Ο Πούτιν τορπιλίζει τις ελπίδες για ειρήνη στην Ουκρανία

Η νέα επίθεση της Ρωσίας κοντά σε κτίρια που στέγαζαν ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία, θέτουν νέα δεδομένα στις συνομιλίες για εκεχειρία

Βλαντίμιρ Πούτιν © EPA/VALERIY SHARIFULIN / SPUTNIK / KREMLIN POOL

Η πίεση που ασκούν στον Βλαντίμιρ Πούτιν ο Ντόναλντ Τραμπ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες, για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν δείχνει επί του παρόντος να έχει αποτέλεσμα. Νωρίς σήμερα το πρωί, η Ρωσία εξαπέλυσε μια φονική επίθεση με drones και πυραύλους στο Κίεβο, που σκότωσε τουλάχιστον 12 άτομα και προκάλεσε ζημιές σε κτίρια που στεγάζουν τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και της Βρετανίας.

Παρότι δεν υπήρξαν τραυματισμοί προσωπικού της ΕΕ από την επίθεση, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Αριάννα Ποντεστά, δήλωσε πως «οι επιθέσεις είναι απολύτως απαράδεκτες. Σε καμία περίπτωση δεν θα κλονίσουν τη στήριξή μας προς την Ουκρανία». Πρόσθεσε ότι το διπλωματικό προσωπικό θα παραμείνει στην Ουκρανία παρά την επίθεση. Η πρέσβειρα της ΕΕ στην Ουκρανία, Καταρίνα Μαθερνόβα, δήλωσε ότι το κτίριο «υπέστη σοβαρές ζημιές από το ωστικό κύμα» της «μαζικής» καταιγίδας μη επανδρωμένων αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων, που εξαπέλυσε η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Σύμπιχα, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «στοχοποίησε διπλωμάτες — κατά άμεση παραβίαση της Σύμβασης της Βιέννης». Η επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ, Κάγια Κάλας, το χαρακτήρισε «εσκεμμένη επιλογή κλιμάκωσης και χλευασμού» των προσπαθειών ειρήνης και ανακοίνωσε ότι ο Ρώσος απεσταλμένος στις Βρυξέλλες θα κληθεί για εξηγήσεις.

Το γραφείο του British Council στο Κίεβο, το οποίο βρίσκεται κοντά στο κτίριο της αντιπροσωπείας της ΕΕ, επλήγη επίσης. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, δήλωσε ότι οι επιθέσεις ήταν «παράλογες» και πρόσθεσε πως «ο Πούτιν σκοτώνει παιδιά και αμάχους, και υπονομεύει τις ελπίδες για ειρήνη. Αυτή η αιματοχυσία πρέπει να τελειώσει». Σύμφωνα με το Sky News, ο Ρώσος πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο θα κληθεί από το Foreign Office.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ήταν μεταξύ εκείνων που καταδίκασαν τις επιθέσεις, τις οποίες χαρακτήρισε ως τρομοκρατικές και βάρβαρες. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιοχάν Βάντεφουλ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στην Εσθονία ότι «αυτό δεν μπορεί να μείνει αναπάντητο» και πως οι ρωσικές επιθέσεις θα συζητηθούν σε συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη.

Οι νέες ρωσικές επιθέσεις λαμβάνουν χώρα τη στιγμή που ο Τραμπ εντείνει την πίεση του προς τον Πούτιν, καθώς επιδιώκει να διαμορφώσει μια ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Η Ουκρανία έχει καταστήσει τις με δυτική στήριξη εγγυήσεις ασφαλείας κεντρική απαίτηση σε οποιαδήποτε συμφωνία, ώστε να αποτραπούν μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις. Μετά τη συνάντηση του προέδρου της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και ορισμένων από τους βασικούς Ευρωπαίους υποστηρικτές του στον Λευκό Οίκο στις 18 Αυγούστου, η κυβέρνηση Τραμπ έστειλε το μήνυμα ότι θα υποστηρίξει μια ευρωπαϊκή δύναμη, που θα συμβάλει στην εγγύηση της ουκρανικής ασφάλειας, παρέχοντας μέσα συλλογής πληροφοριών, εποπτεία στο πεδίο της μάχης και συμμετοχή σε μια ασπίδα αντιαεροπορικής άμυνας.
Ωστόσο, ενώ ο Τραμπ δήλωσε στη συνέχεια ότι σύντομα θα συγκαλούσε τριμερή συνάντηση με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι, και ότι ο Ρώσος είχε συμφωνήσει στην ιδέα, αναλυτές του Κρεμλίνου αμφισβητούν τις προθέσεις του Πούτιν. Όπως διαπιστώνει και το Politico, ο Ρώσος πρόεδρος κωλυσιεργεί, αποφεύγοντας οποιαδήποτε άμεση συνάντηση με τον Ζελένσκι και τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Η Μόσχα έχει εντείνει τις απαιτήσεις της, ζητώντας μεταξύ άλλων από το Κίεβο να παραχωρήσει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων βασικών στρατηγικών σημείων που δεν ελέγχει. Ο Ζελένσκι έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο, υπογραμμίζοντας ότι μια τέτοια παραχώρηση θα έδινε στον Πούτιν εφαλτήριο για μελλοντική εισβολή. Η Ρωσία απέρριψε επίσης την Τετάρτη την ιδέα ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων που θα επιχειρούσαν στην Ουκρανία — διαψεύδοντας τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι ο Πούτιν θα τις αποδεχόταν στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.

Η επίθεση της Πέμπτης στο Κίεβο συνέπεσε με την άφιξη των υπουργών Άμυνας της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, οι οποίοι θα συζητήσουν πώς να εντείνουν την πίεση στη Ρωσία τόσο μέσω κυρώσεων όσο και μέσω ενίσχυσης της Ουκρανίας.

Ο Γερμανός Βάντεφουλ δήλωσε σήμερα: «Ο Πούτιν δεν είναι ακόμη έτοιμος να συναντηθεί με τον πρόεδρο Ζελένσκι. Δεν θα τυφλωθούμε από τακτικές καθυστέρησης και αντίθετα θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία με όπλα, με όλη την αναγκαία υποστήριξη και με πολιτική κάλυψη στην πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ». Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι το προσωπικό της αντιπροσωπείας της ΕΕ είναι ασφαλές και κάλεσε τη Ρωσία να «σταματήσει αμέσως τις αδιάκριτες επιθέσεις εναντίον πολιτικών υποδομών». Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, δήλωσε ότι η ζημιά στο κτίριο της αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Κίεβο τη νύχτα ήταν «εσκεμμένη», εκφράζοντας τον «αποτροπιασμό» του για τις ρωσικές επιθέσεις. Ωστόσο, πρόσθεσε: «Η ΕΕ δεν θα εκφοβιστεί. Η επιθετικότητα της Ρωσίας απλώς ενισχύει την αποφασιστικότητά μας να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας και του λαού της».

Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, καταδίκασε «μια ακόμη αδιάκριτη ρωσική επίθεση κατά τη διάρκεια αυτής της παράλογης επιθετικότητας», αποκαλώντας την αντιπροσωπεία «τη φωνή της ΕΕ επί τόπου στην Ουκρανία» σε ανάρτησή της στο X.

«Καταδικάζω σθεναρά αυτές τις βάρβαρες επιθέσεις, σαφή ένδειξη ότι η Ρωσία απορρίπτει την ειρήνη και επιλέγει την τρομοκρατία», ανέφερε σε δήλωσή της στα κοινωνικά δίκτυα η Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ, Μάρτα Κος. «Η πλήρης αλληλεγγύη μας απευθύνεται στο προσωπικό της ΕΕ, στις οικογένειές τους και σε όλους τους Ουκρανούς που υφίστανται αυτή την επιθετικότητα», πρόσθεσε.

Περιοδεία αστραπή της φον ντερ Λάιεν στα κράτη «πρώτης γραμμής»

Την ίδια στιγμή που ο Πούτιν φαίνεται να τορπιλίζει τα όποια σενάρια άμεσης εκεχειρίας στην Ουκρανία, η φον ντερ Λάιεν ξεκινά την Παρασκευή περιοδεία στα αποκαλούμενα κράτη της «πρώτης γραμμής», για να τα καθησυχάσει σχετικά με τη στήριξη της Ευρώπης απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα και να ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες.

Η περιοδεία θα οδηγήσει τη φον ντερ Λάιεν στη Φινλανδία, την Εσθονία, τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Πολωνία — χώρες δηλαδή που συνορεύουν με τη Ρωσία ή τη Λευκορωσία — καθώς και στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, σε μια κίνηση που αποτελεί τη μεγαλύτερη διπλωματική της πρωτοβουλία για την ασφάλεια και άμυνα της ΕΕ από την έναρξη της πλήρους κλίμακας ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχει οδηγήσει σε αγώνα δρόμου για την ενίσχυση των στρατών της Ευρώπης, με τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ να δεσμεύονται ότι θα αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους έως το 2035. Ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς οι χώρες της ΕΕ, πολλές από τις οποίες αντιμετωπίζουν υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα, θα καταφέρουν να πετύχουν αυτούς τους στόχους, παρατηρεί το Politico. Παρότι η ΕΕ έχει κάνει πιο ευέλικτους τους δημοσιονομικούς κανόνες της, ώστε να επιτρέπει στα κράτη-μέλη να δανείζονται ευκολότερα από τις αγορές για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, τα συνολικά διαθέσιμα ποσά υπολείπονται των αστρονομικών αυξήσεων που απαιτεί ο Τραμπ.

Η περιοδεία της φον ντερ Λάιεν ξεκινά την Παρασκευή στη Λετονία, όπου θα συναντηθεί με την πρωθυπουργό Έβικα Σιλίνα. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Ελσίνκι, όπου θα συναντήσει τον Φινλανδό πρωθυπουργό Πέττερι Όρπο και τον πρόεδρο Αλεξάντερ Στουμπ.

Το Σάββατο, η επικεφαλής της Κομισιόν θα μεταβεί στην Εσθονία για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κρίστεν Μίχαλ, προτού συνεχίσει στην Πολωνία για συνάντηση με τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ την Κυριακή. Αργότερα την ίδια ημέρα, η φον ντερ Λάιεν θα βρεθεί στη Βουλγαρία για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Ρόσεν Ζελιαζκόφ, προτού ολοκληρώσει το ταξίδι της τη Δευτέρα με επισκέψεις στη Ρουμανία, όπου θα συναντήσει τον πρόεδρο Νίκουσορ Νταν, και στη Λιθουανία, όπου θα συναντήσει τον πρόεδρο Γκιτάνας Ναουσέντα.