Η τιρκουάζ παλίρροια του ”προφήτη” Φάρατζ

Απώτερος στόχος του Φάρατζ είναι να κεφαλαιοποιήσει τη στασιμότητα των Εργατικών ως κυβερνών κόμμα, αλλά και την πτώση των Συντηρητικών

O πρώην ηγέτης του κόμματος του Brexit Νάιτζελ Φάρατζ © EPA/SHAWN THEW

Δριμύτερος επανέρχεται ο Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτης του υπερσυντηρητικού και αντιευρωπαϊκού UK Reform, με τη δημοτικότητα του κόμματος να έχει ενισχυθεί σε ποσοστά που ιστορικά απολαμβάνουν οι Συντηρητικοί και οι Εργατικοί στη Βρετανία. Προ ολίγων ημερών έπεσε η αυλαία του συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στο Μπέρμιγχαμ της Βρετανίας. Η ατζέντα UK Reform απαράλλακτη για την καταπολέμηση της αθρόας μετανάστευσης, τη μείωση των φόρων και την κατάργηση των επιδοτήσεων στην πράσινη ενέργεια, αλλά το συνέδριο σκηνοθετήθηκε με ιδιαίτερη εξωστρέφεια σε σχέση με το παρελθόν.

Απώτερος στόχος του Φάρατζ είναι να κεφαλαιοποιήσει τη στασιμότητα των Εργατικών ως κυβερνών κόμμα, αλλά και την πτώση των Συντηρητικών, σε μια δύσκολη συγκυρία για τη Βρετανία και την Ευρώπη. «Είμαστε όλοι πλοία σε μια τιρκουάζ παλίρροια, που ρέει διαρκώς προς τη νίκη στις επόμενες εκλογές», δήλωσε ο Φάρατζ από τη σκηνή με ανοιχτό μπλε φόντο. Το UK Reform απαρτίζεται πια από 240.000 μέλη περίπου, με πηγές του βρετανικού Τύπου να τονίζουν πως γίνονται προσπάθειες για να αποκτήσει το κόμμα μια πιο συμβατική μορφή αντί να λειτουργεί ως προσωπική πλατφόρμα για την ανάδειξη του Φάρατζ. Ο ίδιος προϊδέασε το κοινό του για ένα βαθύ ρήγμα στους Εργατικούς, ενώ δεν παραλείπει να τονίζει πως το μεταναστευτικό είναι το κυριότερο πρόβλημα στη χώρα, όπως αναφέρει και η γερμανική εφημερίδα FAZ.

Έναν χρόνο αφότου ανέλαβαν τα ηνία της εξουσίας, οι Εργατικοί αναγκάζονται να προχωρήσουν σε ανασχηματισμό μετά την παραίτηση της Άντζελα Ρέινερ από τη θέση της αντιπροέδρου της κυβέρνησης μετά από φορολογικό σκάνδαλο. Πρόκληση του πρωθυπουργού, Κιρ Στάρμερ, είναι να τονώσει τη δημοτικότητα του κόμματος του, το οποίο έχει υποχωρήσει στο 20% έναντι του 31%, που αποσπά το UK Reform και 17% των Συντηρητικών. Είναι μια κρίσιμη συγκυρία για την κυβέρνηση καθώς το υπουργείο Οικονομικών προσπαθεί να βρει την κατάλληλη φόρμουλα ανάμεσα σε περικοπές δημοσίων δαπανών και αυξήσεις φόρων για τον επόμενο προϋπολογισμό, με τις αγορές να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το δημόσιο χρέος της χώρας.

Η μεταστροφή της κοινής γνώμης από πέρσι τον Σεπτέμβριο είναι σημαδιακή και αντανακλά την κόπωση των Βρετανών από τη μετά Brexit εποχή, την πανδημία, την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τους άστοχους χειρισμούς των Συντηρητικών εν μέσω όλων αυτών των δοκιμασιών. Μετά από μια 13ετία στην εξουσία και την ήττα τους στις γενικές εκλογές του περσινού Ιουλίου, οι Συντηρητικοί είναι σήμερα στην 3η θέση των δημοσκοπήσεων, παραδίδοντας την πλατφόρμα τους στο UK Reform.

Την ίδια ώρα, ο εκλογικός θρίαμβος των Εργατικών φαίνεται πως ήταν βραχύβιος. Οι Βρετανοί ανέμεναν αμεσότερα αποτελέσματα από την κυβέρνηση του Στάρμερ, με τα αποθέματα της υπομονής τους να έχουν ήδη εξαντληθεί από την εγκατάλειψη του κράτους πρόνοιας και την πτώση του βιοτικού επιπέδου τους. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πέρσι τον Σεπτέμβριο, οι Εργατικοί προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις με 32%, ενώ οι Συντηρητικοί και το υπερσυντηρητικό UK Reform καταλάμβαναν ένα 22% και 19%, αντίστοιχα. Ήδη το UK Reform υπερίσχυσε στις τοπικές εκλογές του περασμένου Μαΐου με 677 δημοτικούς συμβούλους έναντι των 370 των Εργατικών και των 319 των Συντηρητικών.

Η άνοδος του UK Reform, ένα κόμμα που πρωτοστάτησε στην εκστρατεία αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε, είναι αξιοπερίεργη καθώς το 55% των πολιτών της χώρας έχουν μετανιώσει για το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit. Σύμφωνα με έρευνα του yougov.co.uk στις αρχές του έτους, μόνον τρεις στους δέκα Βρετανούς θεωρούν πως ήταν σωστή η απόφαση για την έξοδο της χώρας από το «κλάμπ» των Βρυξελλών.

Επόμενη πρόκληση για τον Φάρατζ και το UK Reform είναι οι εκλογές στα περιφερειακά κοινοβούλια της Ουαλίας, του Λονδίνου και της Σκωτίας τον Μάιο του 2026, επισημαίνουν αναλυτές στην Guardian. Ο Φάρατζ έχει λάβει μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση, εγγράφοντας το UK Reform ως κόμμα με καταστατικό και διοικητικό συμβούλιο όταν μέχρι πρότινος ήταν καταγεγραμμένο ως εταιρεία με τον ίδιο να κρατά πλειοψηφικό μερίδιο. Το κόμμα του Φάρατζ έχει αποσπάσει περίπου 10 μέλη από τους Συντηρητικούς, με τον ίδιο να κάνει αναλυτική αναφορά τους συνεργάτες του και να εκθειάζει την αρετή της «πειθαρχίας» στην ομιλία, που έδωσε για το κλείσιμο του συνεδρίου που ολοκληρώθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου.

Όμως η πολιτική έχει μεταπτώσεις. Αν και πρόσφατη δημοσκόπηση του yougov.co.uk καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 44% Βρετανών θεωρούν ότι το UK Reform θέτει σε σωστή προτεραιότητα τα κρίσιμα ζητήματα της χώρας έναντι του 33% που ίσχυε τον Μάιο, μόνον το 24% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι μια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Φάρατζ θα ήταν αποτελεσματική. Σχεδόν το ήμισυ της κοινής γνώμης πιστεύει ότι το UK Reform θα διοικούσε τη χώρα ακόμα χειρότερα από τους Εργατικούς. Οπότε είναι, ίσως, πρώιμο για τον Φάρατζ να θριαμβολογεί, καθώς η δυσαρέσκεια των Βρετανών για το κύματα των παράνομων μεταναστών δεν είναι βέβαιο πως θα του χαρίσουν τα κλειδιά στην εξουσία της χώρας.