Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα την πρότασή της προς το Συμβούλιο για την αναστολή ορισμένων εμπορικών διατάξεων της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και του Ισραήλ, καθώς και τις προτάσεις της για κυρώσεις κατά υπουργών και προσώπων του Ισραήλ, αλλά και της Χαμάς.
Δασμοί και εμπορικές διατάξεις
Η αναστολή αφορά στις βασικές εμπορικές διατάξεις της Συμφωνίας και, στην πράξη, σύμφωνα με την Επιτροπή σημαίνει ότι «οι εισαγωγές από το Ισραήλ θα χάσουν την προνομιακή τους πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ. Τα προϊόντα αυτά θα επιβαρύνονται πλέον με δασμούς στο επίπεδο που ισχύει για κάθε άλλη τρίτη χώρα με την οποία η ΕΕ δεν έχει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
Η Κομισιόν θέτει επίσης σε αναστολή τη διμερή στήριξη προς το Ισραήλ.
Συγκεκριμένα, αυτό επηρεάζει τις μελλοντικές ετήσιες χρηματοδοτήσεις για την περίοδο 2025–2027, καθώς και τα εν εξελίξει θεσμικά έργα συνεργασίας με το Ισραήλ και τα έργα που χρηματοδοτούνται μέσω της Περιφερειακής Διευκόλυνσης Συνεργασίας ΕΕ-Ισραήλ.
Η διαδικασία έγκρισης
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνει την απόφαση για την εμπορική αναθεώρηση με ειδική πλειοψηφία. Η απόφαση θα τεθεί σε ισχύ την ημερομηνία της έγκρισής της. Το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ θα ενημερωθεί για την αναστολή και θα τεθεί σε εφαρμογή 30 ημέρες μετά την κοινοποίηση στο Συμβούλιο Σύνδεσης
Κυρώσεις κατά προσώπων
Συγκεκριμένα, το πακέτο αποτελείται από προτάσεις για κυρώσεις κατά 2 Ισραηλινών υπουργών και 3 ακόμα προσώπων εποίκων, ενώ προτάθηκε να επιβληθούν κυρώσεις και σε 6 οργανισμούς. Παράλληλα, η πρόταση περιλαμβάνει κυρώσεις κατά 10 μελών της Χαμάς. Για τις κυρώσεις, το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνει την απόφαση ομόφωνα.
Στόχος της πρότασης
Οι προτάσεις ακολουθούν αναθεώρηση της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της Συμφωνίας, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ενέργειες της ισραηλινής κυβέρνησης παραβιάζουν βασικά στοιχεία που αφορούν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών. Αυτό δίνει στην ΕΕ το δικαίωμα να αναστείλει μονομερώς τη Συμφωνία.
«Στόχος μας δεν είναι να τιμωρήσουμε το Ισραήλ, αλλά να βελτιώσουμε την κατάσταση στη Γάζα, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που διαθέτουμε», δήλωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.
«Συγκεκριμένα, η παραβίαση αυτή αφορά την ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα μετά τη στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ, τον αποκλεισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, την ένταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, καθώς και την απόφαση των ισραηλινών αρχών να προωθήσουν το εποικιστικό σχέδιο στην αποκαλούμενη περιοχή Ε1 της Δυτικής Όχθης, γεγονός που υπονομεύει περαιτέρω τη λύση των δύο κρατών» δηλώνει η Κομισιόν.
Η αναστολή μέρους της συμφωνίας σύνδεσης με το Ισραήλ σημαίνει ότι οι ισραηλινοί εξαγωγείς θα επιβαρύνονται με τους ίδιους δασμούς που ισχύουν για χώρες χωρίς εμπορική συμφωνία με την Ένωση, σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν.
Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της Επιτροπής, που μίλησε στο Bloomberg, το μέτρο συνεπάγεται πρόσθετους ετήσιους δασμούς περίπου 227 εκατ. ευρώ (269 εκατ. δολάρια) για τις ισραηλινές εξαγωγές. Η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Ισραήλ.
Η πρόταση διατυπώνεται σε μια συγκυρία διεθνούς κατακραυγής για τον απολογισμό του πολέμου σε βάρος των Παλαιστινίων αμάχων, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη ισραηλινή επίθεση στη Γάζα που προκάλεσε τον εκτοπισμό χιλιάδων οικογενειών.
Η αναστολή των εμπορικών προνομίων θα απαιτήσει ειδική πλειοψηφία μεταξύ των 27 κρατών-μελών. Χώρες όπως η Γερμανία έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην τιμωρία του Ισραήλ. «Γνωρίζω ότι θα είναι δύσκολο να βρεθούν πλειοψηφίες», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ενώπιον των ευρωβουλευτών η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Όμως οφείλουμε όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας».
Η Κομισιόν πρότεινε επίσης κυρώσεις σε δύο ακραίους ισραηλινούς υπουργούς, την αναστολή περίπου 20 εκατ. ευρώ ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τεχνική συνεργασία με το Ισραήλ, καθώς και κυρώσεις σε δέκα μέλη της Χαμάς.
