ πιο περίπλοκος. «Πιστεύω ότι σήμερα θα φτάσουμε σε λύση, ακόμη και σε θέματα ασφάλειας», επέμεινε.

Από τη μεριά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σημείωσε ότι «είχαμε μια πάρα πολύ καλή συνάντηση με τον πρόεδρο Τραμπ», υπογραμμίζοντας ότι «συζητήσαμε για “ευαίσθητα” θέματα και μιλήσαμε για τις εγγυήσεις ασφαλείας». Και ανέφερε ότι «είναι σημαντικό πως οι ΗΠΑ να δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα για τις εγγυήσεις ασφαλείας που χρειαζόμαστε». Σημειώνεται ότι Κιρ Στάρμερ διαμηνύει ότι η Βρετανία δεν δέχεται καμία παραχώρηση ουκρανικού εδάφους στη Ρωσία, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε «επικίνδυνο προηγούμενο».

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ζήτησε να αυξηθεί η πίεση στη Ρωσία ώστε να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός πριν από την επόμενη τριμερή συνάντηση. Ο Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε η τριμερής να ακολουθηθεί και από πολυμερή συνάντηση, καθώς, όπως είπε, τα ζητήματα ασφαλείας αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ χαρακτήρισε τη συνάντηση «ιστορική» και υπογράμμισε πως η τριμερής είναι «το επόμενο λογικό βήμα». Από τη μεριά της, η Τζόρτζια Μελόνι σημείωσε ότι η ημέρα σηματοδοτεί μια νέα φάση, με κοινό στόχο την ειρήνη και την αποτροπή επανάληψης ενός τέτοιου πολέμου, ενώ έκανε αναφορά και στο πρότυπο των εγγυήσεων του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, χαρακτήρισε την πιθανή τριμερή «πολύ θετικό βήμα», τονίζοντας ότι η πρόοδος των τελευταίων εβδομάδων ξεπερνά ό,τι είχε επιτευχθεί εδώ και χρόνια.

 

Τι συνέβη στη συνάντηση Τραμπ με Ζελένσκι

Νωρίτερα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως η Ουάσιγκτον θα «βοηθήσει» την Ευρώπη, παρέχοντας ασφάλεια για την Ουκρανία στο πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία. Η δήλωση αυτή έγινε κατά την έναρξη της συνάντησης του Αμερικανού προέδρου με τον Ουκρανό ομόλογό του στο Οβάλ Γραφείο. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, με τον Ζελένσκι καθισμένο δίπλα του, ο Τραμπ εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι η διευρυμένη σύνοδος με τους Ευρωπαίους ηγέτες θα οδηγήσει τελικά σε μια τριμερή με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς προτεραιότητα παραμένει να «σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία».

«Χρειάζεται να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο, να σταματήσουμε τη Ρωσία και χρειαζόμαστε στήριξη, από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους εταίρους μας» είπε από τη μεριά του ο Ζελένσκι. Σημειώνεται ότι ο Τραμπ υποδέχτηκε ο ίδιος τον Ζελένσκι στην είσοδο του Λευκού Οίκου, του έσφιξε το χέρι, εκφράζοντας μάλιστα την ικανοποίησή του για το μαύρο κοστούμι που φορούσε ο Ουκρανός πρόεδρος.

 

Ο Ζελένσκι τον ευχαρίστησε και ο Τραμπ έβαλε το χέρι στην πλάτη του, οδηγώντας τον στο εσωτερικό του Λευκού Οίκου, όπου η τελευταία τους συνάντηση, τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε λήξει καταστροφικά, με τον Τραμπ να επιπλήττει δημόσια τον Ουκρανό πρόεδρο μπροστά στις κάμερες. Η σημερινή κρίσιμη συνάντηση φάνηκε εξαρχής ότι θα ήταν πολύ διαφορετική, με τους δύο προέδρους να διαλέγουν προσεχτικά τα λόγια τους μπροστά στις κάμερες, αποφεύγοντας να μιλήσουν για την ουσία σε «καυτά θέματα», παρά τις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων.

 

Ο Τραμπ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, είπε ότι οι ΗΠΑ «θα εμπλακούν» στη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, ένα θέμα που θεωρείται κρίσιμης σημασίας από το Κίεβο και τους Ευρωπαίους. Επανέλαβε, ωστόσο, ότι δεν θεωρεί αναγκαίο να υπάρξει κατάπαυση του πυρός, προκειμένου να ξεκινήσει η ειρηνευτική διαδικασία, όπως ζητούν οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε επίσης ότι θέλει να οργανώσει μια τριμερή συνάντηση με τον Ζελένσκι και τον Πούτιν «εφόσον όλα πάνε καλά» και ανακοίνωσε ότι θα μιλήσει τηλεφωνικά με τον Ρώσο πρόεδρο αργότερα σήμερα, όταν ολοκληρωθεί η «Σύνοδος» με τους Ευρωπαίους και τον Ουκρανό ομόλογό του.