Η Ρωσία διεξάγει έναν ακήρυχτο, αντισυμβατικό, υβριδικό πόλεμο στην Ευρώπη, αξιοποιώντας μέσα που δεν μοιάζουν με τις παραδοσιακές πολεμικές τακτικές: δολιοφθορά, κατασκοπεία, βανδαλισμούς και μυστικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με νέα έρευνα του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS).
Στόχος της Μόσχας είναι να αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, να πλήξει τη λαϊκή στήριξη προς την Ουκρανία επιβάλλοντας κοινωνικό και οικονομικό κόστος, και να αποδυναμώσει την ικανότητα του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαντήσουν στη ρωσική επιθετικότητα.
Η κλιμάκωση ξεκίνησε το 2022
Η κλιμάκωση αυτής της στρατηγικής ξεκίνησε ήδη από το 2022, παράλληλα με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Παρότι η Ρωσία δεν έχει ακόμα επιτύχει τους στρατηγικούς της στόχους, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δυσκολεύονται να συντονιστούν, να διαμορφώσουν κοινή γραμμή, να ενισχύσουν τα μέτρα αποτροπής και να επιβάλουν ουσιαστικό κόστος στο Κρεμλίνο.
Η έρευνα του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS) αποκαλύπτει πως οι επιθέσεις δολιοφθοράς έχουν αποκεντρωμένο χαρακτήρα, ενώ επικεντρώνονται κυρίως σε κρίσιμες υποδομές: στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενεργειακά δίκτυα, τηλεπικοινωνίες και υποθαλάσσια καλώδια.
Παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών, η αντίδραση του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε. και των επιμέρους κρατών παραμένει περιορισμένη, επιτρέποντας στη Μόσχα να συνεχίσει τις επιχειρήσεις της με ελάχιστες συνέπειες.
Έξυπνο σχέδιο κάλυψης
Χρησιμοποιώντας ένα έξυπνο σχέδιο κάλυψης και εκμεταλλευόμενη νομικά κενά στις χώρες της ΕΕ η Ρωσία καταφέρνει να αποφύγει την άμεση ευθύνη.
Μετά την απέλαση εκατοντάδων Ρώσων πρακτόρων από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η Μόσχα έχει στραφεί στη στρατολόγηση πολιτών τρίτων χωρών μέσω διαδικτύου, παρακάμπτοντας τα ευρωπαϊκά αντίμετρα. Αν και η τακτική αυτή έχει προσφέρει επιχειρησιακό πλεονέκτημα, συχνά η ποιότητα των «αντιπροσώπων» είναι χαμηλή, οδηγώντας σε αποτυχίες ή αποκάλυψη των σχεδίων.
Η ρωσική στρατιωτική στρατηγική θεωρεί τη δολιοφθορά σε κρίσιμες εθνικές υποδομές βασικό εργαλείο του υβριδικού πολέμου. Η Ευρώπη, με πολλές από τις υποδομές της παραμελημένες επί δεκαετίες, αποτελεί εύκολο στόχο. Η Μόσχα δεν χτυπά μόνο για στρατιωτικό όφελος στο μέτωπο της Ουκρανίας, αλλά ως μέρος μιας ευρύτερης αντιπαράθεσης με τη Δύση.
Παρότι πρωτοβουλίες όπως η ναυτική αποστολή Baltic Sentry στοχεύουν στην ενίσχυση της ασφάλειας στη Βαλτική, η έλλειψη επαρκών πόρων και χρηματοδότησης δεν επιτρέπει τη δημιουργία μακροπρόθεσμης στρατηγικής.
Ο κίνδυνος δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν
Επιπλέον, παραμένει αμφίβολο το κατά πόσο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι διατεθειμένες να αντιμετωπίσουν σοβαρά αυτόν τον αόρατο πόλεμο, καθώς βρίσκονται αντιμέτωπες με ποικίλες εσωτερικές προτεραιότητες.
Η απειλή είναι υπαρκτή, διαρκής και αναπτυσσόμενη. Η ικανότητα της Ευρώπης να προστατεύσει τις ζωτικές της υποδομές και να αποτρέψει περαιτέρω ρωσική παρεμβατικότητα εξαρτάται από τον συντονισμό, τη βούληση και την αποφασιστικότητα των θεσμών της.
Χωρίς μια σαφή και συντονισμένη απάντηση, ο υβριδικός πόλεμος της Ρωσίας κινδυνεύει να παγιωθεί ως μια νέα κανονικότητα.
