Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ φτάνει το βράδυ την Τρίτη στη Βρετανία για μια επίσημη επίσκεψη με όλες τις τιμές και φυσικά για επιχειρηματικά deal όπως αυτό της Google για επενδύει 5,78 δισ., το οποίο έκλεισε πριν πατήσει ο Τραμπ το πόδι του στη Γηραιά Αλβιώνα. Ωστόσο, πέρα από τους τοίχους του Κάστρου του Ουίνδσορ, η ατμόσφαιρα είναι πολύ λιγότερο πανηγυρική.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η απασχόληση στη Βρετανία μειώνεται, οι μισθοί επιβραδύνονται καθώς η αγορά εργασίας εξασθενεί, με την ανεργία σε σε υψηλό τετραετίας. Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ προσπαθεί να δείξει ψυχραιμία, αλλά η πολιτική πίεση στο εσωτερικό της Βρετανίας εντείνεται.
Η υπόσχεση του κεντροαριστερού ηγέτη να βάλει τέλος στο χάος μετά από 14 χρόνια συντηρητικής διακυβέρνησης έχει χάσει την αίγλη της, λόγω αντιδημοφιλών οικονομικών αποφάσεων και διαδοχικών παραιτήσεων βασικών συνεργατών του από τον Σεπτέμβριο. Σήμερα θεωρείται από πολλούς ως αδύναμος ηγέτης, με ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δημοτικότητας στη Δύση, μεταδίδει το Politico.
Τον Φεβρουάριο, όταν είχε συναντήσει τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι δυο τους μοιράστηκαν τον θρίαμβο των εκλογικών τους νικών. «Προερχόμαστε από διαφορετικές πολιτικές παραδόσεις, αλλά έχουμε πολλά κοινά», είχε δηλώσει ο Στάρμερ. Σήμερα, όμως, η εικόνα έχει αλλάξει. Το κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ, παλαιού συμμάχου του Τραμπ, ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις με σύνθημα εμπνευσμένο από το Make America Great Again: «Να ξανακάνουμε τη Βρετανία μεγάλη».
Πίεση στον Στάρμερ από την ακροδεξιά
Οι πιέσεις στον Στάρμερ εντάθηκαν μετά τη μαζική συγκέντρωση του ακροδεξιού ακτιβιστή Τόμι Ρόμπινσον στο Λονδίνο, που σύμφωνα με την αστυνομία συγκέντρωσε έως και 150.000 άτομα. Η εκδήλωση παρουσιάστηκε ως «υπέρ της ελευθερίας του λόγου», όμως ανέδειξε βαθύτερα κοινωνικά προβλήματα: χρόνια οικονομικής στασιμότητας, ανεπάρκεια στη διαχείριση της μετανάστευσης και γενικευμένη απογοήτευση.
Η Ντάουνινγκ Στριτ, που θεωρούσε τη διαχείριση του απρόβλεπτου Τραμπ ως μια σπάνια επιτυχία της κυβέρνησης Στάρμερ, ανησυχεί μήπως οι εσωτερικές ταραχές επισκιάσουν τα πιθανά οφέλη της κρατικής επίσκεψης. Ο ίδιος ο Τραμπ ενδέχεται να δει ρίσκο στο να συνδεθεί στενά με έναν αποδυναμωμένο πρωθυπουργό.
Η μετανάστευση παραμένει βασικό σημείο έντασης. Από την ανάληψη της εξουσίας από τον Στάρμερ, πάνω από 50.000 αιτούντες άσυλο πέρασαν τη Μάγχη με μικρές βάρκες, ενώ η χρήση ξενοδοχείων για τη φιλοξενία τους έχει προκαλέσει τοπικές αντιδράσεις. Παρόλα αυτά, ο συνολικός αριθμός καθαρής μετανάστευσης μειώθηκε σε 431.000 το 2024, από πάνω από 850.000 τα προηγούμενα χρόνια υπό τους Συντηρητικούς.
Τα δικά του λάθη, ωστόσο, βαραίνουν περισσότερο. Σειρά σκανδάλων χτύπησε την κυβέρνησή του: την προηγούμενη εβδομάδα παραιτήθηκε η αντιπρόεδρος Άντζελα Ρέινερ για φορολογικές εκκρεμότητες, ακολούθησε η απομάκρυνση του Πίτερ Μάντελσον από πρεσβευτή στις ΗΠΑ και τη Δευτέρα αποχώρησε ανώτερος συνεργάτης μετά από προσβλητικά σχόλια για την βουλευτή Νταϊάν Άμποτ.
Εργατικοί βουλευτές και συνδικαλιστές μιλούν ήδη για πιθανό «τέλος» του πολιτικού σχεδίου Στάρμερ ως τις τοπικές εκλογές του Μαΐου 2026 στη Σκωτία και την Ουαλία, που θεωρούνται κρίσιμο τεστ δημοφιλίας, σχολιάζει το Politico.
Η δυσαρέσκεια αγγίζει και την Αριστερά. Ο βουλευτής Κλάιβ Λιούις κατηγορεί τον «μορφωμένο καπιταλισμό» της Βρετανίας ότι αποτυγχάνει να προσφέρει προοπτική και ζητά ανακατανομή ισχύος από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Κοινωνική δυσαρέσκεια στη Βρετανία
Σύμφωνα με έρευνες του think tank More in Common, πολλοί Βρετανοί δηλώνουν πως «η ζωή είναι πολύ δύσκολη» και πως η πολιτική ηγεσία δείχνει είτε αδιάφορη είτε ανίκανη να αλλάξει πορεία.
Η κυβέρνηση αντέδρασε σκληρά στις εμπρηστικές δηλώσεις του Έλον Μασκ, ο οποίος μέσω βιντεοσύνδεσης σε διαδήλωση ισχυρίστηκε ότι «έρχεται βία». «Η Βρετανία είναι μια δίκαιη και ανεκτική χώρα, και τέτοια επικίνδυνη γλώσσα δεν έχει θέση», απάντησε εκπρόσωπος του πρωθυπουργού.
Αναλυτές σημειώνουν ότι οι Βρετανοί δεν αναζητούν μια «τραμπική» λύση, αλλά μάλλον την αλλαγή και την πιο ήπια πολιτική που είχε υποσχεθεί ο Στάρμερ. Ωστόσο, το χάσμα ανάμεσα στη ρητορική και την πραγματικότητα παραμένει μεγάλο.
Εν μέσω σοβαρών διεθνών κρίσεων, όπως αυτή της κατάρριψης των ρωσικών drone στην Πολωνία, της αδιάλλακτης στάσης της Ρωσίας, όπως την χαρακτηρίζουν οι αναλυτές, της δολοφονίας του Τσάρλι Κερκ στις ΗΠΑ, η οποία ανησυχεί πολλούς για την άνοδο της ακροδεξιάς διεθνώς, αλλά και της οικονομικής – πολιτικής κρίσης που μαστίζει την Γαλλία, η οποία δημιουργεί σοβαρά ζητήματα σε όλη την ευρωζώνη, η επίσκεψη Τραμπ στην Βρετανία χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σημαντική από πολλούς αναλυτές.
Προς συμφωνία για ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας
Άλλωστε Βρετανία και ΗΠΑ θα υπογράψουν μια συμφωνία με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας, η οποία από την μια αναμένεται να δημιουργήσει ενεργειακή ασφάλεια και από την άλλη χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, μεταδίδει το Bloomberg.
Στο περιθώριο των συνομιλιών οι δύο ηγέτες θα δουν αρχεία του Ουίνστον Τσώρτσιλ, ενώ αργότερα θα συμμετάσχουν σε επιχειρηματική εκδήλωση με τον Υπουργό Οικονομικών, πριν παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Παράλληλα, η Μελάνια Τραμπ θα συμμετάσχει σε ξεχωριστό πρόγραμμα με τη Βασίλισσα και την Πριγκίπισσα της Ουαλίας. Σε αυτήν συμπεριλαμβάνεται επίσκεψη στη βασιλική Βιβλιοθήκη και στους κήπους Φρόγκμορ. Η επίσκεψη του προεδρικού ζεύγους θα ολοκληρωθεί το απόγευμα της Πέμπτης.
Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Βρετανίας που ηγέτης χώρας έχει λάβει δύο φορές επίσημη πρόσκληση από το παλάτι, κάτι που και ο Ντόναλντ Ντραμπ έχει χαρακτηρίσει «τεράστια τιμή». Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε επισκεφτεί τη Βρετανία και το 2019, κατά την πρώτη του θητεία, τότε προσκεκλημένος της βασίλισσας Ελισάβετ.
Καλλιτέχνες κατά Στάρμερ για τα high tech deal με ΗΠΑ: Η ΑΙ απειλεί το έργο μιας ζωής
Επιφανείς Βρετανοί καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Μικ Τζάγκερ, Κέιτ Μπους, Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Έλτον Τζον, Άνι Λένοξ, η συγγραφέας Αντόνια Φρέιζερ και ο ηθοποιός–θεατρικός συγγραφέας Κουάμε Κουέι-Άρμα, κάλεσαν τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των δημιουργών ενόψει της επίσκεψης του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στο Λονδίνο, μεταδίδει ο Guardian.
Σε επιστολή που υπέγραψαν περισσότεροι από 70 καλλιτέχνες και οργανισμοί, καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση των Εργατικών «απέτυχε να υπερασπιστεί τα βασικά δικαιώματα» των δημιουργών, απορρίπτοντας τροπολογίες που θα υποχρέωναν τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης να αποκαλύπτουν ποιο υλικό πνευματικής ιδιοκτησίας χρησιμοποιούν για την εκπαίδευση των συστημάτων τους.
Ο Έλτον Τζον υπογράμμισε ότι η κυβερνητική πρόταση να δοθεί στις εταιρείες ΑΙ η δυνατότητα εκπαίδευσης σε έργα χωρίς άδεια «αφήνει ορθάνοιχτο τον δρόμο για την κλοπή του έργου μιας ολόκληρης ζωής». «Δεν θα το αποδεχθούμε και δεν θα αφήσουμε την κυβέρνηση να ξεχάσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις», τόνισε.
Την επιστολή στηρίζουν, επίσης, οργανισμοί όπως η News Media Association (που εκπροσωπεί εκδότες όπως η Guardian Media Group), η Society of London Theatre & UK Theatre και το Mumsnet.
Οι υπογράφοντες επικαλούνται το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, τη Σύμβαση της Βέρνης και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, υποστηρίζοντας ότι η στάση της κυβέρνησης παραβιάζει τα δικαιώματα των καλλιτεχνών να προστατεύουν το έργο τους.
Η αντιπαράθεση κλιμακώθηκε με την άρνηση του Λονδίνου να αποδεχθεί τροπολογίες στο νομοσχέδιο για τη χρήση και πρόσβαση δεδομένων. Σύμφωνα με την επιστολή, η απόφαση αυτή «εμπόδισε ενεργά» τους δημιουργούς να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και κατέδειξε «σοκαριστική αδιαφορία για τη μαζική κλοπή» έργων από τις τεχνολογικές εταιρείες.
Η Μπίμπαν Κίντρον, η οποία κατέθεσε τις σχετικές τροπολογίες στη Βουλή των Λόρδων, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι οι ομάδες εργασίας για το θέμα είναι «γεμάτες» με αμερικανικά συμφέροντα, αναφέροντας συγκεκριμένα την OpenAI και τη Meta του Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Όπως τόνισε, η κυβέρνηση προτάσσει «βραχυπρόθεσμες ανακοινώσεις για data centers και εμπορικές συμφωνίες», υπονομεύοντας συνειδητά τη δημιουργική βιομηχανία του ΗΒ.
Η βρετανική κυβέρνηση απάντησε ότι λαμβάνει «σοβαρά υπόψη» τις ανησυχίες των δημιουργών και θα δημοσιεύσει έως τον Μάρτιο έκθεση για τις επιπτώσεις των πιθανών αλλαγών. «Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις, αλλά επιδιώκουμε να στηρίξουμε ταυτόχρονα δημιουργούς και ανάπτυξη της ΑΙ στο ΗΒ», ανέφερε εκπρόσωπος.
Το πρόγραμμα των συναντήσεων Τραμπ στη Βρετανία
Το προεδρικό ζεύγος έχει προσκληθεί από τον βασιλιά Κάρολο και, όπως ορίζει το πρωτόκολλο για κάθε επίσημη κρατική επίσκεψη, θα φιλοξενηθεί στο Κάστρο του Ουίνδσορ. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο πρόεδρος και η σύζυγος του φτάνουν το βράδυ στη Βρετανία, όπου θα τους υποδεχθεί ο Αμερικανός πρέσβης και ένας εκπρόσωπος του βασιλιά.
Η επίσημη τελετή υποδοχής τους θα λάβει χώρα αύριο, Τετάρτη, στο κάστρο του Ουίνδσορ. Εκεί θα τους περιμένουν ο βασιλιάς Κάρολος με τη βασίλισσα Καμίλλα, καθώς και ο πρίγκιπας και η πριγκίπισσα της Ουαλίας. Η τελετή μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει κανονιοβολισμούς, πομπή με άμαξες και στρατιωτικές τιμές από τις ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας, ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ αναμένεται να επιθεωρήσει την τιμητική φρουρά.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, το προεδρικό ζεύγος θα καταθέσει στεφάνι στον τάφο της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ που βρίσκεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου εντός του κάστρου του Ουίνδσορ. Το βράδυ, ο βασιλιάς Κάρολος θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν τους, όπου με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται οι ομιλίες που θα ακουστούν.
Την Πέμπτη, ο Πρόεδρος Τραμπ θα μεταβεί στο Τσέκερς, την εξοχική κατοικία του Βρετανού πρωθυπουργού. Εκεί θα έχει διμερείς συνομιλίες με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν θέματα που αφορούν και τα δύο κράτη, όπως το εμπόριο, η άμυνα και η ασφάλεια, αλλά και διεθνή ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή.
