Καταιγίδα στη Γαλλία, σύννεφα στην Ελλάδα

Δεν είναι απίθανο μια μετάδοση του ιού της γαλλικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία

Την παραίτηση του Μακρόν ζητούν οι διαδηλωτές του κινήματος «Ας μπλοκάρουμε τα πάντα» στη Γαλλία © EPA/Teresa Suarez

Τα ωστικά κύματα από την κρίση στη Γαλλία δεν έχουν ακόμη φτάσει στη χώρα μας. Μια (ακόμη) παραίτηση πρωθυπουργού στο Παρίσι, την ώρα που η χώρα βυθίζεται στην κρίση, τα χρέη είναι δυσθεώρητα, ο δανεισμός ακριβότερος από αυτόν της Ιταλίας και οι φήμες για πιθανή παρέμβαση του ΔΝΤ επιμένουν.

Το εγχώριο επικοινωνιακό έλλειμμα για ό,τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή στη Γαλλία είναι εμφανές: Μια ερώτηση στη συνέντευξη του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, μια αναλαμπή στα ΜΜΕ από την παραίτηση του Γάλλου Πρωθυπουργού Μπαϊρού και μια φευγαλέα αναφορά στις διαδηλώσεις ήταν μέχρι στιγμής ο φτωχός απολογισμός. Κι όμως, μιλάμε για τη δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στον πυρήνα της Ε. Ε. και της ευρωζώνης. Κι ακόμα δεν έχουμε δει τα χειρότερα, καθώς καμία πολιτική δύναμη δεν προτείνει λύσεις για τον περιορισμό της αιμορραγίας στα κρατικά ταμεία, ενώ το πολιτικό αδιέξοδο εντείνεται.

Στο μεταξύ, η Γαλλία έφτασε να δανείζεται ακριβότερα από την Ελλάδα. Τα επιτόκια στα δεκαετή κρατικά ομόλογα της Γαλλίας απογειώθηκαν στο 3,47%, ενώ τα «ελληνικά» στο 3,33%. Όσο για το έλλειμμα, μαζί με την παραίτηση Μπαϊρού ναυάγησε και το σχέδιο περικοπών ύψους 45 δισ. ευρώ για τη μείωσή του.

Γαλλία: Η διεθνής διάσταση του αδιεξόδου

Ας μείνουμε όμως στη διεθνή διάσταση του γαλλικού αδιεξόδου. Μπορεί η κρίση στη Γαλλία να προκαλέσει ρήγματα στη δοκιμαζόμενη έτσι ή αλλιώς συνοχή της Ε.Ε.; Υπό προϋποθέσεις, ναι. Οι εξελίξεις θα δείξουν τί μπορεί να σημάνει αυτό για την οικονομία της Ε.Ε., εάν και εφόσον δεν βρεθεί λύση στο οικονομικό αδιέξοδο. Εάν δεν υπάρξει πρωτίστως, πολιτική λύση.

Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο εξαιτίας της πόλωσης που επικρατεί όχι μόνο στο πολιτικό στερέωμα, αλλά και στην κοινωνία. Ακόμα δυσκολότερο, εξαιτίας της πίεσης που ασκεί το κόμμα της Μαρί Λεπέν-το ισχυρότερο με βάση τις μετρήσεις- για να αναλάβει τις ευθύνες διακυβέρνησης. Μια πίεση, που συνοδεύεται από απλόχερες εξαγγελίες για παροχές σε κάθε κατεύθυνση, την ώρα που κατά τον κ. Μπαϊρού το ταμείο είναι μείον.

Μια παρέκκλιση της Γαλλίας από τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., μια τάση διαίρεσης και διάσπασης της κοινοτικής συνοχής, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το ευρωπαϊκό μέλλον. Και ο κίνδυνος ελλοχεύει τόσο εξαιτίας του λαϊκισμού της κ. Λεπέν, του κ. Μπαρντελά όσο και του κόμματος του κ. Μελανσόν. Τι συνέπειες μπορεί να έχουν αυτές οι πιέσεις στην περίπτωση μιας κρίσης στην Ευρωζώνη;

Τα τελευταία χρόνια εκδηλώθηκαν δύο βαθιές κρίσεις-η μία για το «ελληνικό πρόβλημα» και η άλλη από τις δραματικές συνέπειες της πανδημίας. Και στις δύο περιπτώσεις, η Ευρώπη-συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας-απάντησαν με τη στρατηγική της ενίσχυσης και όχι αποδυνάμωσης της Ευρώπης. «Επί δεκαετίες, η απάντηση σε κάθε κρίση ήταν «περισσότερη Ευρώπη».

Οι πρόσφατες κρίσεις οδήγησαν σε κοινή τραπεζική εποπτεία και στην έκδοση κοινών ομολόγων. Τέτοιες λύσεις θα ήταν δύσκολο να τις χωνέψουν τα κόμματα που υποσχέθηκαν στους ψηφοφόρους τους «λιγότερη Ευρώπη», γράφει ο Economist. Και δυστυχώς, προς λιγότερη Ευρώπη κλίνουν τόσο η Εθνική Συσπείρωση όσο και η Ανυπότακτη Γαλλία…

Ο κίνδυνος μπορεί να γίνει μεγαλύτερος εξαιτίας των χαμηλών αντανακλαστικών στις Βρυξέλλες. Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ο κ. Ντράγκι παρουσίασε την πολύ σημαντική έκθεσή του, για το πώς μπορεί να θωρακιστεί και να τονωθεί η ευρωπαϊκή οικονομία, πώς μπορεί να ενοποιηθούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, να παρθούν μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της μείωσης της γραφειοκρατίας. Μια έκθεση που, μετά πολλών επαίνων, αναπαύεται από τότε σε κάποιο συρτάρι της Κομισιόν στις Βρυξέλλες.

Η μετάσταση του ιού της γαλλικής κρίσης και η Ελλάδα

Δεν είναι απίθανο μια μετάδοση του «ιού» της γαλλικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει επιπτώσεις και στη δική μας οικονομία. Όχι μόνο σε διμερές επίπεδο-λόγω της στενής οικονομικής και αμυντικής συνεργασίας με το Παρίσι-αλλά και από το ενδεχόμενο μιας «κρίσης εμπιστοσύνης» των αγορών προς την Ε.Ε., με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το επενδυτικό κλίμα, τις αξιολογήσεις και την τροχιά των επιτοκίων- και των δικών μας.

Μερίδα αναλυτών στη χώρα μας ήδη επιχειρεί να διασκεδάσει τα όσα συμβαίνουν στη Γαλλία με εκτιμήσεις του τύπου «εντάξει, η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα, έχει ισχυρή παραγωγική βάση» κλπ. Επικαλούνται μάλιστα το γεγονός ότι το χρέος της είναι το 114% του ΑΕΠ (3,3 τρισ. ευρώ), την ώρα που το χρέος της χώρας μας είναι το 153% και της Ιταλίας το 138% του ΑΕΠ. Αλλά σε αντίθεση με τη Γαλλία, όπως εκτιμά το Reuters, οι δύο χώρες έχουν επιτύχει σημαντικά πλεονάσματα, που τους επιτρέπουν να εξυπηρετούν τα χρέη τους.

Ακόμα και η Γερμανία δείχνει σημάδια ανάκαμψης, σε σημείο που ο οικονομολόγος Leo Barincou (Oxford Economics) να εκτιμά πως «η κατάσταση βελτιώνεται παντού εκτός από τη Γαλλία, που έχει γίνει κάτι ένα είδος ασχημόπαπου» (μαύρου πρόβατου όπως θα λέγαμε εμείς και όπως μας χαρακτήριζαν οι εταίροι μας μόλις λίγα χρόνια πριν…).

Κακά τα ψέματα. Σε αυτήν τη συγκυρία δεν υπάρχει «γαλλικό κλειδί» για την άρση του αδιεξόδου σε Παρίσι αλλά και Βρυξέλλες. Και εμάς μόνο αδιάφορους δεν μπορεί να μας αφήνει, εφόσον «είμαστε Ευρώπη».