Σε μια κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία, το Ισλαμαμπάντ και το Ριάντ εδραιώνουν τη στρατηγική τους σχέση με ένα ιστορικό αμυντικό σύμφωνο.
Σε μια κομβική στιγμή για τις γεωπολιτικές ισορροπίες, το Πακιστάν (το οποίο διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο) και η Σαουδική Αραβία υπέγραψαν επίσημα ένα Στρατηγικό Σύμφωνο Αμοιβαίας Άμυνας κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Πακιστανού πρωθυπουργού, Shehbaz Sharif, στο Ριάντ. Η συμφωνία αυτή, που χαρακτηρίζεται ως ορόσημο, αναβαθμίζει τη μακρόχρονη συνεργασία των δύο χωρών, αναγνωρίζοντας πλέον ρητά ότι «οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της μιας χώρας θα θεωρείται επίθεση εναντίον και των δύο».
Η νέα αυτή συμμαχία δεν αποτελεί έκπληξη για τους αναλυτές, καθώς βασίζεται σε μια «αδελφική» σχέση που μετράει σχεδόν οκτώ δεκαετίες. Το Πακιστάν, μια χώρα με πυρηνικό οπλοστάσιο και ισχυρό στρατό, αποτελεί εδώ και χρόνια έναν αξιόπιστο στρατιωτικό εταίρο για τη Σαουδική Αραβία, παρέχοντας εκπαίδευση, τεχνογνωσία και ασφάλεια σε βασικές υποδομές.
Τι προβλέπει το Σύμφωνο
Η συμφωνία στοχεύει στην ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας και στην οικοδόμηση ενός κοινού πλαισίου αποτροπής απέναντι σε κάθε είδους επιθετικότητα. Αν και οι λεπτομέρειες εφαρμογής δεν έχουν δημοσιοποιηθεί πλήρως, το σύμφωνο αναμένεται να περιλαμβάνει:
- Συνεργασία σε θέματα ασφάλειας και πληροφοριών.
- Κοινές στρατιωτικές ασκήσεις για τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας των ενόπλων δυνάμεων.
- Ανταλλαγή στρατιωτικής τεχνογνωσίας και δυνατότητες απόκτησης πακιστανικού αμυντικού υλικού από τη Σαουδική Αραβία.
Η Σαουδική Αραβία, υπό την ηγεσία του Πρίγκιπα-διαδόχου Mohammed bin Salman, επιδιώκει να διαφοροποιήσει τις αμυντικές της συμμαχίες και να μειώσει την εξάρτησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συμφωνία με το Πακιστάν παρέχει στο Ριάντ πρόσβαση σε μια από τις πιο έμπειρες στρατιωτικές δυνάμεις του μουσουλμανικού κόσμου, ενώ για το Ισλαμαμπάντ αποτελεί μια ισχυρή διπλωματική και οικονομική υποστήριξη.
Η ανακοίνωση του γραφείου του Πακιστανού πρωθυπουργού αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η συμφωνία «αντικατοπτρίζει την κοινή δέσμευση των δύο χωρών να ενισχύσουν την ασφάλειά τους και να συμβάλουν στην επίτευξη ασφάλειας και ειρήνης στη περιοχή τους και στον κόσμο».
Επισημαίνοντας πως αποσκοπεί σε περαιτέρω ανάπτυξη της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Ισλαμαμπάντ και Ριάντ και στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος έναντι οποιασδήποτε μορφής επιθετικότητας, υπογραμμίζεται πως η συμφωνία προβλέπει ότι ενδεχόμενη επίθεση εναντίον είτε του Πακιστάν είτε της Σαουδικής Αραβίας «θα θεωρείται επίθεση εναντίον και των δύο χωρών».
Γεωπολιτικές επιπτώσεις
Η υπογραφή αυτού του συμφώνου έχει ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις. Ενισχύει τον σουνιτικό άξονα στην περιοχή και στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς την αντίπαλη σιιτική Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, η οποία αποτελεί τον κύριο ανταγωνιστή της Σαουδικής Αραβίας. Η προσθήκη ενός κράτους με πυρηνική ικανότητα, όπως το Πακιστάν, στη συμμαχία, μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρό αποτρεπτικό μέσο, αλλά και να αυξήσει τις περιφερειακές εντάσεις.
Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται επίσης ως μια απάντηση στην αλλαγή στάσης των ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος τείνει να ακολουθεί μια πιο απομονωτική εξωτερική πολιτική. Το Πακιστάν και η Σαουδική Αραβία δείχνουν ότι είναι αποφασισμένοι να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ασφάλειά τους, ανεξάρτητα από τις παραδοσιακές τους συμμαχίες.
Το μέλλον της συνεργασίας τους θα κριθεί από την πρακτική εφαρμογή του συμφώνου, καθώς και από τις αντιδράσεις των άλλων περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων. Ωστόσο, ένα είναι βέβαιο: η υπογραφή αυτής της συμφωνίας σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής στις σχέσεις Πακιστάν-Σαουδικής Αραβίας και μια αλλαγή στον χάρτη των συμμαχιών της ευρύτερης περιοχής.
