Η Μόσχα εντείνει το κύμα δημεύσεων μεγάλων επιχειρήσεων και περιουσιακών στοιχείων, στρέφοντας τώρα την προσοχή της στον όμιλο KDV, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σνακ και ζαχαρωδών στη Ρωσία, που ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Ντένις Στενγκέλοφ. Ο 53χρονος επιχειρηματίας, με περιουσία που εκτιμάται τουλάχιστον στα 2,6 δισ. δολάρια σύμφωνα με τον δείκτη Bloomberg Billionaires Index, βρίσκεται αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο να χάσει το μεγαλύτερο μέρος της αυτοκρατορίας που δημιούργησε τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, η εταιρεία KDV κατηγορείται ότι προμήθευσε τρόφιμα στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, ενώ παράλληλα μετέφερε έσοδα από τις δραστηριότητές της στη Ρωσία σε «μη φιλικές δικαιοδοσίες» χωρίς έγκριση των αρχών. Η Εισαγγελία ισχυρίζεται ακόμη ότι ο πατέρας του Στενγκέλοφ, Νικολάι, είχε συστήσει παραστρατιωτική μονάδα στην Ουκρανία, ενισχύοντας έτσι τους αντιπάλους της Μόσχας.
Η υπόθεση έχει πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης. καθώς στις 23 Σεπτεμβρίου, το Δικαστήριο της Μόσχας θα εξετάσει αν θα προχωρήσει στη μεταβίβαση της αυτοκρατορίας του Στενγκέλοφ στο ρωσικό κράτος. Στο μεταξύ, έχουν απαγορευθεί όλες οι συναλλαγές που αφορούν περιουσιακά στοιχεία και μετοχές άνω των 50 θυγατρικών εταιρειών του ομίλου KDV.
Κύμα δημεύσεων στη Ρωσία
Η υπόθεση του Στενγκέλοφ εντάσσεται σε μια ευρύτερη τάση: από το 2022, η αξία των δημευμένων περιουσιακών στοιχείων στη Ρωσία έχει φθάσει τα 3,9 τρισ. ρούβλια (περίπου 46,8 δισ. δολάρια), σύμφωνα με εκτιμήσεις της νομικής εταιρείας Nektorov, Saveliev & Partners. Πρόσφατα, δικαστήριο στη Μόσχα διέταξε την κρατικοποίηση της εταιρείας που είχε δημιουργήσει το παγκοσμίου φήμης βιντεοπαιχνίδι World of Tanks, καθώς οι ιδρυτές της κατηγορήθηκαν για «εξτρεμισμό» με αφορμή χρηματοδοτήσεις υπέρ της Ουκρανίας. Παρόμοια κατηγορία αντιμετωπίζει πλέον και η KDV.
Η ρωσική κυβέρνηση χρησιμοποιεί ολοένα και πιο συχνά το νομικό έρεισμα του «εξτρεμισμού» για να αιτιολογήσει κατασχέσεις εταιρειών. Μέχρι σήμερα, το κράτος έχει περάσει υπό τον έλεγχό του περιουσιακά στοιχεία αξίας 200 δισ. ρουβλίων με αυτή τη νομική βάση. Αν η KDV κρατικοποιηθεί, το ποσό θα υπερτριπλασιαστεί, καθώς η αξία του ομίλου εκτιμάται από την Εισαγγελία στα 500 δισ. ρούβλια.
Η διαδρομή του Στενγκέλοφ
Ο Ντένις Στενγκέλοφ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στις αρχές της δεκαετίας του 1990, σε μια εποχή έντονων ανακατατάξεων για τη Ρωσία μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Από τον τόπο καταγωγής του, το Τομσκ στη Σιβηρία, άρχισε να προμηθεύει ηλιόσπορους σε ηλικιωμένες γυναίκες που τους έψηναν και τους πουλούσαν ως παραδοσιακό σνακ (semechki). Σύντομα επεκτάθηκε στην παραγωγή ηλιελαίου και άρχισε να ανταλλάσσει λάδι με καραμέλες και σοκολάτες από ζαχαροπλάστες που δεν είχαν ρευστότητα.
Με την πάροδο των χρόνων, ανέπτυξε μια πλήρη καθετοποιημένη αλυσίδα: από γαλακτοκομικές μονάδες μέχρι εργοστάσια παραγωγής σοκολάτας, κρουασάν, γλυκισμάτων και πατατάκια. Σήμερα, ο όμιλος KDV διαθέτει 14 εργοστάσια, απασχολεί περισσότερους από 39.000 εργαζόμενους και είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός τροφίμων και ποτών στη Ρωσία. Μόνο το 2024 κατέγραψε έσοδα 305 δισ. ρούβλια.
Ο Στενγκέλοφ επένδυσε επίσης σε διεθνές επίπεδο. Το 2021, η KDV εξαγόρασε την αμερικανική Liberty Orchards Co., γνωστή για τις καραμέλες Aplets & Cotlets, καθώς και τη δανέζικη εταιρεία Hak, προμηθευτή προϊόντων λαχανικών. Παράλληλα, απέκτησε συμμετοχή στη βιομηχανία ζαχαρωδών Zvecevo στην Κροατία.
Από το 2011, συνδέεται με την αυστραλιανή εταιρεία KDV Sport Pty Ltd., που διαχειρίζεται ένα μεγάλο αθλητικό συγκρότημα στην Καράρα, στα περίχωρα του Γκολντ Κόουστ, περίπου 70 χλμ. νότια του Μπρίσμπεϊν. Στο χώρο λειτουργούν 20 γήπεδα τένις, γήπεδα γκολφ 18 και 9 οπών, γήπεδα για padel και pickleball, γυμναστήριο, ξενοδοχείο, σπα και εστιατόριο. Το συγκρότημα περιλαμβάνει επίσης το ξενοδοχείο Elite Gold Coast και το κατάστημα Eurofood Shop, που εμπορεύεται ρωσικά και πολωνικά τρόφιμα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Στενγκέλοφ έρχεται στο προσκήνιο εξαιτίας τραγωδίας ή εμπλοκής με τις αρχές. Το 2018, σε εμπορικό κέντρο στη Σιβηρία που συνδιοικούσε, ξέσπασε πυρκαγιά που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 60 ανθρώπους. Αν και δεν είχε ευθύνη στη διαχείριση του κέντρου, κατέβαλε αποζημίωση 3 εκατ. ρουβλίων σε κάθε οικογένεια θύματος. Ο ίδιος είχε δηλώσει τότε πως μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στη Ρωσία και την Αυστραλία.
Το μέλλον της KDV
Η εταιρεία KDV, μέσω ανακοίνωσης στην ιστοσελίδα της, εξέφρασε την ελπίδα ότι η υπόθεση θα έχει «δίκαιη και ισορροπημένη επίλυση», τονίζοντας ότι πάντοτε «εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις της προς το κράτος, πλήρωνε φόρους, επένδυε στη Ρωσία, δημιουργούσε θέσεις εργασίας και στήριζε κοινωνικά προγράμματα».
Ωστόσο, όπως σημειώνουν νομικοί αναλυτές, η υπόθεση Στενγκέλοφ δείχνει πως οι κατηγορίες περί «εξτρεμισμού» τείνουν να αποτελέσουν τυπικό πρόσχημα για την κατάσχεση μεγάλων περιουσιών στη Ρωσία. Η KDV, με κεφαλαιοποίηση που αγγίζει τα 500 δισ. ρούβλια, θα αποτελούσε το μεγαλύτερο τρόπαιο αυτής της πολιτικής μέχρι σήμερα.
