Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν λεηλατηθεί μέσω ανεξέλεγκτης διαφθοράς στο Νότιο Σουδάν, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, χρηματοδοτώντας συγκρούσεις και στερώντας βασικές υπηρεσίες από έναν από τους φτωχότερους λαούς της Αφρικής.
Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε την Τρίτη, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για το Νότιο Σουδάν ανέφερε ότι ο πετρελαϊκός πλούτος της χώρας εκτρέπεται στις τσέπες μιας στενής ελίτ, ωθώντας το κράτος «στο χείλος της καταστροφής».
«Η πολιτική οικονομία του Νοτίου Σουδάν είναι δομημένη γύρω από ένα παγιωμένο πελατειακό δίκτυο, μέσω του οποίου οι ελίτ μετατρέπουν δημόσιους πόρους σε ιδιωτική ισχύ», σημειώνει ο ΟΗΕ. «Ο φαύλος κύκλος της μεγάλης κλίμακας διαφθοράς, με πλήρη ατιμωρησία, έχει προκαλέσει μια καταστροφική ανθρωπιστική και ανθρωποδικαιωματική κρίση».
Ο υπουργός Πληροφοριών του Νοτίου Σουδάν, Μάικλ Μακουέι Λουέθ, αμφισβήτησε τα ευρήματα της έκθεσης, υποστηρίζοντας ότι ο ΟΗΕ δεν διαβουλεύθηκε με την κυβέρνηση κατά την προετοιμασία της. «Απλώς γράφουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό από το ξενοδοχείο τους, στα δωμάτιά τους», είπε.
Παρά τις πετρελαϊκές εισροές που υπερέβησαν τα 25,2 δισ. δολάρια —περιλαμβανομένων 2,2 δισ. σε δάνεια με εγγύηση πετρελαίου— από την ανεξαρτησία το 2011, οι δαπάνες για βασικές υπηρεσίες παραμένουν «τραγικά υποχρηματοδοτημένες», σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Λεηλατώντας ένα Έθνος: πώς η ανεξέλεγκτη διαφθορά πυροδότησε την κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Νότιο Σουδάν
Η έκθεση, με τίτλο «Λεηλατώντας ένα Έθνος: πώς η ανεξέλεγκτη διαφθορά πυροδότησε την κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Νότιο Σουδάν», περιλαμβάνει ενδεικτικές ανισότητες στη διάθεση των πόρων.
Στα τέσσερα χρόνια έως τον Ιούνιο του 2024, οι δαπάνες του υπουργείου Προεδρικών Υποθέσεων ανήλθαν σε 557 εκατ. δολάρια —έξι φορές τον προϋπολογισμό του—, ενώ η Υγεία έλαβε μόλις το ένα πέμπτο των προβλεπόμενων 29 εκατ. και η Γεωργία και Επισιτιστική Ασφάλεια μόνο το 7% των 11 εκατ. που της είχαν διατεθεί.
Επιπλέον, το πρόγραμμα «πετρέλαιο για δρόμους» αποτέλεσε «όχημα διαφθοράς και πολιτικού πελατειακού συστήματος», κατευθύνοντας δημόσια κεφάλαια σε εταιρείες συνδεδεμένες με την πολιτική ελίτ.
Μεγάλο μέρος των εσόδων απορροφάται από μεταβιβάσεις στο Σουδάν για τέλη διέλευσης αργού, αποπληρωμές χρέους, αδιαφανή «ειδικά έργα» και απώλειες λόγω κακοδιαχείρισης, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Αυτή η «σκόπιμη εκτροπή» των κρατικών πόρων είχε ως αποτέλεσμα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Νοτίου Σουδάν να περιοριστεί στο ένα τέταρτο του επιπέδου που είχε κατά την ανεξαρτησία, ενώ η χώρα κατατάσσεται προτελευταία στον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης.
Παρά το γεγονός ότι το Νότιο Σουδάν διαθέτει νομοθεσία κατά της διαφθοράς για την αποπομπή και τον αποκλεισμό από δημόσια αξιώματα ατόμων εμπλεκόμενων σε μεγάλης κλίμακας σκάνδαλα, οι εποπτικοί φορείς είναι πολιτικά χειραγωγημένοι και έχουν «εσκεμμένα αποδυναμωθεί» μέσω χρόνιας υποχρηματοδότησης, προσθέτει η έκθεση.
