Kαθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν φαίνεται διατεθειμένος να λήξει σύντομα τον πόλεμο στην Ουκρανία, παρά την πίεση που δέχεται από τον Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες παίρνουν τα μέτρα τους για να αναλάβουν βαρυσήμαντο ρόλο στις εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά και για να καλύψουν τα μεγάλα κενά που υπάρχουν στην ευρωπαϊκή άμυνα. Η συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Υπουργών Άμυνας της ΕΕ στην Κοπεγχάγη, ο πυρετός των διαπραγματεύσεων για εκεχειρία στην Ουκρανία, αλλά και η κατανομή πολλών δισ. για την άμυνα, μέσω προγραμμάτων όπως το SAFE, δείχνει ότι όλόκληρη η Γηραιά Ήπειρος κινείται σε ρυθμούς πολεμικής οικονομίας.
Πριν λίγη ώρα, ολοκληρώθηκε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Υπουργών Άμυνας της ΕΕ και στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, αναφέρθηκε στα τρία ζητήματα – της Ουκρανίας, της ευρωπαϊκής άμυνας και των αποστολών της ΕΕ- δίνοντας τις κατευθύνσεις που αποφάσισαν οι υπουργοί. Για την Ουκρανία, δήλωσε ότι «η επίθεση στο Κίεβο δείχνει πόσο εσκεμμένα η Ρωσία επιλέγει την κλιμάκωση και ουσιαστικά κοροϊδεύει τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες». Η ίδια αναφέρθηκε και στη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, χαιρετίζοντας τις δεσμεύσεις αρκετών κρατών – μελών της ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ αναφέρθηκε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ειρήνης (European Peace Facility), ο οποίο μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση για αυτή την προσπάθεια. Όπως είπε, «είναι σημαντικό να επιλυθεί το ζήτημα, ώστε να συνεχιστεί η συνεργασία μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Διμερή ζητήματα δεν πρέπει να μπλοκάρουν την παροχή βοήθειας».
Οι υπουργοί συζήτησαν επίσης τον ευρωπαϊκό ρόλο στις εγγυήσεις ασφαλείας. Η Ύπατη Εκπρόσωπος τόνισε ότι «είναι σαφές ότι η Ευρώπη θα διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο της». Όπως είπε θα υπάρξει συντονισμός με τον «συνασπισμό των προθύμων», ενώ σημείωσε ότι όλοι υπουργοί Άμυνας συμφώνησαν ότι «οι εγγυήσεις ασφάλειας προς την Ουκρανία πρέπει να είναι ισχυρές και αξιόπιστες».
Στο δεύτερο ζήτημα, για την ευρωπαϊκή άμυνα, η Κάγια Κάλας δήλωσε ότι θα δημιουργηθεί οδικός χάρτης για την άμυνα με σαφές χρονοδιάγραμμα. «Σήμερα, οι υπουργοί συζήτησαν τρόπους για να καλύψουμε τα πιο επείγοντα κενά. Μέχρι τον Οκτώβριο, θα προσδιορίσουμε τις χώρες που θα ηγηθούν σε κάθε τομέα, μαζί με έναν οδικό χάρτη για την άμυνα με σαφείς στόχους και χρονοδιαγράμματα».
Τέλος, σχετικά με τις αποστολές της ΕΕ, η ίδια εξήγησε τη σημασία και το νέο προσανατολισμό αυτών των αποστολών που είναι «ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια ασφάλεια» όπως τόνισε, λέγοντας πως «οι υπουργοί συζήτησαν τρόπους ώστε αυτές οι αποστολές να υποστηρίζουν καλύτερα τα γεωπολιτικά συμφέροντα της ΕΕ».
Μεγάλη ζήτηση για το SAFE, 19 κράτη ζήτησαν χρήματα από τα 150 δισ. για την άμυνα
Με βάση τα παραπάνω, είναι λογικό από το πρόγραμμα SAFE των 150 δισ. ευρώ, στο οποίο έχει υποβάλλει αίτημα και η Ελλάδα, να μοιραστεί έως και το τελευταίο ευρώ, αφού 19 κράτη-μέλη υπέβαλαν αιτήματα χρηματοδότησης.
Υπενθυμίζεται, πως το σχέδιο προβλέπει τη χορήγηση δανείων με χρήματα που αντλούνται έναντι του προϋπολογισμού της ΕΕ προς τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών για κοινές δαπάνες σε κρίσιμες στρατιωτικές αγορές, όπως συστήματα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας. Προτάθηκε νωρίτερα φέτος στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής προσπάθειας για δραστική αύξηση των αμυντικών δαπανών ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στην απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ η Ευρώπη να ξοδεύει περισσότερα σε εξοπλισμούς.
«Φτάσαμε σε πλήρη κάλυψη», δήλωσε σήμερα η πρόεδρος της Κομισιόν, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Παραδίδουμε τις ικανότητες που η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερο». Τα κονδύλια πρέπει να δαπανηθούν σε κοινές αγορές αμυντικών προϊόντων από τις κυβερνήσεις της ΕΕ σε τομείς που έχουν εντοπιστεί ως κενά από την Κομισιόν, όπως συστήματα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας, κυβερνοσυστήματα και drones.
Η Κομισιόν θα αξιολογήσει τώρα τις επιμέρους προτάσεις για το SAFE από τις πρωτεύουσες και θα λάβει αποφάσεις για το πώς θα κατανεμηθούν καλύτερα τα 150 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι πρώτες εκταμιεύσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν εντός του έτους.
«Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας, αλλά βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο», είπε η φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Ρίγα σε συνέντευξη Τύπου με την πρωθυπουργό της Λετονίας, Έβικα Σιλίνα. «Έχουμε ευρωπαϊκές κοινές αμυντικές ανάγκες». «Πολλά κράτη-μέλη έχουν δηλώσει ότι θα το χρησιμοποιήσουν επίσης [για την αγορά όπλων] προς υποστήριξη της Ουκρανίας… Αυτό είναι μια πραγματική ευρωπαϊκή επιτυχία», πρόσθεσε.
Κάλεσμα Μερτς-Μακρόν για δευτερογενείς κυρώσεις σε υποστηρικτές της Ρωσίας
Την ίδια στιγμή, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ζήτησαν να εφαρμοστούν δευτερογενείς κυρώσεις, που στοχεύουν στην αποδυνάμωση της ρωσικής πολεμικής μηχανής της Ρωσίας, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο την πίεση στη Μόσχα. Για να περιορίσουν την ικανότητα της Μόσχας να συγκεντρώνει έσοδα από πωλήσεις πετρελαίου, οι δύο μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες θα πιέσουν για μέτρα που στοχεύουν «εταιρείες τρίτων χωρών που στηρίζουν τον ρωσικό πόλεμο», σύμφωνα με κοινή δήλωση που εκδόθηκε σήμερα.
Η Γαλλία και η Γερμανία συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τους εταίρους των G7 για «επέκταση και ανάπτυξη αποτελεσματικών και ισχυρών κυρώσεων», αναφέρει η δήλωση, προσθέτοντας ότι στόχος είναι η «άσκηση μέγιστης πίεσης στη Ρωσία». Η ΕΕ έχει ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία δευτερογενών κυρώσεων που στοχεύουν στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας. Τα μέτρα αποσκοπούν στο να αποτρέψουν τρίτες χώρες από το να βοηθούν το Κρεμλίνο να παρακάμψει τις υφιστάμενες κυρώσεις της ΕΕ. Προβλέπονται επίσης πρόσθετα βήματα για τους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Ρωσίας.
Η γαλλογερμανική πρωτοβουλία Jewel
Παράλληλα, Γερμανία και Γαλλία παρουσίασαν σχέδια για βαθύτερη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης μιας πρωτοβουλίας για σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πυραύλων. Η γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία με την ονομασία Jewel, η οποία θα είναι ανοιχτή σε εταίρους, θα επισημοποιηθεί μέσω επιστολής προθέσεων, αναφέρει η διακήρυξη στην οποία οι δύο χώρες υπογράμμισαν επίσης τη δέσμευσή τους για την ανάπτυξη του έργου για τα άρματα μάχης Main Ground Combat System (MGCS).
Η Γερμανία είχε κατηγορήσει αυτόν τον μήνα τη γαλλική βιομηχανία ότι μπλόκαρε την επόμενη φάση ενός άλλου κοινού έργου, του κοινού προγράμματος μαχητικών αεροσκαφών FCAS. Στη διακήρυξη και οι δύο χώρες αναφέρουν επίσης ότι θα ξεκινήσουν έναν στρατηγικό διάλογο για τη διασύνδεση της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στις ανεξάρτητες στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της Γαλλίας.
